10 điều “hiểu lầm” phổ biến về Cơ quan Tình báo Trung ương Mỹ (CIA)

Hollywood đã tạo ra những bộ phim mang tính giải trí về đời sống của các nhân viên Cơ quan Tình báo Trung ương Mỹ (CIA). Bức màn bí mật xung quanh công việc của các nhân viên tình báo trong đời thực đã làm nảy sinh các đồn đoán về họ và chính khoảng trống này đã được màn bạc và tiểu thuyết lấp đầy. Nhưng chính các hư cấu trong phim ảnh lại góp phần củng cố những cách nhìn nhận thiếu chính xác của nhiều người dân với tổ chức tình báo này.

1- CIA theo dõi nội bộ người dân Mỹ

Nhiệm vụ của CIA là thu thập thông tin liên quan đến đến tình báo đối ngoại và phản gián đối ngoại. CIA bị hạn chế thu thập tin thức nhằm vào chính công dân Mỹ ở trong nước này.

Việc thu thập chỉ được phép trong trường hợp phục vụ mục đích tình báo, chẳng hạn có lý do để tin rằng một cá nhân nào đó đang làm gián điệp hoặc thực hiện các hoạt động khủng bố quốc tế. Quy trình của CIA đòi hỏi sự phê chuẩn ở cấp cao cho các hoạt đông thu thập đó. Tùy theo kỹ thuật được sử dụng, việc thu thập thông tin như vậy có thể cần đến chế tài của Giám đốc Tình báo Quốc gia và của Bộ trưởng Tư pháp Mỹ.

Trong khi đó, Cục điều tra Liên bang Mỹ (FBI) đã đi đầu trong các hoạt động tình báo đối nội của nước này.

CIA không được phép thu thập thông tin liên quan đến các hoạt động của công dân Mỹ ở trong nước nhưng CIA có thể làm vậy bên ngoài lãnh thổ Mỹ.

2- Tất cả những người làm cho CIA đều là gián điệp và đặc vụ

Công dân Mỹ làm việc cho CIA là nhân viên CIA chứ không nhất thiết phải là đặc vụ hay điệp viên. Tất cả các nhân viên của CIA, từ những người hoạt động ở thực địa, đến các nhà phân tích, thủ thư, hay nhân viên phụ trách các vấn đề công của CIA, đều được gọi chung là nhân viên CIA.

Vậy điệp viên của CIA là ai? Các nhân viên nghiệp vụ của CIA tuyển các đối tượng có điều kiện tiếp cận thông tin hữu ích với Mỹ, đây mới là các điệp viên. Những người này cung cấp thông tin mật về nước họ cho tình báo Mỹ.

Nhân viên nghiệp vụ là các nhân viên CIA phát hiện, tuyển dụng, và xử lý các đặc vụ nước ngoài. Đây là các chuyên gia hiểu biết về bản chất, tâm lý, tình cảm, ý đồ, và động cơ của con người.

Thông tin từ các điệp viên nước ngoài đóng vai trò trọng yếu trong việc phát triển và thực thi chính sách đối ngoại và chính sách an ninh quốc gia của Mỹ. Thế nhưng các điệp viên này đối diện với nguy cơ bị bỏ tù, bị mất việc, mất danh tiếng, thậm chí cả gia đình và bạn bè. Một số người còn đối mặt với nguy cơ bị hành quyết nếu bị bắt.

3- Tất cả các nhân viên CIA đều tuyển và xử lý vấn đề điệp viên

Thực tế nhân viên CIA có nhiều loại, như nhà phân tích, nhà khoa học, kỹ sư, nhà kinh tế, chuyên gia ngôn ngữ, nhà toán học, thư ký, kế toán, chuyên gia vi tính, nhân viên mục tiêu, nhà phát minh, nhà phát triển, chuyên gia bản đồ, kiến trúc sư, kỹ sư dữ liệu, nhân viên bảo vệ, người chuyên kiểm tra nói dối, nhà liên lạc, nhà thiết kế đồ họa, nhân viên quy phim, giáo viên, sử gia, v.v..

