Xây dựng lộ trình cấm sử dụng amiăng trắng tại Việt Nam

Hôm nay (27/11), tại Hà Nội, Trung tâm Thông tin tổ chức phi chính phủ (NGO-IC) tổ chức hội thảo "Chung tay xây dựng lộ trình cấm sử dụng amiăng trắng tại Việt Nam" và ra mắt Mạng lưới cấm sử dụng amiăng ở Việt Nam.

Amiăng là tên gọi chung của loại sợi khoáng silicat. Đến nay đã có khoảng trên 3.000 loại sản phẩm khác nhau được sản xuất từ nguyên liệu amiăng. Tại Việt Nam, amiăng trắng được sử dụng chủ yếu trong sản xuất tấm lợp proximăng. Mỗi năm, 41 cơ sở sản xuất có khả năng cung ứng ra thị trường trên 100 triệu m³, đáp ứng ít nhất khoảng 60% nhu cầu tấm lợp của người dân (chủ yếu là người dân sống ở nông thôn, miền núi do giá cả phù hợp và độ bền cao); tạo việc làm cho hơn 5.000 lao động...

Theo báo cáo của Cục Quản lý môi trường y tế, Bộ Y tế: Việt Nam là một trong 10 nước sử dụng lượng amiăng lớn nhất thế giới. Amiăng trắng được sử dụng chủ yếu trong sản xuất tấm lợp fibro xi măng và được khẳng định là có hại cho sức khỏe. Amiăng xâm nhập vào cơ thể và gây hại chủ yếu qua đường hô hấp khi người lao động và người sử dụng hít phải bụi hô hấp có chứa bụi amiăng phán tán trong môi trường.

Tác hại của amiăng đến sức khỏe người lao động và cộng đồng được biết đến là gây bệnh bụi phổi-amiăng, ưng thư phổi, ung thư trung biểu mô ác tính (màng phổi, màng bụng, màng tim) tràn dịch và dày màng phổi, ung thư thực quản, buồng trứng. Người tiếp xúc với amiăng thường phát bệnh sau khi tiếp xúc rất lâu từ 20 đến 30 năm nên thường đến khi người lao động nghỉ hưu mới mắc bệnh. Amiăng là chất gây ung thư nghề nghiệp quan trọng nhất.

Tiến sỹ Trần Tuấn, đại diện Mạng lưới cấm sử dụng amiăng ở Việt Nam cho biết: Theo kết quả nghiên cứu thực trạng sử dụng sản phẩm chứa amiăng của người dân và khả năng tạo lập cộng đồng nói không với amiăng tại 2 xã thuộc Yên Bái và Thanh Hóa cho thấy, 85% số hộ có dùng tấm lợp amiăng (lợp nhà, khu phụ, rào...); gần 1/3 người dân có nghe thông tin về amiăng; dưới 5% người đã được nghe nói về tác hại sức khỏe, môi trường của amiăng và gần như người dân không hề biết thế giới cấm sử dụng amiăng.

Sau khi tiếp nhận thông tin về tác hại của amiăng đến sức khỏe, môi trường có 2/3 số hộ đang sử dụng tấm lợp đồng ý sẽ thay bằng vật liệu khác, gần 75% số hộ chấp nhận vay vốn để chuyển đổi.

Tiến sỹ Trần Tuấn nói: “Mặc dù lộ trình của Chính phủ là đến năm 2020, nhưng tôi nghĩ nếu đưa thông tin đúng và đầy đủ đến người dân, chắc chắn mốc không amiăng ở Việt Nam hoàn toàn có thể sớm hơn. Nghiên cứu thực tế ở 2 xã của Yên Bái và Thanh Hóa đã chứng tỏ điều đó. Khi người dân được cung cấp thông tin đúng theo khuyến cáo Tổ chức Y tế thế giới (WHO) và thông tin của Bộ Y tế, hơn 90% người dân đã nói không với amiăng. Các gia đình đang sử dụng tấm lợp fibro xi măng khi biết thông tin amiang có hại đến sức khỏe như thế nào, gần 2/3 các gia đình ngay lập tức sẽ thay đổi vật liệu này”.

Dịp này ra mắt Mạng lưới vận động chính sách cấm sử dụng Amiăng ở Việt Nam, đồng thời xây dựng phương hướng hoạt động của Mạng lưới giai đoạn 2015-2017./.