Việt Nam đang áp dụng biểu thuế như một “ma trận”

Thời gian qua, các doanh nghiệp ghi nhận quá trình cải cách thủ tục hành chính của ngành thuế và hải quan đã góp phần giảm bớt khó khăn cho doanh nghiệp. Tuy nhiên, trên thực tế vẫn còn tồn tại những vướng mắc, rườm rà về cơ chế tổ chức cũng như các thủ tục hành chính trong quá trình hội nhập đang ngày càng sâu rộng. Ngay lúc này, doanh nghiệp đang cần một lộ trình cải cách thủ tục hành chính và khuôn khổ pháp lý rõ ràng để đáp ứng các yêu cầu của nền kinh tế.

Theo đại diện nhiều doanh nghiệp, những vướng mắc trong kiểm tra sau thông quan; mất thời gian kê khai thuế và nộp thuế; hệ thống biểu thuế xuất nhập khẩu trong việc áp mã hàng hóa; thủ tục hành chính về kê khai, nộp thuế, nhiều trường hợp doanh nghiệp bị phạt về thuế do bị lỗi phần mềm... đang là những vấn đề gây khó khăn và ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp.

Doanh nghiệp đang kỳ vọng cải cách thủ tục hành chính nhằm giảm thời gian nộp thuế 

Bà Phạm Thị Loan, Giám đốc Công ty Việt Á, cho biết: Việt Nam đang áp dụng một biểu thuế như một “ma trận” khiến doanh nghiệp rất khó khăn khi không biết áp vào mã thuế nào. Cụ thể như công ty Việt Á, khi nhập khẩu, tổ chức đấu thầu, bán hàng, doanh nghiệp căn cứ vào mã thuế đã khai, nhưng sau thông quan, lại bị áp mã cao, khiến doanh nghiệp “lao đao”.

“Doanh nghiệp khi đi đấu thầu căn cứ biểu thuế, nhưng sau thông quan luôn tìm cách đưa lên mã cao để ép doanh nghiệp nộp theo mã cao. Tôi cho rằng: hoạt động sau thông quan là doanh nghiệp và hải quan phải thực đồng hành cùng nhau. Phải chia sẻ và thực hiện đúng, riêng công ty tôi sợ hoạt động sau thông quan như là 1 cái bẫy, doanh nghiệp không biết áp vào mã nào để được an toàn”- bà Loan nói.

Bà Nguyễn Thị Cúc, Chủ tịch Hội Tư vấn thuế Việt Nam thừa nhận: hiện nhiều doanh nghiệp vẫn luôn cảm thấy nặng nề khi làm thủ tục thuế, hải quan. Hầu hết đều bị cuốn vào vòng xoáy luật chồng lên luật, cứ vướng ở đâu lại ban hành quy định thông tư mới. Thực tế gần như toàn bộ Chi cục Thuế, Hải quan địa phương đều tự ý bổ sung thêm một số tờ khai, thủ tục khác ngoài quy định mà Bộ Tài chính hướng dẫn, điều này làm đang làm khó cho doanh nghiệp.

Bà Cúc cho biết thêm: “Có nhiều văn bản của Tổng cục Thuế và Tổng cục Hải quan đã yêu cầu cán bộ thuế, cán bộ hải quan không được đòi hỏi thêm bất cứ giấy tờ gì ngoài các quy định. Trong thực tế, chúng tôi khảo sát khoảng 8 địa phương, rất nhiều cơ quan thuế và địa phương ngoài những văn bản và quy định tại các thông tư hướng dẫn thì thường có thêm một số văn bản khác, điều này sẽ làm khó cho doanh nghiệp. Vì vậy, cần có biện pháp khắc phục dần những sự cố như thế này để đảm bảo kinh doanh cho doanh nghiệp và xử lý được những bất cập, khó khăn”.

Hiện cộng đồng doanh nghiệp đang kỳ vọng vào một cuộc cải cách thủ tục hành chính nhằm giảm thời gian nộp thuế, tạo điều kiện rõ rang hơn từ khâu tiếp nhận, giải quyết hồ sơ nộp và hoàn thuế, đẩy mạnh áp dụng hình thức khai, nộp qua mạng, sử dụng dịch vụ tư vấn thuế…

Ông Nguyễn Hoài Nam, Phó Tổng thư ký Hiệp hội Chế biến và xuất khẩu Thủy sản Việt Nam cho rằng: Cùng với việc Luật Hải Quan sẽ được ban hành vào năm 2015 và hiện tại có hơn 10 dự thảo thông tư mà Bộ Tài Chính đang lấy ý kiến đóng góp, các cơ quan chức năng cần tiếp thu đầy đủ các ý kiến của các Hiệp hội, doanh nghiệp để các vấn đề về thuế, hải quan, các thủ tục liên quan được “hóa giải”, tạo điều kiện hỗ trợ cho doanh nghiệp trong việc sản xuất và xuất khẩu.

Về các doanh nghiệp, ông Nam cho biết, “trong quá trình làm hằng ngày vẫn còn nhiều bất cập, vướng mắc về quy định và thủ tục. Với tinh thần Bộ Tài chính đang dự thảo các thông tư có nhiều quy định, thủ tục sẽ phù hợp hơn mà vẫn quản lý được về mặt nhà nước”.

Thứ trưởng Bộ Tài chính, Đỗ Hoàng Anh Tuấn cho rằng: công tác cải cách thủ tục hành chính thuế và hải quan là nhiệm vụ trọng tâm trong nhiều năm qua và những năm tiếp theo của Bộ Tài chính. Tuy nhiên, trong khi chờ hoàn thiện các thông tư, quyết định và văn bản pháp luật thì cơ quan thuế, hải quan cần chủ động đẩy mạnh những giải pháp phù hợp với khuôn khổ pháp luật, dưới sự hỗ trợ của Bộ Tài chính để tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp.

Thứ trưởng Đỗ Hoàng Anh Tuấn cho biết: “Chúng tôi nhận được rất nhiều ý kiến liên quan đến việc làm sao cải cách thủ tục hành chính, tăng thuận lợi cho doanh nghiệp. Vừa rồi có một số vướng mắc liên quan đến chính sách thuế, hải quan. Đó là tình trạng: chính sách có nhưng việc thực thi của một số đơn vị chưa đúng. Chúng tôi tiếp thu và phải chấn chỉnh ngay việc đó để thực hiện sao cho đúng pháp luật không ảnh hưởng đến quyền lợi của doanh nghiệp. Đồng thời, tiếp thu ý kiến về những kiến nghị thuộc thẩm quyền Quốc hội, thẩm quyền của Chính phủ để chúng tôi tổng hợp vào trong đợt trình Chính phủ và Quốc hội sửa đổi bổ sung”.

Theo các chuyên gia, để các chính sách về thuế và Hải quan phù hợp hơn với hoạt động sản xuất của doanh nghiệp thì bên cạnh việc ban hành chính sách mới, cải tổ những chính sách chưa phù hợp thì Bộ Tài chính và các ban, ngành liên quan cần tổ chức nhiều cuộc đối thoại trực tiếp với các doanh nghiệp nhằm tạo tiếng nói chung vì một cộng đồng kinh tế phát triển./.