Cuộc chiến quyền lực về Syria tại cuộc họp Đại hội đồng Liên Hợp Quốc

Cả Tổng thống Nga Vladimir Putin và Tổng thống Mỹ Barak Obama đều tận dụng tuần lễ họp của Đại hội đồng Liên Hợp Quốc để thúc đẩy nỗ lực chống IS nhưng với cách tiếp cận hoàn toàn khác nhau.

Khi các nhà lãnh đạo thế giới đang có cuộc họp Đại hội đồng LHQ tại New York trong tuần này cũng đánh dấu 1 năm kể từ khi Tổng thống Mỹ Barak Obama tuyên bố thành lập một liên minh quốc tế nhằm đối phó IS. Bất chấp tốn kém hàng tỉ đôla Mỹ và hàng nghìn cuộc không kích nhưng chiến dịch này dường như có ít tác động.

Thành phố Aleppo tan hoang sau 4 năm nội chiến ở Syria. (ảnh: Reuters)

IS tiếp tục mở rộng hoạt động sang các nước khác như Libya, bán đảo Sinai của Ai Cập và Afghanistan. Trong bối cảnh này, Nga bắt đầu gia tăng can dự sâu hơn với việc tăng cường hiện diện quân sự tại Syria, phát động một liên minh mới chống IS.

Với sự hậu thuẫn quan trọng của chính phủ Syria cùng với Iran, liên minh của Nga dường như được củng cố hơn với việc Iraq hôm qua xác nhận chia sẻ thông tin tình báo trong cuộc chiến chống IS. Tuy nhiên đường lối hoạt động của liên minh này đang đi khác hướng so với liên quân quốc tế bao gồm các nước Arab và phương Tây do Mỹ dẫn đầu chống IS thành lập cách đây 1 năm.

Các nước phương Tây cho rằng, quân  đội của ông Asad phải chịu trách nhiệm cho phần lớn số dân thường thiệt mạng trong 4 năm nội chiến qua và kêu gọi thành lập một chính phủ chuyển giao tại Syria với sự ra đi của Tổng thống Asad.

Tổng thống Pháp Francois Hollande hôm qua ủng hộ sự can dự của Iran vào cuộc nội chiến Syria nhưng khẳng định ông Asad không thể là một phần trong tiến trình chính trị này: “Một giải pháp chính trị được cho là phải có sự hợp tác của tất cả các bên liên quan. Tôi xin nhấn mạnh rằng, tất cả các bên liên quan. Pháp đang đối thoại với tất cả các bên, nhưng Pháp cho rằng tương lai của Syria không thể có sự hiện diện của ông Asad”.

Trong khi đó, Tổng thống Iran Rohani lại cho rằng, các nước cần phải chấp nhận việc Tổng thông Asad tiếp tục nắm quyền. Mục đích chính hiện nay đó là chống khủng bố tại Syria, thông qua việc tăng cường cho Chính phủ của Tổng thống Asad. Phát biểu trước cuộc gặp Nga-Mỹ hôm nay, Tổng thống Putin cũng chỉ trích sự hỗ trợ quân sự của Mỹ đối với nhóm đối lập Syria, cho rằng điều này vô ích và bất hợp pháp.

Tổng thống Putin nói: “Có một quân đội hợp pháp duy nhất tại Syria đó là quân đội của Tổng thống Syria. Tổng thống Asad đang phải đối mặt với các chỉ trích,  nhưng thực tế quân đội Asad đang đối phó chống các tổ chức khủng bố”.

Tổng thống Nga và Mỹ hôm nay đều có bài phát biểu trước cuộc họp Đại hội đồng Liên hợp quốc và sẽ có cuộc gặp trực tiếp sau đó. Quốc tế tiếp tục kêu gọi sự đồng thuận giữa Mỹ và Nga trong cuộc chiến chống IS. 

Tổng Thư kí NATO Jens Stonltenberg cho rằng, hợp tác Nga và Mỹ là điều cần thiết để tránh đối đầu tại Syria: “Cần có sự hợp tác giữa Nga và Mỹ- người đang dẫn đầu liên minh quốc tế chống IS. Tôi hoan nghênh các cuộc tiếp xúc giữa Nga và Mỹ để giải quyết các thách thức tại Syria. Tôi cũng hối thúc Nga có vai trò tích cực và xây dựng trong cuộc chiến chống IS. Tuy nhiên, ủng hộ Tổng thống Asad không phải là một sự đóng góp tích cực để tìm ra một giải pháp cho Syria”.

Một giải pháp chính trị cho cuộc khủng hoảng Syria là điều mà Nga và Mỹ đều ủng hộ. Tuy nhiên, việc lựa chọn thành phần cho chính phủ mới luôn vấp phải bế tắc do sự bất đồng trong lợi ích chiến lược giữa các cường quốc liên quan. 

Một dấu hiệu cho thấy các bên  có thể “tìm ra điểm chung” cho cuộc chiến này khi Thủ tướng Anh David Cameron hôm qua cho rằng, Tổng thống Asad không thể là một phần cho tương lai của Syria, nhưng ông Asad không nhất thiết phải ra đi ngay lập tức. Trong khi đó, Iran cũng để mở khả năng có vai trò của lực lượng đối lập trong tương lai của Syria./.