Nhật muốn làm sâu sắc quan hệ đồng minh với Mỹ
Chuyến thăm nước ngoài đầu tiên của tân Thủ tướng Nhật Bản tới Mỹ khẳng định mục tiêu cải thiện quan hệ hai nước.
Theo dự kiến, sáng sớm 22/9 (theo giờ Việt Nam), Tân Thủ tướng Nhật Bản Yoshihiko Noda sẽ có cuộc hội đàm thượng đỉnh đầu tiên sau khi nhậm chức với Tổng thống Mỹ B. Obama tại New York bên lề Đại hội đồng Liên Hiệp Quốc. Đây là dịp để Thủ tướng Noda khẳng định chính sách coi trọng quan hệ đồng minh với Mỹ trong bối cảnh mối quan hệ này đang có những khúc mắc kéo dài.
 |
| Căn cứ quân sự Futenma là vết gợn lớn nhất trong quan hệ Nhật - Mỹ |
Phát biểu với báo giới trước khi lên đường sang Mỹ vào tối 20/9, Thủ tướng Noda cho biết ông sẽ truyền đạt rõ ràng cho Tổng thống Obama mong muốn phát triển và làm sâu sắc thêm mối quan hệ đồng minh Nhật – Mỹ trong thế kỷ 21.
Ông Noda nhấn mạnh quan hệ đồng minh Nhật Mỹ luôn là trụ cột, cơ bản và cốt yếu trong nhiều lĩnh vực bao gồm cả chính sách ngoại giao, an ninh và kinh tế của nước này.
Thủ tướng Noda cũng bày tỏ cảm kích trước sự hỗ trợ của Mỹ, đặc biệt trong công tác cứu nạn sau thảm họa động đất, sóng thần. Ông nhấn mạnh không chỉ những người dân trong vùng chịu thảm họa mà toàn thể người dân Nhật Bản thêm một lần nữa ghi nhận sự hỗ trợ của đồng minh thân cận này.
Tuy nhiên, những lời khẳng định về mối quan hệ đồng minh thân cận của Thủ tướng Nhật Bản dường như chưa làm phía Mỹ cảm thấy yên tâm và hài lòng. Kể từ khi Đảng Dân chủ Nhật Bản lên nắm quyền năm 2009, mối quan hệ giữa hai đồng minh thân cận này bắt đầu có dấu hiệu rạn nứt khi Cựu Thủ tướng Hatoyama tuyên bố về một chính sách ngoại giao độc lập hơn với Mỹ. Đặc biệt, ông Hatoyama còn cam kết di dời căn cứ không quân Futenma của Mỹ ở tỉnh Okinaoa ra khỏi tỉnh này, thậm chí đưa ra nước ngoài.
Mặc dù 2 Thủ tướng tiếp theo là Naoto Kan và hiện nay là ông Noda đều tuyên bố quay trở lại với chính sách coi trọng Mỹ vốn có nhưng mối quan hệ “mặn nồng” trước đây vẫn chưa thể được khôi phục hoàn toàn. Lý do chủ yếu vẫn là do vấn đề Futenma chưa có tiến triển gì đáng kể. Trong khi Chính phủ Nhật Bản và Mỹ thỏa thuận di chuyển căn cứ Futenma đến khu vực ít dân cư ở thành phố Nago cũng thuộc tỉnh Okinawa thì chính quyền và người dân địa phương phản đối quyết liệt kế hoạch này.
Theo các nguồn tin ngoại giao, Mỹ đang thúc ép Nhật Bản thực hiện kế hoạch di chuyển căn cứ Futenma theo đúng thỏa thuận giữa chính phủ hai nước. Phía Mỹ tỏ ra mệt mỏi với những cam kết chưa được thực hiện của phía Nhật Bản. Đặc biệt trong bối cảnh Nhật Bản có đến 6 Thủ tướng trong vòng 5 năm qua, niềm tin của phía Mỹ đối với đối với cam kết của các Thủ tướng Nhật Bản trong vấn đề Futenma đang bị lung lay hơn bao giờ hết.
Theo dự kiến, trọng tâm của cuộc hội đàm thượng đỉnh Mỹ - Nhật sẽ là vấn đề tái bố trí căn cứ không quân Futenma của Mỹ tại tỉnh Okinawa. Rõ ràng, Thủ tướng Noda sẽ gặp nhiều khó khăn trong việc thuyết phục phía Mỹ tin tưởng vào khả năng thực hiện cam kết của mình trong vấn đề Futenma./.
