Thời gian gần đây, dư luận tại vùng ĐBSCL có nhiều quan điểm lo ngại trước việc Nhà máy Giấy Lee & Man của Công ty TNHH Giấy Lee & Man Việt Nam (thuộc Tập đoàn Lee & Man Paper Hồng Kông, Trung Quốc) đặt tại cụm công nghiệp Phú Hữu A, huyện Châu Thành, tỉnh Hậu Giang sau khi hoạt động có thể gây “bức tử sông Hậu”.

Anh Thái Hy Minh, một người dân sinh sống và sản xuất thủy sản ở Cần Thơ cho biết từ bao đời nay, nhờ nguồn nước mát lành từ dòng sông Hậu mà người dân đã phát triển và có của ăn của để. Thế nhưng, trước những thông tin đáng lo ngại ảnh hưởng tới môi trường mà Dự án nhà máy Giấy Lee & Man được xây dựng tại cụm công nghiệp Phú Hữu A, tỉnh Hậu Giang, có quy mô lớn nhất Việt Nam đã khiến nhiều người dân sinh sống cặp dòng sông Hậu lo lắng.

Theo anh Minh, việc các cơ quan chức năng vào cuộc và tiến hành việc chấp hành pháp luật về bảo vệ môi trường của một số doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh Hậu Giang, trong đó có Công ty TNHH giấy Lee & Man Việt Nam là một quyết định nhanh và đúng đắn.

“Phải vào cuộc để mang lại lợi ích tốt nhất cho người dân nuôi trồng và sản xuất thủy sản. Bởi vì sông Hậu là dòng sông cung cấp nguồn nước chính cho sản xuất nông nghiệp và nuôi thủy sản của cả vùng đồng bằng rộng lớn. Thanh tra để tránh những thảm họa về môi trường là rất đúng,” anh Minh nói.

Vì sao một dự án trên địa bàn tỉnh Hậu Giang khiến cho các địa phương trong vùng ĐBSCL lo lắng? Theo ông Lê Chí Bình, Phó chủ tịch Hiệp hội thủy sản tỉnh An Giang, nhà máy giấy này chưa đi vào hoạt động, nên chưa thể khẳng định điều gì. Nhưng nếu những gì xảy ra đúng như thực tế thì dòng sông Hậu sẽ ra sao?

Theo ông Bình, nơi đặt nhà máy giấy là vùng trũng của khu vực nên rất khó rửa trôi những chất thải từ nhà máy. Những lo ngại về việc nước thải đổ ra sông Hậu và biển sẽ hủy hoại nguồn thủy sản đã và đang tạo sự lo lắng cho các hộ nuôi trồng thủy sản. Trong đó, các địa phương xung quanh được cảnh báo sẽ bị tác động, ảnh hưởng nặng nề là Cần Thơ, Vĩnh Long, Hậu Giang, Sóc Trăng, An Giang... Không chỉ nguồn lợi về thuỷ sản mà tác động rất lớn đến đời sống người dân hạ nguồn Sông Hậu.

Ông Bình cho biết thêm: “Trước tiên là ảnh hưởng sức khỏe cộng đồng bởi khi thải ra sông mà người dân lấy nguồn nước mặt đem lên lắng lọc rồi sử dụng. Còn nếu sử dụng trong nuôi trồng thủy sản thì sử dụng nguồn nước trực tiếp. Theo những tiêu chuẩn nuôi mới như VietGap, Glogap... thì đòi hỏi phải có ao lắng lọc để có chất lượng nước tốt nuôi cá. Tuy nhiên, dù lắng lọc nhưng chất độc hóa học rất khó lọc.

Theo quan điểm của ông Dương Nghĩa Quốc, Chủ tịch Hiệp hội Cá tra Việt Nam, môi trường phải là ưu tiên số 1 trong sự lựa chọn để phát triển. Chính vì thế, việc đặt một dự án sản xuất giấy mang quy mô lớn tại vùng đồng bằng trù phú nhất cả nước với những cảnh báo ảnh hưởng đến môi trường là điều rất đáng tiếc và có sự ảnh hưởng tiêu cực rất lớn cho ĐBSCL.

Đối với dự án nhà máy giấy tại Hậu Giang, với những dự báo về chất thải ra môi trường, chỉ cần một sơ suất nhỏ thì không chỉ ảnh hưởng đến nuôi trồng thủy sản mà còn làm đất bị chai, cằn cõi hóa, ảnh hưởng lâu dài. Trong khi đó, Hậu Giang không có nguồn nguyên liệu lớn cung cấp cho nhà máy sản xuất giấy. Cho nên nếu sử dụng nguyên liệu tái chế thì dứt khoát phải sử dụng nhiều hóa chất, trong đó có sút (NaOH) sẽ hủy diệt môi trường rất khủng khiếp.

Đã hết thời các địa phương đua nhau kêu gọi đầu tư bằng mọi giá, thậm chí chấp nhận cả việc đánh đổi, hy sinh môi trường. Vấn đề đặt ra là cần nhất quán tư duy phát triển bền vững, trong đó ưu tiên số 1 cho bảo vệ môi trường.

Hiện Bộ Tài nguyên môi trường đã có quyết định thành lập đoàn thanh tra toàn diện nhà máy giấy Lee&Man bao gồm các đơn vị của Bộ và một số sở, ngành của tỉnh Hậu Giang. Việc tiến tiến hành thanh tra, kiểm tra sẽ bắt đầu kể từ ngày 1/7 tới đây./.

Từ ngày 1/7 sẽ thanh tra nhà máy giấy “bức tử sông Hậu“

Từ ngày 1/7/3026, Bộ TN&MT sẽ thanh, kiểm tra Nhà máy Giấy Lee & Man để làm rõ thông tin nhà máy này "bức tử" sông Hậu.