Siêu lừa Bernard Madoff: Từ nhà tài phiệt đầy quyền lực đến kẻ tội phạm bị căm ghét

Bernard Madoff – kẻ đứng sau mô hình lừa đảo kim tự tháp (Ponzi) lớn nhất và tàn khốc nhất trong lịch sử, chiếm đoạt số tiền 65 tỷ USD của hàng chục nghìn nạn nhân trên toàn thế giới, đã đi từ đỉnh cao danh vọng – từ một nhà tài phiệt đầy quyền lực tại phố Wall xuống thành một kẻ tội phạm bị căm ghét cùng cực, phải dành quãng đời còn lại trong nhà tù ở Bắc Carolina. Cơ quan nhà tù liên bang Mỹ xác nhận Bernard Madoff đã qua đời ở tuổi 82 vào ngày 14/4 trong thời gian thụ án tù.

“Chúng tôi nghĩ ông ấy là chúa Trời”

Trong nhiều thập kỷ, Bernard Madoff, cựu chủ tịch sàn chứng khoán Nasdaq, được coi là hình mẫu về một chuyên gia tài chính tự tay gây dựng cơ đồ, người luôn được hưởng vận may bất chấp sự biến động của thị trường.

Ông đã thu hút một số lượng lớn khách hàng đầu tư tận tụy, từ những người nghỉ hưu ở Florida đến những người giàu có và nổi tiếng, trong đó có đạo diễn Steven Spielberg, diễn viên Kevin Bacon, Fred Wilpon - ông chủ đội bóng chày New York Mets và Elie Wiesel - người đoạt giải Nobel Hòa Bình

Madoff, sinh năm 1938 tại một khu dân cư Do Thái thuộc tầng lớp trung lưu ở Queens, New York. Cha ông, Ralph, là một nhà môi giới chứng khoán – con của những người nhập cư Đông Âu tại Mỹ.

Madoff và anh trai Peter đã đến Phố Wall vào năm 1960 mang số tiền ít ỏi tiết kiệm được từ việc làm nhân viên cứu hộ và lắp đặt hệ thống phun nước. Madoff nghiên cứu khoa học chính trị và luật trước khi thành lập công ty Đầu tư Chứng khoán Bernard L Madoff Investment Securities (BMIS). BMIS đã gây dựng được danh tiếng với những giao dịch mua bán lớn trên sàn Nasdaq. Vào năm 1980, công ty này đã sở hữu 3 tầng của một tòa nhà cao tầng ở khu trung tâm thành phố Manhattan.

Madoff đã giúp Nasdaq trở thành sàn giao dịch chứng khoán lớn nhất Bắc Mỹ nhờ các nỗ lực xây dựng lợi thế cạnh tranh và gia tăng sức ảnh hưởng của sàn này trong giai đoạn từ năm 1970 đến 1980. Sau đó, ông được bổ nhiệm chủ tịch Nasdaq, trở thành một nhân vật đáng tin cậy trong con mắt giới đầu tư cũng như các cơ quan quản lý.

“Chúng tôi nghĩ ông ấy là Chúa trời. Chúng tôi tin tưởng giao phó mọi thứ vào tay ông ấy”, Elie Wiesel - người đoạt giải Nobel Hòa Bình chia sẻ.

Âm thầm “đánh lận con đen”

Nhưng điều mà Ủy ban chứng khoán Mỹ (SEC) không phát hiện ra là phía sau hậu trường, tại một văn phòng riêng biệt và khép kín, Madoff đã bí mật điều hành mạng lưới giàu có ảo bằng cách sử dụng tiền của những nhà đầu tư mới để trả lại cho những người cũ. Nếu như các vụ lừa đảo ponzi khác hoạt động bằng cách trả lợi nhuận cao cho nhà đầu tư rồi nhanh chóng sụp đổ thì Madoff chi trả lợi nhuận khiêm tốn nhưng ổn định để duy trì hành vi lừa đảo trong thời gian dài.

