Thủ tướng dự Diễn đàn Đồng bằng Sông Cửu Long 2016

Sáng 27/6, tại TP HCM, Thủ tướng Nguyễn Xuân phúc tham dự Diễn đàn Đồng bằng Sông Cửu Long (ĐBSCL) 2016, với nội dung chủ yếu thảo luận về các thách thức và cơ hội đối với ĐBSCL trước biến đổi khí hậu, tìm giải pháp giúp ĐBSCL phát triển.

Cùng dự có Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ; bà Victoria Kwakwa, Phó Chủ tịch Vùng Đông Á và Thái Bình Dương Ngân hàng Thế giới; lãnh đạo nhiều Bộ, ngành địa phương của Việt Nam, các đối tác phát triển quốc tế và đại diện nhiều quốc gia. 

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc phát biểu tại diễn đàn

Phát biểu tại diễn đàn, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nhấn mạnh, cần xác định trong tương lai, Đồng bằng Sông Cửu Long không chỉ là vựa lúa lớn nhất của Việt Nam mà phải là nền nông nghiệp thông minh, bền vững, có giá trị gia tăng cao của khu vực Đông Nam Á và rộng hơn là Châu Á trong tương lai. Nếu thực hiện được tầm nhìn này, coi như đã hoàn thành được một trong những sứ mệnh khó khăn nhất của sự nghiệp công nghiệp hóa hiện đại hóa đất nước nói chung và công nghiệp hóa hiện đại hóa nền nông nghiệp Việt Nam nói riêng. 

Thủ tướng nêu rõ, Đồng bằng Sông Cửu Long xuất khẩu 1/5 lượng gạo thương mại toàn cầu, sự sụt giảm sản lượng nông nghiệp ở vùng này sẽ không chỉ là vấn đề của Việt Nam mà sẽ tác động rõ nét đến giá lương thực, làm suy yếu an ninh lương thực của toàn cầu. Do đó, Thủ tướng đề nghị các định chế tài tài chính có trách nhiệm, như Ngân hàng thế giới, các đối tác phát triển chia sẻ, đồng hành với Chính phủ Việt Nam và người dân vùng Đồng bằng Sông Cửu Long, nỗ lực ngăn chặn, kiểm soát, vượt qua những thách thức do hạn hán, thiên tai, biến đổi khí hậu diễn ra ở khu vực này.

Coi những thách thức hiện nay với ĐBSCL là vấn đề cấp bách, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc yêu cầu các địa phương vùng ĐBSCL xây dựng và đề xuất tiêu chí nông thôn mới cho vùng, đảm bảo tính phù hợp đặc thù của địa phương trước hạn hán đang diễn ra bất thường, báo cáo Thủ tướng vào quý 3 năm 2016.

Để ứng phó với biến đổi khí hậu, Thủ tướng cũng yêu cầu các địa phương đẩy mạnh trồng và phục hồi rừng ngập mặn; ứng dụng công nghệ tưới tiết kiệm; chú trọng quy hoạch đê điều, hồ chứa…Thủ tướng cũng nhấn mạnh đến việc hợp tác với các đối tác phát triển, trong đó có sự hợp tác quan trọng với Ngân hàng Thế giới.

Theo Thủ tướng, vấn đề lớn thứ hai là sự hợp tác của Chính phủ Việt Nam với Ngân hàng Thế giới, các tổ chức quốc tế của các tỉnh ĐBSCL. Ngân hàng Thế giới mở rộng cấp tín dụng ưu đãi theo tiêu chuẩn cao nhất, thời gian giải ngân nhanh nhất cùng các trợ giúp kỹ thuật và kinh nghiệm trong việc tăng cường năng lực dự báo, cảnh báo, đánh giá tiềm năng về nước mặt, nước ngầm, khả năng sụt lún, xói lở, xây dựng mạng lưới giám sát biến đổi khí hậu và nước biển dâng, xác định kịch bản phát triển hoàn chỉnh toàn vùng, đào tạo nâng cấp chất lượng nguồn nhân lực và kỹ năng quản trị nhà nước thích ứng với biến đổi khí hậu cho các địa phương bị ảnh hưởng. Đồng thời phát triển các yếu tố hạ tầng thiết yếu nhằm cải thiện tốt nhất, nhanh nhất năng lực ứng phó chống chịu biến đổi khí hậu và các nhiệm vụ cho các tỉnh, thành phố ĐB Sông Cửu Long.

