Trung Quốc vạch ra 6 ưu tiên trong quan hệ nước lớn kiểu mới với Mỹ

Hôm 12/11 Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã nêu ra 6 ưu tiên trong việc xây dựng một mối quan hệ nước lớn kiểu mới với Hoa Kỳ.

Trong cuộc gặp giữa nguyên thủ Mỹ và Trung Quốc, ông Tập nói với ông Obama như sau: “Trung Quốc mong muốn làm việc với Mỹ để thực hiện nguyên tắc không xung đột, không đối đầu, tôn trọng lẫn nhau, hợp tác, và thịnh vượng chung, cùng làm cho các mối quan hệ nước lớn kiểu mới giữa hai nước tạo thêm nhiều ích lợi cho người dân hai nước và thế giới”.

Các ưu tiên trong ngoại giao Trung Quốc với Mỹ bao gồm:

1- Trung Quốc và Mỹ sẽ cải thiện các trao đổi và liên lạc giữa quan chức cấp cao nhằm nâng cao lòng tin chiến lược. Hai bên sẽ phát huy tốt hơn các cơ chế đối thoại song phương, như là Đối thoại Kinh tế và Chiến lược Trung-Mỹ.

2- Hai nước cần tôn trọng chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của nhau cũng như hệ thống chính trị và con đường phát triển, thay vì áp đặt ý chí và mô hình của người này lên người khác – đây là điều kiện và cơ sở quan trọng cho hai nước có mối quan hệ lành mạnh, ổn định và bền vững.

3- Cả hai sẽ làm sâu đậm thêm hợp tác trong tất cả các khía cạnh như thương mại, quân sự, chống khủng bố, thực thi pháp luật, năng lượng y tế và cơ sở hạ tầng. Các hợp tác này cần có sự tham gia của cả chính quyền, quốc hội, truyền thông, các cơ sở nghiên cứu, và thanh niên.

4- Hai nước sẽ quản lý tranh chấp và các vấn đề nhạy cảm trên tinh thần xây dựng. Dù tất yếu luôn có sự khác biệt, cả hai bên sẽ luôn dùng đến đối thoại và tham vấn, không hành động đi ngược lại lợi ích cốt lõi của nhau.

5- Hai bên cần cải thiện hợp tác ở châu Á-Thái Bình Dương, tương tác tích cực, khuyến khích ngoại giao toàn diện và hợp tác vì hòa bình, ổn định và thịnh vượng trong khu vực.

6- Hai nước sẽ cùng phản ứng trước các thách thức khu vực và toàn cầu. Trung Quốc sẵn lòng làm việc với Mỹ về các điểm nóng khu vực như vấn đề hạt nhân Iran, phi hạt nhân hóa Bán đảo Triều Tiên, cũng như các vấn đề toàn cầu như là chống khủng bố, thay đổi khí hậu, kiểm soát dịch bệnh.

Hội đàm sâu

Ông Tập nói rằng năm nay đánh dấu 35 năm thiết lập quan hệ Trung-Mỹ, và ông khẳng định quan hệ song phương hiện giờ đang có một điểm khởi đầu mới.

“Đối diện với tình hình quốc tế phức tạp và hay thay đổi hiện nay, Trung Quốc và Mỹ nên và sẽ có khả năng hợp tác trong nhiều lĩnh vực khác nữa”.

Về phần mình, ông Obama cho biết mối quan hệ thương mại và trao đổi giữa nhân dân 2 nước đã tăng mạnh trong 35 năm qua.

Ông Obama nói: “Chúng ta đã chứng tỏ được rằng, khi chúng ta hợp tác, Mỹ và Trung Quốc có thể có những đóng góp quan trọng vào an ninh và thịnh vượng trong khu vực và quanh thế giới”.

Quan hệ kinh tế

Hai lãnh đạo, xác nhận quan hệ kinh tế là cốt lõi trong quan hệ song phương và cam kết thúc đẩy quan hệ kinh tế và cải thiện hệ thống kinh tế quốc tế, theo thông cáo của Bộ Ngoại giao Trung Quốc về các kết quả chính của cuộc gặp giữa ông Tập và ông Obama.