Nhà chức trách Mỹ cho biết, trong nhiều năm đã có ít nhất 13 tỷ USD được đầu tư vào các phi vụ của Madoff. Các tài liệu thu thập được cho thấy, lợi nhuận của Madoff luôn ổn định ở mức 2 con số ngay cả trong thời kỳ thị trường suy thoái. Trước khi Madoff bị bắt, nhiều báo cáo cho biết, số tài sản được đầu tư đã lên đến 65 tỷ USD.

Kim trong bọc lâu ngày cũng lòi ra

Tất cả đã sụp đổ vào năm 2008 sau khi công việc kinh doanh của Madoff bị phanh phui là một mô hình lừa đảo Ponzi kinh điển mang lại cho doanh nhân này hàng tỷ USD. Phi vụ này đã làm bốc hơi toàn bộ tiền bạc và xóa sổ vận may của các nhà đầu tư – cả người giàu lẫn người nghèo, làm tan vỡ nhiều tổ chức từ thiện cũng như các qũy trên toàn thế giới. Madoff – trùm sỏ vụ lừa đảo lớn nhất trong lịch sử phố Wall bị căm ghét đến mức phải mặc áo chống đạn ra tòa sau khi thừa nhận tội ác của mình.

Tội ác của Madoff không chỉ hủy hoại cuộc sống của 37.000 nạn nhân mà còn hủy hoại chính gia đình ông, trong đó có hai người con trai của Madoff. Mark – một người con của ông đã tự sát vào năm 2010 – 2 năm sau khi cha anh bị bắt. Một người con trái khác là Andrew chết vì mắc bệnh ung thư ở tuổi 48. Vợ ông, Ruth, vẫn còn sống và hiện đang ẩn náu đâu đó tại Greenwich, Connecticut.

Bà Elie Wiesel, một nạn nhân của phi vụ Ponzi bị chiếm đoạt số tiền 15,2 triệu USD cho biết, Madoff đã tạo ra “một huyền thoại xung quanh ông ta khiến mọi thứ đều trở nên đặc biệt, độc nhất và tất cả đều được giữ bí mật”. Giống như nhiều khách hàng của mình, Madoff và vợ thích một lối sống xa hoa. Họ sở hữu một căn hộ trị giá 7 triệu USD ở Manhattan, một bất động sản trị giá 11 triệu USD ở Palm Beach, Florida và một ngôi nhà trị giá 4 triệu USD ở Long Island. Ngoài ra gia đình ông cũng có một ngôi nhà ở miền Nam nước Pháp, máy bay và du thuyền riêng.

Trong một báo cáo đưa ra vào năm 2009, luật sư Irving Picard, đại diện các nạn nhân trong vụ lừa đảo cho biết: “Quá trình điều tra số tài sản của Madoff đã dẫn tới một mê cung bao gồm các quỹ, các tổ chức và nhiều cơ quan quốc tế liên quan và đan xen với nhau ở mức độ phức tạp chưa từng có với bề rộng tưởng như không có điểm dừng”.

Báo cáo cho biết, phi vụ lừa đảo của Madoff trải rộng khắp nơi: gồm Anh, Ireland, Pháp, Luxembourg, Thụy Sĩ, Tây Ban Nha, Gibraltar, Bermuda, Quần đảo Virgin thuộc Anh, Quần đảo Cayman, Bahamas. Hơn 15.400 đơn kiện trùm lửa đảo Madoff đã được đệ trình.

Madoff nhận tội vào tháng 3/2009, nói rằng ông muốn gửi lời xin lỗi tới tất cả nạn nhân và vô cùng xấu hổ về hành vi của mình. Sau một thời gian bị quản thúc tại căn hộ áp mái ở Manhattan, ông đã bị kết án tù 150 năm vào tháng 6/2009 và bắt đầu thụ án từ tháng 7/2009. Tài sản của nhà Madoff bị đem bán đấu giá. Chính phủ Mỹ cũng thành lập một quỹ ủy thác để thu hồi số tiền mà công ty của  Madoff đã rót vào các vụ đầu tư và trả cho hàng nghìn nạn nhân./.