Vấn đề Biển Đông "nóng" tại Hội nghị Cấp cao ASEAN 26

Đêm 27/4, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng cùng Đoàn đại biểu Việt Nam đã rời thành phố Langkawi về nước, kết thúc tốt đẹp chuyến tham dự Hội nghị Cấp cao ASEAN lần thứ 26 tổ chức tại Thủ đô Kuala Lumpur và thành phố Langkawi của Malaysia.

Đoàn Việt Nam do Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng dẫn đầu đã đóng góp thiết thực vào các nội dung chính và góp phần quan trọng vào thành công chung của hội nghị, thể hiện tinh thần chủ động, tích cực và có trách nhiệm đối với công việc chung và trước những bước ngoặt lịch sử của ASEAN.

Tuyên bố Kuala Lumpur lấy người dân làm trung tâm mà Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng cùng các nhà lãnh đạo ASEAN thông qua tại Hội nghị Cấp cao ASEAN 26 lần này, không chỉ thể hiện rõ quan điểm thống nhất của cấp cao ASEAN mà còn hiện thực hóa quan điểm này vào thực tiễn.

Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đề nghị ASEAN thúc đẩy sự tham gia của người dân vào tiến trình xây dựng cộng đồng gắn với đẩy mạnh tuyên truyền để người dân hiểu rõ hơn lợi ích mà cộng đồng ASEAN mang lại. Điều này sẽ khuyến khích người dân chủ động hơn, tích cực hơn tham gia vào các hoạt động hợp tác xây dựng cộng đồng và có như vậy người dân mới thực sự trở thành chủ thể của Cộng đồng ASEAN, có như vậy Cộng đồng ASEAN mới phát triển bền vững trong tương lai 10 năm tới cũng như tầm nhìn đến năm 2025.

Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Lê Hoài Trung cho biết thêm: “Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng, Trưởng đoàn đại biểu Việt Nam đã có nhiều hoạt động ở hội nghị, trong đó có việc tham gia vào hai phiên thảo luận là phiên toàn thể và phiên họp hẹp giữa các nhà lãnh đạo. Thủ tướng đã nêu những định hướng lớn, công việc cần làm để hoàn thành mục tiêu còn lại như vấn đề nỗ lực để giảm bớt khoảng cách phát triển giữa các nước, tăng cường mối liên kết giữa các nước, rồi vấn đề định hướng cho công việc của ASEAN sau 2015 nên theo những nguyên tắc gì và biện pháp nào, mà trước mắt là các biện pháp nâng cao hiệu quả hoạt động của ASEAN trở thành cộng đồng và phát huy hiệu quả…”.   

Các nhà lãnh đạo ASEAN đánh giá cao Việt Nam nằm trong Top quốc gia dẫn đầu thực hiện cam kết trong ASEAN, cũng như quan điểm của Việt Nam về một số định hướng chiến lược trong xây dựng Tầm nhìn Cộng đồng ASEAN sau 2015 trên cơ sở tuân thủ các nguyên tắc cơ bản của Hiệp hội, kế thừa và phát huy thành tựu mà hiệp hội đã đạt được, đồng thời tăng cường liên kết, đoàn kết, thống nhất, nêu cao vai trò trung tâm, vai trò dẫn dắt của ASEAN trong xử lý các vấn đề khu vực…

Quyết tâm chính trị của các nhà lãnh đạo ASEAN trong hình thành cộng đồng còn thể hiện bằng nhiều đề xuất cải tiến tổ chức bộ máy và lề lối làm việc của ASEAN, định hướng xử lý các thách thức nảy sinh cũng như tầm vóc của Cộng đồng ASEAN trong quan hệ đối ngoại…

Trên tinh thần này, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng cùng các nhà lãnh đạo ASEAN yêu cầu các cơ quan sớm triển khai các khuyến nghị của Nhóm Đặc trách cao cấp về cải tiến và nâng cao hiệu quả hoạt động của Ban thư ký ASEAN và các cơ quan ASEAN; đồng thời nhất trí với đề nghị của Lào sẽ họp 2 Hội nghị Cấp cao 28 và 29 kế tiếp nhau vào dịp cuối năm 2016, xem đây là cách tổ chức tạm thời trước khi có quyết định cuối cùng về số lượng các cuộc họp Cấp cao ASEAN hàng năm.

Vấn đề Biển Đông là chủ đề nóng tại Hội nghị Cấp cao ASEAN 26

Vấn đề Biển Đông tiếp tục là một chủ đề nóng, thu hút sự quan tâm tại Hội nghị Cấp cao ASEAN 26. Bày tỏ quan ngại sâu sắc về các diễn biến phức tạp hiện nay ở Biển Đông, các nhà lãnh đạo ASEAN nhấn mạnh tầm quan trọng của bảo đảm hòa bình, ổn định, an ninh, an toàn, tự do hàng hải và hàng không cũng như các nguyên tắc mà ASEAN đã thống nhất về Biển Đông.

Thủ tướng Malaysia Najib Tun Abdul Razak – Chủ tịch ASEAN 2015 nhấn mạnh: “…Trong khi chúng ta tiếp tục cam kết gắn bó với nhau và cùng hợp tác với các nước bên ngoài, thì ASEAN cũng cần giải quyết những khác biệt trong khu vực một cách hòa bình, trong đó có cả các tuyên bố chủ quyền trên những vùng biển chồng lấn mà không làm gia tăng căng thẳng. Những diễn biến gần đây đã làm gia tăng sự quan ngại về vấn đề Biển Đông và đã cho thấy tầm quan trọng của tuyến vận tải này đối với giao thương quốc tế. Do vậy, ASEAN phải chủ động giải quyết những diễn biến này, nhưng phải theo cách xây dựng và tích cực trên cơ sở tôn trọng luật pháp quốc tế, trong đó Công ước của Liên Hợp Quốc về Luật Biển năm 1982 phải là nền tảng, quy tắc về hợp tác và hoạt động trên Biển Đông. Với vai trò Chủ tịch ASEAN, Malaysia hy vọng sẽ sớm đạt được Bộ Quy tắc ứng xử trên Biển Đông…”.

Tuyên bố Chủ tịch ASEAN 26 một lần nữa chia sẻ lo ngại sâu sắc trước những hoạt động tôn tạo, bồi đắp quy mô lớn ở Biển Đông, ảnh hưởng nghiêm trọng đến niềm tin, sự tin cậy giữa các nước liên quan, ảnh hưởng đến hòa bình và an ninh trong khu vực. Tuyên bố cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tuân thủ các nguyên tắc tự kiềm chế, không làm phức tạp thêm tình hình, giải quyết các tranh chấp bằng biện pháp hòa bình, trên cơ sở luật pháp quốc tế, trong đó có Công ước Liên Hợp Quốc về Luật Biển 1982, thực hiện nghiêm túc, đầy đủ Tuyên bố về Ứng xử của các bên ở biển Đông (DOC) và sớm thông qua Bộ Quy tắc Ứng xử ở Biển Đông (COC).

Những quan điểm chiến lược cùng những quyết sách quan trọng tại Hội nghị cấp cao ASEAN lần này sẽ tạo nền tảng pháp lý để các quốc gia thành viên tiếp tục nỗ lực hành động cả ở cấp quốc gia và khu vực nhằm hiện thực hóa mục tiêu hình thành Cộng đồng ASEAN đúng hạn vào ngày 31/12 năm nay và điều cốt tử như Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đã khuyến nghị, đó là các quốc gia khi thực hiện các cam kết của mình cần kết hợp hài hòa giữa lợi ích quốc gia với lợi ích chung của ASEAN./.