Năm 2013, khối lượng thương mại song phương tăng vọt lên mức 520 tỷ USD. Và mức đầu tư hai chiều đạt 100 tỷ USD.

Theo thông cáo, Trung Quốc và Mỹ sẽ tiếp tục coi đàm phán về hiệp định đầu tư song phương (BIT) là vấn đề quan trọng nhất liên quan đến quan hệ kinh tế giữa hai bên và sẽ nỗ lực nhiều hơn nữa trong đàm phán nhằm đạt được một thỏa thuận đầu tư song phương toàn diện với tiêu chuẩn cao.

Trung Quốc và Mỹ bắt đầu đàm phán BIT vào năm 2008 khi hai nước tìm cách đẩy mạnh đầu tư chéo vào nhau.

Quan hệ quân sự kiểu mới

Trong các cuộc hội đàm, ông Tập Cận Bình đã đề xuất một dạng mới trong quan hệ quân sự phù hợp với mối quan hệ nước lớn kiểu mới giữa Trung Quốc và Mỹ.

>> Xem thêm: Các điểm yếu của quân đội Trung Quốc

Ông Tập cho biết bộ quốc phòng hai nước đã ký các bản ghi nhớ về việc thiết lập cơ chế thông báo lẫn nhau về các hoạt động quân sự lớn và một bộ quy tắc an toàn khi có những sự chạm trán giữa lực lượng hải quân và không quân hai nước.

Hai quân đội Mỹ-Trung sẽ làm sâu sắc thêm các trao đổi, niềm tin lẫn nhau và hợp tác dựa trên các bản ghi nhớ này.

Trung Quốc muốn có thêm tiến triển trong việc trao đổi sĩ quan cấp cao giữa quân đội hai nước, hoàn thiện thêm cơ chế liên lạc, và thực hiện thêm các hoạt động huấn luyện và diễn tập chung với phía Mỹ.

Vấn đề Tây Tạng và Đài Loan

Ông Tập hối thúc Mỹ tuân thủ chính sách một Trung Quốc và yêu cầu chính phủ Mỹ ngừng bán vũ khí cho Đài Loan, ủng hộ hòa bình xuyên eo biển Đài Loan bằng các “hành động thực sự”.

Ông Obama trả lời rằng không có thay đổi nào trong quan điểm của Mỹ đối với Đài Loan, và Mỹ không ủng hộ “Đài Loan độc lập”.

Ông Obama cũng nhấn mạnh rằng Mỹ thừa nhận Tây Tạng là một phần của Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa.

Vai trò của Trung Quốc

Chủ tịch Tập Cận Bình phát biểu tại một cuộc họp báo chung với ông Obama rằng, Trung Quốc là một nhân tố tham gia, một người xây dựng và người đóng góp cho hệ thống quốc tế hiện hành.

Theo lời người đứng đầu nhà nước Trung Quốc thì nước này là nước đóng góp nhiều nhân viên gìn giữ hòa bình nhất trong số 5 nước ủy viên thường trực của Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc, cụ thể họ đã đóng góp trên 20.000 nhân viên gìn giữ hòa bình cho các phái đoàn gìn giữ hòa bình của Liên Hợp Quốc.

Ông Tập cho biết thêm Trung Quốc sẵn sàng tham gia đối thoại với Mỹ về các vấn đề nhân quyền trên cơ sở bình đẳng và tôn trọng lẫn nhau.

Về phần mình, Tổng thống Obama nói với các phóng viên rằng Mỹ xem Trung Quốc là một đối tác hợp tác quan trọng, cho dù là ở cấp song phương, khu vực hay toàn cầu.

Phát triển một quan hệ mạnh hơn với Trung Quốc chiếm vị trí trung tâm trong chính sách của Mỹ tái cân bằng sang châu Á./.

>> Xem thêm: Trung Quốc bành trướng thế lực ở châu Mỹ-Latin