Sinh ra để hát chèo

Trong khi giới trẻ không mấy mặn mà với nghệ thuật chèo, có một nghệ sĩ trẻ gần 20 năm qua vẫn lăn lộn với chèo, gặt hái nhiều thành tích với chèo, được giới chuyên môn và những người yêu mến nghệ thuật chèo đánh giá là một trong những giọng ca chèo hay nhất hiện nay.

Đó là nghệ sĩ Minh Phương, sinh năm 1974, trong một gia đình nghệ thuật ở Hải Dương - mảnh đất được xem như chiếc nôi của nghệ thuật chèo. Mẹ chị - Nghệ sĩ ưu tú Thuý Mơ, nguyên Phó Giám đốc Đoàn chèo Hải Dương, là một trong những nghệ sĩ chèo nổi tiếng của đất Hải Dương trong nhiều thập kỷ qua. Gắn bó với nghệ thuật chèo từ lúc mới lên hai, lên ba, từ lúc theo mẹ đi biểu diễn, được chứng kiến mẹ, các cô, chú trong đoàn hoá thân vào các vai diễn, từ lúc nào những làn điệu chèo đã ngấm vào máu thịt, làm cho chị say mê đến quên ăn, quên ngủ. Với chất giọng dày, ấm, nền nã, những làn điệu chèo qua sự thể hiện của chị trở nên nồng nàn, sang trọng. Nghe giọng hát ấm áp, truyền cảm của chị, người nghe có cảm giác chị được sinh ra là để hát chèo.

Năm 1990, sau khi tốt nghiệp trung học phổ thông, chị chính thức trở thành diễn viên Đoàn chèo Hải Dương. Không qua đào tạo ở bất kỳ trường lớp nào, nhưng bằng năng khiếu bẩm sinh cộng với sự dày công khổ luyện, sự rèn cặp của mẹ và các cô chú trong đoàn, trên hết là niềm đam mê nghệ thuật cháy bỏng, Minh Phương đã bộc lộ hết khả năng hát và diễn. Trong các vở diễn của đoàn, chị luôn được tin tưởng giao những vai chính: thị Phương đoan trang, nết na, thảo hiền trong vở Trương Viên; Ngọc Liên đằm thắm đôn hậu trong vở Nam dược thánh nhân; Dịu Hiền say mê, nồng nàn trong tình yêu của vở diễn Hai giọt nước…

Ảnh do nghệ sĩ cung cấp

Mới ngoài 30 tuổi, với gần 20 năm trong nghề, Minh Phương đã có một “kho” giải thưởng không phải nghệ sĩ trẻ nào cũng có được. Năm 1992 sau khi vào đoàn được 2 năm, chị giành Huy chương vàng Cuộc thi giọng hát chèo, tuồng hay tổ chức tại Hải Dương và cũng là nghệ sĩ trẻ tuổi nhất cuộc thi. Năm 1993, tại Liên hoan các trích đoạn chèo hay tổ chức tại Ninh Bình, chị tiếp tục giành Huy chương vàng trong vai Cúc Hoa (vở Tống Chân - Cúc Hoa). Năm 1994, tại Hội diễn các tỉnh duyên hải tổ chức tại Thái Bình, Minh Phương một lần nữa giành Huy chương vàng cho vai diễn Dịu Hiền trong vở Hai giọt nước và giải thưởng Diễn viên xuất sắc nhất. Năm 2001, với vai diễn thị Phương trong vở Trương Viên do Đoàn tham gia Hội diễn các vở chèo cổ tại Quảng Ninh, Minh Phương đoạt nhiều giải thưởng lớn: Huy chương vàng cho vai diễn, nữ diễn viên xuất sắc và giọng hát chèo hay nhất. Năm 2005, tại Hội diễn sân khấu chèo chuyên nghiệp cũng tổ chức tại Quảng Ninh, Minh Phương tiếp tục giành Huy chương vàng cho vai Ngọc Liên (vở Nam dược thánh nhân) và giải diễn viên tài năng trẻ.

Nghe một số điệu chèo cổ do NSƯT Minh Phương thể hiện Luyện năm cung Hát đò đưa Đào liễu Trần tình Tình thư hạ vị

Bên cạnh những giải thưởng ở lĩnh vực nghệ thuật sân khấu, trong lĩnh vực ca hát, Minh Phương cũng gặt hái khá nhiều thành tích: Năm 1993 đạt giải nhì (không có giải nhất) dòng nhạc dân gian trong Cuộc thi Giọng hát hay trên sóng phát thanh lần thứ nhất. Năm 1999, tại Liên hoan các giọng hát hay dân ca dân tộc trên sóng phát thanh lần thứ nhất do Đài TNVN phối hợp với Hội đồng dân tộc của Quốc hội tổ chức, Minh Phương tiếp tục giành Huy chương vàng. Bên cạnh đó, Phương cũng giành nhiều giải thưởng lớn của UBND tỉnh Hải Dương xét tặng: Giải thưởng Côn Sơn năm 2001 và 2006. Minh Phương cũng là đại biểu HĐND tỉnh Hải Dương khoá 1999-2004 và từ 2004 đến nay. Tháng 2/2007, Minh Phương được Nhà nước phong tặng danh hiệu cao quý: Nghệ sĩ Ưu tú.

Đầu năm 2008, chị chính thức về đầu quân cho Đoàn Ca nhạc Đài TNVN. Tạm biệt những vai diễn và ánh đèn sân khấu hàng đêm của Đoàn Chèo Hải Dương, dù không còn những buổi đi diễn cho bà con xem, nhưng giọng hát chèo nồng ấm của chị vẫn đến được với những công chúng yêu chèo và yêu thích giọng ca chèo Minh Phương qua làn sóng của Đài TNVN. Chị nói rằng như thế chị vẫn có thể phục vụ được đông đảo công chúng, với thời gian dài hơn.

Ngày còn bé, khi được nghe giọng chèo của các nghệ sĩ Như Hoa, Kim Đức và những năm gần đây của nghệ sĩ Hồng Ngát trên Đài TNVN, chị đã mơ ước một ngày nào đó trở thành diễn viên của Đoàn Ca nhạc Đài TNVN. Mơ ước ấy đã trở thành hiện thực. Về Đoàn Ca nhạc Đài TNVN cho chị  nhiều cơ hội để tiếp tục học hỏi, trau dồi giọng hát từ các thế hệ nghệ sĩ đi trước, được tiếp cận với nhiều làn điệu chèo hơn. Biết rằng, đã là nghệ sĩ, là người của công chúng, chị cần phải đến với công chúng nhiều hơn, mang đến nhiều vở diễn với công chúng hơn, thế nhưng được hát trên sóng của Đài TNVN cũng là cách để chị phục vụ công chúng, tuyên truyền rộng rãi hơn các làn điệu chèo cũng như nghệ thuật chèo, thu hút những người quan tâm đến nghệ thuật chèo nhiều hơn nữa. Chị tâm sự: “Nghệ thuật chèo đang được khôi phục và dần lấy lại được chỗ đứng trong lòng khán giả, tuy chưa bằng các bộ môn nghệ thuật khác nhưng đã có khá nhiều bạn trẻ tìm đến với chèo. Điều đó có phần đóng góp đáng kể của những người làm nghề thật sự nghiêm túc”./.