Thủ tướng cũng nhấn mạnh, Chính phủ đã ưu tiên và tiếp tục ưu tiên đầu tư nhiều khu công nghiệp, nâng cấp kết cấu hạ tầng, đặc biệt là giao thông đường bộ, hàng không ở ĐBSCL, song thực tế thì kết quả đạt được chưa xứng với tiềm năng. Đó là do các tỉnh còn thiếu sự liên kết vùng hiệu quả; việc kêu gọi đầu tư còn khó khăn do xa nguồn năng lượng và nguồn cung cấp nguyên vật liệu...; chưa có chiến lược phát triển công nghiệp phù hợp; chất lượng và số lượng thủy hải sản không ổn định; chưa tạo dựng được thương hiệu uy tín cho gạo cũng như giá trị gia tăng thấp.

Thủ tướng cũng đã nêu nhiều loại sản phẩm nông sản là thế mạnh của vùng, các mô hình sản xuất mới công nghệ cao có tiềm năng mang lại hiệu quả kinh tế cao dựa vào chính thế mạnh nguồn nguyên liệu thủy hải sản mà vùng ĐBSCL cần nghiên cứu.

Trên cơ sở đó, Thủ tướng chỉ đạo: “Ban Chỉ đạo Tây Nam Bộ cùng các tỉnh ĐBSCL phối hợp cùng Chính phủ tập trung chỉ đạo xây dựng liên kết vùng, xây dựng chiến lược phát triển ĐBSCL để phát huy thế mạnh từng địa phương, tránh tình trạng cạnh tranh nội bộ, phân công vùng nào, tỉnh nào, tập trung sản xuất lương thực, thực phẩm hoặc trái cây gì cho phù hợp. Xác định rõ vai trò trách nhiệm của các địa phương để hỗ trợ sản xuất, kinh doanh, tạo nên chuỗi liên kết về sản xuất và định vụ để nâng cao năng lực cạnh tranh tốt hơn”.

Thủ tướng chụp ảnh lưu niệm cùng các đại biểu tại diễn đàn

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cũng nhấn mạnh đến giải pháp phát triển Cần Thơ trở thành trung tâm kết nối của các tỉnh miền Tây, thúc đẩy dòng chảy kinh tế và hội nhập kinh tế miền Tây vào các chuỗi giá trị trong nước, khu vực và quốc tế. Bên cạnh đó, đầu tư thỏa đáng cho nghiên cứu khoa học, áp dụng công nghệ mới, đặc biệt là công nghệ sinh học vào nuôi trồng thủy hải sản, trồng lúa và các cây ăn trái; chú trọng thương hiệu sản phẩm, lấy chất lượng và giá trị gia tăng làm cốt lõi, thay vì chạy theo số lượng; ưu tiên phát triển công nghiệp hóa, hiện đại hóa nông nghiệp và đối phó biến đổi khí hậu bằng giải pháp công trình và phi công trình.

Trên phương diện là đối tác phát triển, tại diễn đàn này, bà Kwakwa, Phó Chủ tịch Vùng Đông Á và Thái Bình Dương Ngân hàng Thế giới đánh giá, những năm gần đây, ĐBSCL chịu hạn hán nghiêm trọng, có nhiều cánh đồng lúa bị thiệt hại do hạn hán, do đó cần chung tay để giúp vùng ứng phó.

“Chúng tôi đều có mục đích chung là giúp nông dân vùng ĐB SCL có khả năng đối phó với thách thức, mang lại thịnh vượng trong tương lai. Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã nêu lên một số giải pháp, bên cạnh đó các cơ quan Trung ương và địa phương có tầm nhìn chung với nhau. Chúng ta phải điều chỉnh khả năng chống chịu như đắp hệ thống đê điều, trồng rừng phòng hộ; sử dụng nước tiết kiệm, thí điểm cơ chế sử dụng chung nguồn nước vùng ĐB SCL; áp dụng các kinh nghiệm và công nghệ mới để đối phó với sự biến đổi khó lường của biến đổi khí hậu trong tương lai”, Bà Kwakwa, nhấn mạnh.

Là vựa lúa lớn, ĐBSCL có vai trò quan trọng không chỉ đối với sự phát triển, an ninh lương thực của Việt Nam mà cả thế giới. Tuy nhiên, ĐBSCL đang gặp phải nhiều sức ép về biến đổi khí hậu, mặt đất sụt lún 3-5cm mỗi năm, mặn xâm nhập, tốc độ tăng dân số và đô thị hóa nhanh; phát triển thủy điện ở thượng nguồn các sông. Do đó trong hai ngày hôm nay và ngày mai, Diễn đàn tập trung bàn về các thách thức và cơ hội đối với ĐBSCL đang gặp phải, các mô hình sinh kế cạnh tranh và bền vững, từ đó lựa chọn các giải pháp đầu tư, xây dựng các cộng đồng có khả năng thích ứng với biến đổi khí hậu./.