Đẩy lùi thoái hóa cột sống thắt lưng

Nếu không chữa trị kịp thời, người bệnh sẽ phải chịu đựng những cơn đau âm ỉ, khó chịu.

Do thói quen sinh hoạt không hợp lý

Biểu hiện thường gặp nhất của bệnh thoái hóa cột sống thắt lưng (THCSTL) là đau ê ẩm vùng ngang thắt lưng, cơn đau dọc mông tỏa xuống dưới bắp chân. Ngoài biểu hiện đau lưng, người bệnh có cảm giác tê bì cả chân. Có những bệnh nhân khi bị thoái hóa chèn ép tới các cơ quan khác kèm theo các biểu hiện như: bí tiểu, tiểu không tự chủ... làm ảnh hưởng nặng nề tới chất lượng sống cũng như công việc. THCSTL tiến triển nặng dần theo tuổi và một số yếu tố nguy cơ như: mang vác nặng ở tư thế sai, tiền sử chấn thương, yếu cơ, di truyền, chế độ dinh dưỡng không hợp lý…

Bệnh nhân bị THCSTL đa phần là do thói quen sinh hoạt không hợp lý. Đặc biệt bệnh lý hay xảy ra với người làm việc văn phòng, lái xe, công nhân nhà máy do đặc thù công việc phải ngồi lâu.

Trường hợp chị Nguyễn Thị Hà, (37 tuổi) ở Thanh Xuân, Hà Nội, thấy có biểu hiện tê mỏi chân, mới đầu chị Hà tưởng mình bị chuột rút hoặc ngồi lâu bị tê chân.

Nhưng gần đây, hiện tượng tê mỏi nặng hơn, chị đến Bệnh viện ĐH Y Hà Nội khám bác sĩ kết luận chị bị THCSTL. Sau khi dùng đợt thuốc trị viêm cấp, chị Hà thường xuyên đi bộ nhẹ nhàng, biểu hiện tê mỏi giảm rõ rệt.

Khác với chị Hà, trường hợp của chị Trần Thị Diệp (39 tuổi) ở Hai Bà Trưng, Hà Nội, ban đầu chị nghĩ mình bị giãn cơ do mới theo tập môn aerobic. Nhưng thấy những cơn đau ngày càng nặng hơn, chị đi khám thì bác sĩ kết luận chị bị THCSTL và được khuyến cáo nên dừng tập, bởi bộ môn này càng khiến bệnh tình nặng hơn.

TS.BS Nguyễn Anh Tuấn

Theo TS.BS Nguyễn Anh Tuấn, giảng viên Bộ môn Thần kinh, trường ĐH Y Hà Nội, THCSTL là bệnh mạn tính tiến triển từ từ và tăng dần, gây đau cho người bệnh, hạn chế vận động, biến dạng cột sống thắt lưng mà không có biểu hiện viêm. Tổn thương cơ bản của bệnh là tình trạng thoái hóa sụn khớp và đĩa đệm cột sống phối hợp với những thay đổi ở phần xương dưới sụn và màng hoạt dịch.

Do tình trạng chịu áp lực quá tải lên sụn khớp và đĩa đệm lặp đi lặp lại trong thời gian dài dẫn đến sự tổn thương sụn khớp, phần xương dưới sụn, mất tính đàn hồi của đĩa đệm, xơ cứng dây chằng bao khớp tạo nên những triệu chứng và biến chứng trong thoái hóa cột sống.

TS Anh Tuấn phân tích, đau cột sống thắt lưng do thoái hóa không có biểu hiện triệu chứng toàn thân, bệnh nhân bị đau khu trú tại cột sống. Một số trường hợp có đau rễ dây thần kinh do hẹp lỗ liên hợp hoặc thoát vị đĩa đệm kết hợp. Có thể có biến dạng cột sống như gù, vẹo cột sống… THCSTL ít khi diễn ra một cách đơn thuần, đa phần kết hợp với thoái hóa đĩa đệm cột sống, có thể thoát vị đĩa đệm cột sống ở người lớn tuổi, thường phối hợp với loãng xương, lún xẹp đốt sống do loãng xương.

Cần tập luyện đúng cách

Có rất nhiều những nguyên nhân khác nhau gây nên bệnh THCSTL và thoát vị đĩa đệm, tuy nhiên theo nghiên cứu của Tổ chức Y tế thế giới (WHO), tỷ lệ bệnh nhân thoái hóa xảy ra cao nhất ở những người làm việc có thói quen ngồi quá lâu. Rất nhiều người nhầm tưởng, thói quen này là yếu tố nhỏ ảnh hưởng tới hệ thống cột sống. WHO khuyến cáo thời gian tối đa cho mỗi đợt ngồi chỉ là 30-40 phút, sau đó hãy giành 1-2 phút để đi lại vận động.

Theo TS Anh Tuấn, bệnh THCSTL cần phối hợp các biện pháp điều trị nội khoa, vật lý trị liệu, phục hồi chức năng. Điều trị theo triệu chứng (thuốc chống viêm, giảm đau, giãn cơ...) kết hợp với các thuốc chống thoái hóa tác dụng chậm. Tuy nhiên, nên phối hợp các biện pháp điều trị nội khoa, vật lý trị liệu, phục hồi chức năng. Trường hợp có chèn ép rễ có thể chỉ định ngoại khoa. Nếu phát hiện sớm và tuân thủ, bệnh có thể chữa khỏi hoàn toàn.

Bên cạnh đó là những bài tập thể dục, xoa bóp, kéo nắn, chiếu hồng ngoại, chườm nóng, liệu pháp suối khoáng, bùn nóng, paraphin, tập cơ dựng lưng… các bài tập tốt cho cột sống, sửa chữa các tư thế xấu. Ngoài ra, cần định hướng nghề nghiệp thích hợp với tình trạng bệnh, những người lao động nặng nên đi khám định kỳ (khám phát hiện triệu chứng, chụp Xquang cột sống khi cần...)./.