4- Tất cả nhân CIA đều trầm lặng, bí hiểm, sống dưới vỏ bọc, và nói dối về nơi họ làm việc

Một số nhân viên CIA hoạt động ngầm, nhưng không phải ai trong CIA cũng vậy. Nhiều người có công việc tương tự như công việc hành chính 8 tiếng mỗi ngày ở các nơi khác. Công việc của họ là mật nhưng cuộc sống của họ thì không hẳn mật như vậy. Họ vẫn lập gia đình, sinh con đẻ cái, đi tập thể thao, xem điện ảnh, đi nhà hàng, đi chơi với bạn bè, hay làm công tác tình nguyện. Họ xuất thân từ nhiều hoàn cảnh khác nhau, có những nền tảng giáo dục khác nhau.

5- CIA có thẩm quyền thực thi pháp luật và tất cả nhân viên CIA đều mang súng

Công chúng Mỹ nhiều người nhầm FBI với CIA. Hai cơ quan này phối hợp chặt chẽ với nhau nhưng vai trò khác nhau.

FBI chuyên điều tra tội phạm trên đất Mỹ và tội phạm nhằm vào công dân Mỹ ở nước ngoài. FBI cũng chịu trách nhiệm về các vấn đề tình báo trong nội bộ nước Mỹ, đặc biệt là các vấn đề có hại cho công dân Mỹ. Còn CIA có trách nhiệm thu thập thông tin và tình báo ở nước ngoài.

Phần lớn nhân viên CIA không mang vũ khí. Ngoài các cảnh sát thuộc Ban Bảo vệ An ninh của CIA và những người hoạt động ở các vùng chiến sự, hầu hết các nhân viên CIA không được phát súng.

6- CIA hoạt động hoàn toàn độc lập, đứng trên tất cả

CIA chịu trách nhiệm trước cả khối hành pháp và lập pháp của Mỹ. Cụ thể CIA chịu sự giám sát của Hội đồng An ninh Quốc gia gồm Tổng thống, Phó Tổng thống, Ngoại trưởng, và Bộ trưởng Quốc phòng. Hội đồng này cung cấp chỉ đạo và định hướng cho hoạt động tình báo đối ngoại và phản gián.

Ngoài ra, Quốc hội Mỹ có vài ủy ban theo dõi chặt chẽ các báo cáo và chương trình của CIA.

Bên trong nội bộ CIA có Cục Thanh tra thực hiện nhiệm vụ kiểm toán, thanh tra, điều tra, và xem xét các chương trình và các hoạt động của CIA, nhằm phát hiện và răn đe hoạt động lừa đảo, lãng phí, lạm dụng, và sai phạm trong quản lý.

Ngân sách của CIA bị cả hai viện của Quốc hội Mỹ giám sát. Các nguồn lực phân bổ cho CIA chịu sự kiểm tra nghiêm ngặt như áp dụng với tất cả các tổ chức chính quyền khác của Mỹ.

7- Làm cho CIA sẽ nổi tiếng và được công nhận

Nhân viên CIA có một bộ quy tắc nghề nghiệp, trong đó họ được yêu cầu đặt đất nước và cơ quan lên trên đơn vị, và đặt nhiệm vụ lên trên bản thân. Họ có trách nhiệm bảo vệ cho đến hơi thở cuối cùng nguồn tin và các phương pháp hoạt động.

8- CIA xây dựng chính sách đối ngoại

CIA không thực thi chính sách. Nhiệm vụ chính của CIA là thu thập, đánh giá và phân phối thông tin tình báo đối ngoại tới tổng thống Mỹ và nhà hoạch định chính sách cấp cao của Mỹ để họ có thể đưa ra các quyết định chính xác về an ninh quốc gia.

9- Tất cả nhân viên CIA đều thành thạo đa ngôn ngữ

Nói được một thứ tiếng nước ngoài không phải là điều kiện tiên quyết để làm việc tại CIA và không phải tất cả các nhân viên CIA là song ngữ. Tuy nhiên khả năng nói, biên dịch, và phiên dịch tiếng nước ngoài có ý nghĩa sống còn đối với nhiệm vụ của CIA. Cơ quan tình báo này đánh giá cao các kỹ năng ngoại ngữ và có chương trình toàn diện về ngoại ngữ để giúp nhân viên của họ đạt được và duy trì trình độ ngoại ngữ. CIA sở hữu một trong các phòng lab dạy ngoại ngữ thuộc diện hiện đại nhất thế giới, với đội ngũ giảng dạy và chuyên viên ngoại ngữ có trình độ cao.

10- Nhân viên CIA nắm giữ tất cả các bí mật của chính phủ Mỹ

Nhân viên CIA sẽ không được tiếp cận thông tin mật trừ phi nó liên quan trực tiếp đến nhiệm vụ của họ./.