Để bản lĩnh người đại biểu dân cử được phát huy

Hiệu quả hoạt động của Hội đồng Nhân dân (HĐND) các cấp phụ thuộc rất lớn vào chất lượng và hiệu quả hoạt động của các đại biểu HĐND, trong đó, vai trò cá nhân của từng đại biểu HĐND là hết sức quan trọng. Nâng cao chất lượng và năng lực hoạt động của đại biểu HĐND không chỉ là đòi hỏi đặt ra với cuộc bầu cử sắp tới mà còn là giải pháp cơ bản để góp phần nâng cao hiệu quả hoạt động của cơ quan dân cử ở địa phương.

Có thể nói, trong các kỳ họp gần đây, nhiều đại biểu HĐND đã nêu cao tinh thần trách nhiệm là người đại diện của nhân dân, tích cực học tập, nghiên cứu, đổi mới phương pháp làm việc, không ngừng nâng cao chất lượng để thực hiện chức năng, nhiệm vụ và quyền hạn được giao. Đại biểu HĐND đã tham gia tích cực hơn vào việc cụ thể hóa chủ trương của cấp ủy, có những quyết nghị đúng đắn về quy hoạch phát triển kinh tế - xã hội của địa phương. Nhiều Nghị quyết trước khi tiến hành biểu quyết thông qua được các đại biểu tranh luận dân chủ, thẳng thắn, đối thoại công khai cho thấy HĐND ngày càng hoạt động có hiệu quả.

Phiên họp Hội đồng nhân dân TP Đà Nẵng (Ảnh minh họa)

Tuy nhiên trả lời câu hỏi Hội đồng nhân dân đã thực sự đáp ứng được nguyện vọng của cử tri với vai trò là cơ quan dân cử nói lên tiếng nói của người dân, lấy lợi ích của nhân dân làm trung tâm hay chưa, nhiều ý kiến cử tri chưa hài lòng. Bởi vì hoạt động của HĐND còn nhiều hạn chế, trong đó chất lượng đại biểu là vấn đề đáng bàn. Đây cũng là đánh giá chung của các đại biểu Quốc hội khi nhận xét đại biểu Hội đồng nhân dân còn xa rời thực tế.

Tiếp xúc cử tri là hoạt động không thể thiếu của một đại biểu dân cử, nhưng do đại biểu là kiêm nhiệm, chỉ chuyên sâu lĩnh vực mình phụ trách mà không nắm vững, bao quát tình hình chỉ đạo, điều hành chung, nên nhiều vấn đề cử tri có ý kiến, lẽ ra đại biểu có thể trả lời ngay, nhưng lại ghi nhận theo kiểu chung chung như sẽ trình bày cấp trên, trình tại kỳ họp tới… làm giảm lòng tin của người dân.

Ông Nguyễn Đình Quyền, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp của Quốc hội cho rằng, khi nào mối quan hệ giữa cử tri và đại biểu HĐND còn khoảng cách thì không thể nâng cao chất lượng hoạt động của người đại biểu dân cử. Đây là điều mà nhiệm kỳ mới, đại biểu HĐND cần khắc phục. Nhiều bức xúc của cử tri địa phương gửi tới đại biểu Quốc hội do kiến nghị của họ không được HĐND giải quyết. Tính đại diện của người đại biểu nhân dân cần được làm rõ, chất lượng của đại biểu phải được nâng lên.

Lý do được nêu ra cho hoạt động của đại biểu HĐND còn hạn chế là do số lượng đại biểu HHĐN chuyên trách chiếm tỷ lệ rất ít so với tổng số đại biểu. Các đại biểu chuyên trách với số lượng ít ỏi, áp lực công việc nhiều nên thời gian dành cho nghiên cứu, nâng cao trình độ chuyên môn phục vụ công việc còn rất hạn chế. Vì vậy đôi lúc các đại biểu chưa đủ khả năng để bảo vệ quan điểm của mình khi xem xét những vấn đề được trình tại kỳ họp. Hậu quả của tình trạng này là không ít Nghị quyết được ban hành, không thể đi vào cuộc sống, chỉ có hiệu lực trên bàn giấy.

Bà Nguyễn Thị Quyết Tâm, đoàn đại biểu Thành phố Hồ Chí Minh đề nghị công tác bố trí nhân sự của Hội đồng Nhân dân cần được thay đổi. Bà Tâm cho rằng nếu thấy tổ chức HĐND thực sự cần thiết phải có ở các cấp chính quyền thì việc bố trí nhân sự, bố trí con người cho hoạt động của cơ quan này phải xứng tầm với đúng vị trí và chức năng nhiệm vụ của nó. Thực tế cho thấy, việc xác định chức năng nhiệm vụ, vai trò của Hội đồng nhân dân thì rất lớn nhưng cách bố trí nhân sự lại chưa tương xứng, chính vì vậy nó làm ảnh hưởng đến chất lượng hoạt động của Hội đồng Nhân dân….

Tăng số lượng đại biểu HĐND chuyên trách là cần thiết nhưng điều quan trọng hơn là phải nâng cao năng lực và tăng tính chuyên nghiệp của đại biểu. Ông Vũ Mão, nguyên chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội mong muốn cuộc bầu cử đại biểu HĐND các cấp khóa 2016 – 2021 sắp tới sẽ lựa chọn được những đại biểu đạt yêu cầu, không nên nặng về cơ cấu mà xem nhẹ tiêu chuẩn năng lực. Chỉ có những đại biểu tâm huyết, có trình độ, am hiểu sâu sắc về các lĩnh vực kinh tế - xã hội thì mới có những ý kiến đóng góp thiết thực, để các Nghị quyết của HĐND có chất lượng, đi vào cuộc sống.

Ông Vũ Mão nhấn mạnh: “Công tác tuyên truyền để cho người dân hiểu sâu sắc và ý nghĩa của cuộc bầu cử lần này, đồng thời các cơ quan có trách nhiệm cần tiến hành các công việc để chúng ta lựa chọn được người đại biểu xứng đáng. Chúng ta thường nói tới quan hệ giữa tiêu chuẩn đại biểu với cơ cấu đại biểu, điều này cần phải quan tâm vì số lượng có hạn, tiêu chuẩn phải đặt cao. Còn người ứng cử cần phải có tinh thần trách nhiệm cao hơn, nhiệt huyết hơn, năng nổ hơn chuẩn bị chương trình hành động, làm sao để cử tri hiểu được mình, ủng hộ cho mình”.

Chúng ta hy vọng cuộc bầu cử sắp tới sẽ tìm chọn được những đại biểu HĐND vừa có tâm, vừa có tầm, vừa có năng lực. Chúng ta cũng mong đợi người đại biểu khi đã được cử tri tin tưởng giao phó trọng trách, tiếp tục trau dồi rèn luyện kỹ năng, trình độ để nâng cao chất lượng, phát huy bản lĩnh trong quá trình hoạt động, đáp ứng nguyện vọng là đại diện của nhân dân./.