Sơn La kiến nghị đưa cây mắc ca vào mũi nhọn ưu tiên phát triển

Cây mắc ca được đưa vào trồng tại Sơn La từ năm 2000. Tổng diện tích đã trồng và khảo nghiệm đến nay khoảng gần 90 ha trên địa bàn các huyện Vân Hồ, Mộc Châu, Mai Sơn, Thuận Châu và Thành phố Sơn La. Sau gần 15 năm trồng thử nghiệm cho thấy gần 100% số cây đều sai quả, tỷ lệ sống tới trên 95%.

Hiện mắc ca được trồng tại Sơn La có cây cho thu hoạch đến 60 kg quả tươi, bình quân 30kg/cây (Ảnh minh họa: KT internet)

Theo đánh giá của nhiều hộ nông dân, mắc ca là loại cây dễ trồng, dễ chăm sóc, không bị sâu bệnh và đặc biệt không bị ảnh hưởng của sương muối, lại có thể trồng xen cà phê và nuôi ong vào mùa hoa mắc ca nở. Tuy nhiên đây là loại cây trồng mới, tỉnh Sơn La cũng  khuyến cáo chỉ nên trồng mắc ca ở những nơi đã khảo nghiệm thành công.

Tại Trung tâm giáo dục lao động tỉnh Sơn La, trên diện tích 1,5 ha trồng thử nghiệm từ năm 2003, đến nay, vườn măc ca với 360 cây đã vươn xanh tốt và cho thu hoạch, một số dòng mắc ca đã được Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn công nhận là dòng tiến bộ. Qua thực tế theo dõi vườn cây 12 năm cho thấy cây sinh trưởng phát triển tốt, không bị sâu bệnh. Hiện có cây cho thu hoạch đến 60 kg quả tươi. Bình quân 30kg/cây.

Ông Đào Văn Hạnh, Giám đốc Trung tâm giáo dục lao động tỉnh Sơn La cho biết: “Sau 8-10 năm cây đã khép tán, tốc độ phát triển rất nhanh. Cây quanh năm xanh tốt, không rụng lá và đặc biệt là vùng sương muối”.

Trên diện tích gần 40 ha trồng tại các xã Chiềng Mai, Chiềng Mung và xã Hát Lót, huyện Mai Sơn, Dự án Xây dựng mô hình trồng thâm canh cây mắc ca tại Tây Bắc và Tây Nguyên do Trung tâm Khuyến nông Quốc gia cấp vốn, Trung tâm Khuyến nông tỉnh Sơn La thực hiện cũng cho thấy nhiều tín hiệu khả quan. Tại xã Chiềng Mung, 13,8 ha măc ca trồng năm 2013 được trồng xen với cà phê đã lên xanh tốt, có chiều cao 2,5 đến 3m. Nhiều cây đã ra hoa, cho mùa quả bói đầu tiên.

Chị Tòng Thị Thươn, bản Nà Kẹ, xã Chiềng Mung cho hay: “Gia đình trồng cây măc ca được 3 năm, ban đầu chưa biết là cây gì. Được cán bộ khuyến nông hướng dẫn kỹ thuật trồng, chăm sóc, cấp cả phân bón nên gia đình cũng trồng thử nghiệm. Nay thấy cây lên tốt, không sâu bệnh, lại nghe trên đài nói là cây cho hiệu qủa kinh tế cao nên trong bản ai cũng mừng”.

Sau gần 15 năm cây mắc ca được trồng thử nghiệm, cũng như diện tích mắc ca tự trồng của người dân trên địa bàn tỉnh Sơn La có thể khẳng định, bước đầu đã cho kết quả khả quan, cây sinh trưởng và phát triển khá, đặc biệt một số diện tích mắc ca sinh trưởng và phát triển tốt. Cây mắc ca có thể trồng và phát triển tốt trên diện tích đất trồng cây công nghiệp, đất vườn tạp trên địa bàn tỉnh Sơn La, thích nghi với phương thức trồng phân tán, trồng hỗn giao xen với các loài cây công nghiệp, cây ăn quả như cà phê, chè, ngô.

Vườn cây mắc ca ở Sơn La

Tuy nhiên, do cây mắc ca là cây trồng mới, quá trình thử nghiệm cho kết quả còn khác nhau, mặt khác cần xem xét kỹ các vấn đề về chế biến, thị trường. Do vậy, Sở Nông nghiệp và phát triển nông thôn tỉnh cũng mới thực hiện quy hoạch, phát triển cây mắc ca tại các vùng đã trồng thử nghiệm.

Ông Hà Quyết Nghị, Giám đốc Sở Nông nghiệp và phát triển nông thôn tỉnh Sơn La khẳng định: “Việc sản xuất cây mắc ca sẽ phải thống nhất có sự liên kết sản xuất  từ khâu sản xuất giống đến trồng, chăm sóc, thu hoạch và các khâu đó đều phải được gắn với doanh nghiệp. Việc liên kết có thể trực tiếp giữa doanh nghiệp với hộ nông dân, giữa doanh nghiệp với tổ hợp tác, với các hợp tác xã”.

Bước đầu, Sở Nông nghiệp và phát triển nông thôn kiến nghị với UBND tỉnh Sơn La bổ sung cây mắc ca vào nhóm cây nông, công, lâm nghiệp mũi nhọn cần được ưu tiên phát triển gắn với trồng rừng và mở rộng quy mô diện tích một cách vững chắc trong giai đoạn tới. Đồng thời có chế tài chặt chẽ về quản lý, sản xuất chất lượng cây giống, tìm giải pháp liên kết hiệu quả với các doanh nghiệp trong chế biến và tiêu thụ sản phẩm./.