Những ngày khốn khổ của thuyền nhân Việt Nam bị cướp biển Somalia bắt

Suốt bốn năm trong vòng vây của cướp biển

Ba thuyền viên người Việt Nam, do Công ty Vinamotor đưa đi xuất khẩu lao động làm việc trên tàu Naham 3 (của Đài Loan (Trung Quốc), treo cờ OMAN) bị cướp biển Somalia bắt giữ từ ngày 23/3/2012 cùng 26 thuyền viên của những nước khác. Cướp biển đòi 20 triệu USD tiền chuộc cho toàn bộ thuyền viên và tàu, nhưng chủ tàu không chấp nhận. 

Ba thuyền viên Việt Nam chụp cùng phóng viên BBC.

Sau nhiều ngày đàm phán, ngày 12/10/2016, Cơ quan phòng chống ma túy và tội phạm Liên Hợp Quốc (UNODC) tại Nairobi, Kenya thông báo tiến trình đàm phán đã hoàn tất, các thuyền viên sẽ được đưa về Kenya.

Ngày 22/10/2016, Đại sứ quán Việt Nam tại Kenya đã cử cán bộ sang Nairobi đón và mua vé máy bay cho 3 công dân về Việt Nam tối 24/10/2016.

Thuyền viên Nguyễn Văn Hà cho biết, ban đầu cướp biển Somalia yêu cầu 20 triệu USD tiền chuộc. Nhưng sau khi đàm phán, cướp biển đã đồng ý thả các thuyền viên với giá là 2 triệu USD. Chủ trì đàm phán là 2 đơn vị Đối tác Hỗ trợ con tin (Hostage Support Partnership) thuộc Chương trình hỗ trợ con tin (HSP) của UNODC. 

Đại diện của Tổ chức Đại dương không Cướp biển (OBP) thông tin thêm, số tiền 2 triệu USD là tiền vận động từ nhiều nguồn khác nhau và chưa tính đến các chi phí cho những hoạt động hậu cần như thuê máy bay, khách sạn, phương tiện ăn ở, đưa đón các thủy thủ và chuyên gia.

Không thức ăn, nước uống, bị giam lỏng ngoài trời

Gía mà cướp biển đưa ra để chuộc mỗi con tin đối với mỗi quốc gia là khác nhau. Tiền chuộc mỗi con tin Việt Nam là 300.000USD/người, tiền chuộc mỗi con tin Philippines là 600.000 USD, còn Trung Quốc là 350.000 USD… 

Một cảnh trong đoạn video quay các con tin do cướp biển Somali tung lên mạng năm 2014. (ảnh: BBC).

Theo lời kể của những thuyền nhân Việt Nam gặp nạn, giá tiền chuộc mỗi thủy thủ phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác nhau như: thái độ của cướp biển đối với từng quốc gia, tiềm lực kinh tế, thậm chí quan hệ của các con tin đối với những người cướp biển đang giam giữ họ.

Giá chuộc các thuyền viên Việt Nam thấp là do thuyền viên Việt Nam khéo léo, làm được nhiều việc trong đời sống hàng ngày cho những tên cướp biển quản lý họ.

Sau khi cướp tàu, cướp biển cho tàu chạy liên tục 3 ngày, 3 đêm mới đến lãnh thổ Somalia. Trong thời gian bị giam giữ, điều các con tin cảm thấy khổ nhất là điều kiện sinh hoạt cực kỳ khủng khiếp và tồi tệ như báo chí đã đưa tin. Không chỉ các con tin mà chính những kẻ cướp biển giam giữ họ cũng phải sống trong điều kiện như vậy.

Các nạn nhân của cướp biển cho biết, thức ăn hằng ngày của họ chỉ là đậu xanh nấu với đường (nhưng cũng rất khan hiếm). Họ không ăn muối vì theo anh Hà (một trong những con tin mới được thả) cho biết, do khu vực mà các thuyền nhân bị giam giữ là sa mạc, thiếu thốn nước một cách khủng khiếp nên họ không dám ăn muối là để đỡ khát nước.

Ngoài đậu xanh và đường ra, các con tin không được ăn bất cứ thứ gì khác. Không nước, không thức ăn, không thuốc men, có những lúc, các thuyền viên đói lả đi, đã dự tính săn các loại thú hoang như nai, sóc… nhằm cầm cự thêm. Nhưng khi cướp biển Somalia phát hiện việc săn thú, ngay lập tức họ bị trói vào gốc cây và bị bỏ đói. Ngay cả những tên cướp biển này cũng không ăn thú hoang.

Các con tin cũng không có nhà để ở, mà bị giam giữ trong những chiếc lều căng tạm trên các cành cây, bất kể gió, mưa trong suốt 4 năm trời.

Sự đồng lòng của bạn bè quốc tế

Theo lời kể của thuyền viên Việt Nam, cùng bị bắt với họ còn có nhà báo Mỹ Mike, người duy nhất sống sót sau khi cướp biển tấn công nhóm phóng viên gồm 5 người (4 người khác bị giết). 

Nhà báo Mỹ Mike (ở giữa, áo xám) cùng với các thuyền viên được giải cứu.

Sau khi bị bắt, Mike cũng bị đưa lên tàu Naham 3. Quá tuyệt vọng, Mike nhảy xuống biển tự sát khi tàu Naham 3 đang chạy. Anh may mắn sống sót khi một thủy thủ phát hiện việc Mike mất tích đã báo cho tàu quay lại.

Một năm sau đó, chính phủ Mỹ đã trả tiền chuộc cho cướp biển và Mike được phóng thích. Cảm thông với số phận của những người cùng cảnh ngộ, Mike đã về vận động, kêu gọi các cá nhân, tổ chức cứu những người còn lại.

Do là một phóng viên nhiều kinh nghiệm, Mike đã khiến vụ việc nhanh chóng thu hút được sự quan tâm của nhiều người. Ngày 22/10/2016 vừa qua, sau khi nhận được tin các thuyền viên tàu Naham 3 được trả tự do, anh đã bay từ Mỹ sang để chia vui với các con tin./.