Doanh nghiệp Nhà nước đang “ôm” khối tài sản trên 3 triệu tỷ đồng

Thống kê của Trang Thông tin Doanh nghiệp của Chính phủ cho thấy, kế hoạch cổ phần hóa Doanh nghiệp Nhà nước (DNNN) giai đoạn 2011-2015 là 514 doanh nghiệp. Tính đến hết năm 2015, đã có phương án cổ phần hóa 478 doanh nghiệp,đạt tỷ lệ 93%. Và tính từ đầu năm 2016 đến nay, công tác cổ phẩn hóa đã tiến hành IPO được 51 doanh nghiệp và hiện đang chuẩn bị IPO thêm 3 doanh nghiệp.

Mặc dù tiến độ sắp xếp, cổ phần hoá đã được các Bộ, địa phương đẩy mạnh nhưng vẫn còn một số Bộ, địa phương chưa đáp ứng được yêu cầu và kế hoạch đề ra. Tỷ lệ vốn Nhà nước ở các công ty cổ phần còn cao do lượng cổ phần chào bán ra công chúng đạt thấp so với phương án cổ phần hóa doanh nghiệp.

Mặt khác, số lượng doanh nghiệp thuộc diện Nhà nước cần nắm giữ cổ phần chi phối khi cổ phần hóa còn lớn nên làm giảm mức độ hấp dẫn tham gia của nhà đầu tư, đặc biệt là nhà đầu tư lớn, chuyên nghiệp và là rào cản của quá trình đổi mới quản trị doanh nghiệp.

Theo báo cáo của Chính phủ, tính đến thời điểm kết thúc năm tài chính 2015, cả nước vẫn còn 652 DNNN nắm giữ 100% vốn điều lệ. Tổng tài sản của các doanh nghiệp này lên tới trên 3 triệu tỷ đồng, tỷ trọng tài sản cố định bình quân chiếm 35% tổng tài sản.

Trong đó, vốn chủ sở hữu của khối DNNN đạt gần 1,4 triệu tỷ đồng. Trong đó, vốn nằm tại khối các tập đoàn, tổng công ty, công ty mẹ - con trên 1,25 triệu tỷ đồng. Với 7 tập đoàn kinh tế nhưng có vốn chủ sở hữu hơn 901.000 tỷ đồng; khối các tổng công ty hơn 322.900 tỷ đồng; khối công ty mẹ - con là 30.379 tỷ đồng.

Mặc dù nắm giữ khối tài sản lớn, nhưng kết quả kinh doanh của các DNNN trong năm 2015 lại không mấy ấn tượng. Tổng doanh thu của các DNNN đạt 1,59 triệu tỷ đồng, riêng 7 tập đoàn lớn có doanh thu bị sụt giảm 3% so với năm trước, đạt 960.795 tỷ đồng.

Lợi nhuận trước thuế của các doanh nghiệp đạt 161.431 tỷ đồng, giảm 11% so với năm 2014. Khối 7 tập đoàn giảm mạnh 20% lợi nhuận trước thuế, đạt 101.435 tỷ đồng song vẫn chiếm tỷ trọng 63% tổng lợi nhuận trước thuế các doanh nghiệp toàn quốc.

Do hiệu quả kinh doanh giảm sút, tổng số phát sinh phải nộp ngân sách Nhà nước của các DNNN chỉ còn 246.038 tỷ đồng, giảm 5% so với thực hiện 2014.

Chính phủ cũng cho rằng, trong giai đoạn 2016-2020, quá trình cổ phần hóa DNNN tiếp tục được Đảng, Chính phủ chỉ đạo triển khai quyết liệt, đối tượng cổ phần hóa tiếp tục được mở rộng tới các Tập đoàn kinh tế, Tổng công ty Nhà nước lớn đòi hỏi phải có các cơ chế liên quan hướng dẫn phù hợp nhằm xử lý dứt điểm các tồn tại về tài chính trước khi xác định giá trị doanh nghiệp./.