Đại tướng Võ Nguyên Giáp trong ký ức một Việt kiều Mỹ

Mẹ con A Sa và gia đình Đại tướng Võ Nguyên Giáp (Ảnh do nhân vật cung cấp)

Năm 1978, cô diễn viên múa A Sa của đoàn văn công biên phòng lần đầu tiên được biết Đại tướng Võ Nguyên Giáp trong một lần biểu diễn cho các lãnh đạo cấp cao Việt Nam. Được đích thân Đại tướng bắt tay và tặng hoa động viên, nhưng lúc đó và kể cả sau này, dù nhiều lần được biểu diễn cho Đại tướng, A Sa không bao giờ nghĩ một ngày nào đó sẽ có may mắn được trò chuyện với ông, được ông chỉ bảo như con cháu trong nhà, nhất là sau khi cô rời Việt Nam sang Mỹ định cư vào năm 1987.

Có lẽ đó cũng là cơ duyên khi chị ruột A Sa sau này lại trở thành trợ lý của Đại tướng Võ Nguyên Giáp. Qua những lần chuyện trò hàng ngày, Đại tướng vẫn còn nhớ cô văn công người dân tộc Thái ngày nào và thường dặn khi nào A Sa về Việt Nam thì nhớ ghé thăm ông.

Năm 1999, Trịnh A Sa và cô con gái mới 9 tuổi Hoàng Anh cuối cùng cũng có cơ hội được gặp Đại tướng tại tư gia của ông. 14 năm đã trôi qua nhưng những ký ức về cuộc gặp đầu tiên và cũng là cuối cùng với Đại tướng chưa bao giờ phai dấu trong A Sa.

"Khi chúng tôi tới thăm thì ông bà rất tình cảm. Bà bế và vuốt tóc Hoàng Anh, ông thơm vào má Hoàng Anh và dặn tôi là không được để cháu không biết tiếng Việt", bà A Sa nhớ lại.

Trịnh A Sa không ngờ rằng một danh tướng lẫy lừng chiến công lại giản dị, thân thiện và giàu tình cảm đến vậy. "Ông sống tình cảm lắm. A Sa là người đã rời bỏ Việt Nam ra đi sống ở nước ngoài nhưng khi trở về ông vẫn mở rộng vòng tay để đón 2 mẹ con. Những gì mà ông tiếp đón, căn dặn A Sa rất mộc mạc, không hề có ranh giới giữa một đại tướng với những người dân bình thường như mẹ con A Sa. Đó là những điều mà A Sa rất xúc động và cảm thấy may mắn”.  

Mẹ con bà A Sa

Cho đến giờ, Trịnh A Sa vẫn còn nhớ như in, từng câu từng chữ những lời căn dặn của Đại tướng khi đó: “Ông dặn A Sa phải dạy tiếng Việt cho Hoàng Anh vì mình là người Việt Nam và phải tự hào về điều đó. Ông nói, ở đâu cũng vậy, mình phải can đảm, phải rèn luyện kiến thức để không thua kém mọi người. Những lời dặn dò đó khiến A Sa rất cảm động và tự nhủ với mình rằng phải cố gắng vươn lên. Những điều ông dặn A Sa mới chỉ làm được một nửa và A Sa vẫn đang cố gắng học hỏi và phấn đấu hơn nữa. A Sa sẽ không ngồi yên và bằng lòng với chính mình".

Dù nói là chỉ mới thực hiện được một nửa những gì Đại tướng căn dặn, Trịnh A Sa có lẽ đã làm được nhiều hơn thế. Hiện nay, ngoài việc dạy múa tại trường Đại học Washington College, bà còn cộng tác với một chương trình nghiên cứu tế bào gốc chống ung thư tại Việt Nam.

Cô bé Hoàng Anh, con gái bà ngày nào giờ đã 21 tuổi, nhưng vẫn duy trì giao tiếp bằng tiếng Việt, dù sống trong một cộng đồng thuần Mỹ./.