Đánh cả Mosul và Raqqa, Mỹ chơi trò “bắt cá hai tay“?

Ngày 25/10, tại cuộc họp 13 Bộ trưởng Quốc phòng chủ chốt thuộc Liên minh chống IS tại Paris (Pháp), Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Ash Carter đưa ra ý tưởng mở chiến dịch tấn công Raqqa ở Syria đồng thời với chiến dịch giải phóng Mosul ở Iraq.

Ý tưởng ấy được ông Ash Carter nhắc lại trước báo giới sau cuộc họp Bộ trưởng Quốc phòng NATO tại Brussels (Bỉ) ngày 26-27/10. 

Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Ash Carter. (Ảnh: Getty Images).

Một kế hoạch đầy tham vọng

Ý tưởng mà Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Ash Carter đưa ra hoàn toàn logic và có tầm nhìn đầy tham vọng nếu xét toàn cảnh cuộc chiến chống Nhà nước Hồi giáo (IS) hiện nay.

Lãnh địa IS trải rộng từ Iraq sang Syria, với 2 căn cứ quan trọng nhất là Mosul ở Iraq và Raqqa ở Syria.

Để tiêu diệt hoàn toàn IS, Mỹ và Liên quân đã mở màn chiến dịch lớn tấn công giải phóng Mosul vào ngày 17/10 vừa qua. Tuy nhiên, vấn đề đặt ra là lực lượng IS ở Mosul có thể rút về cố thủ ở Raqqa hoặc được sự hỗ trợ của căn cứ này mạn phía bắc.

Raqqa có vị trí trọng yếu ở Syria. Làm chủ Raqqa không đơn thuần là việc tiêu diệt một sào huyệt của IS, mà còn tạo thế ngăn chặn thế phát triển mạnh mẽ của lực lượng Chính phủ Al - Assad do Nga hậu thuẫn hiện nay, một khi đã làm chủ thành phố Aleppo thuộc miền tây bắc Syria. 

Việc mở mặt trận Raqqa đồng thời với mặt trận Mosul vì thế mang ý nghĩa chiến lược.

Lực bất tòng tâm?

Ý tưởng mà Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Ash Carter đưa ra là rất hay... trên lý thuyết. Còn thực tế chiến trường cho thấy tham vọng ấy khó đạt.

Chiến dịch tái chiếm Mosul đã bước sang tuần thứ 3, nhưng những gì đang diễn ra cho thấy đây là một mặt trận không dễ dàng.

Dưới sự hỗ trợ của không quân Mỹ và Pháp, quân Chính phủ Iraq và lực lượng Peshmergas (lực lượng an ninh của khu vực tự trị người Kurd ở miền Bắc Iraq) đã chiếm được một số làng và thị trấn ngoại ô Mosul, tạo thế bao vây thành phố này. 

Tuy nhiên, IS đã có những động thái trả đũa quyết liệt. Để cản bước Liên quân, IS đã lập các "lá chắn sống" là dân thường, đốt hóa chất, dầu lửa. Hơn nữa, để giải tỏa thế bị vây, IS còn chủ động tấn công một số thành phố quanh Mosul như: Kirkuk, Sinjar và Rutba. 

Lực lượng dân quân người Kurd tiến quân ở phía Đông Mosul. (Ảnh: Reuters).

Chiến dịch mặc dù được chuẩn bị kỹ, nhưng đang bộc lộ điểm yếu ở tính thiếu thống nhất, trước hết ở 2 lực lượng chủ chốt đánh chiếm Mosul là quân Chính phủ Iraq và lực lượng Peshmergas.

Nếu như quân Chính phủ Iraq phục vụ mục tiêu của Baghdad, thì Peshmergas theo đuổi mục tiêu củng cố khu vực Turkistan tự trị, được Thổ Nhĩ Kỳ ủng hộ. Lực lượng dân quân Shiite thì không được tham chiến, bởi phòng ngừa một cuộc xung đột tôn giáo giữa người Shiite và người Sunite chiếm đa số tại Mosul.

Đấy là chưa kể mâu thuẫn xảy ra khi Thổ Nhĩ Kỳ tuyên bố nhất quyết tham gia chiến dịch giải phóng Mosul vì coi khu vực này gắn bó đến lợi ích an ninh của mình, nhưng Chính phủ Iraq của Thủ tướng Haidar Al-Abadi lại kiên quyết phản đối, bởi không muốn có sự can thiệp sâu của Thổ Nhĩ Kỳ vào khu vực.

Nếu giải phóng Mosul đã khó, thì việc đánh Raqqa còn khó khăn gấp bội. Việc chuẩn bị mở cuộc tấn công Raqqa vào lúc này là chưa đầy đủ. Để mở chiến dịch tái chiếm Mosul, Liên quân đã phải chuẩn bị trước cả năm.

Liên quân hiện có khoảng 40.000 quân để tạo thế áp đảo 5.000 tay súng IS ở Mosul, nhưng chưa thể tập hợp ngay một lực lượng như vậy trước một con số tương đương quân IS ở Raqqa.

Môi trường ở Raqqa (Syria) khác biệt với Mosul (Iraq). Nếu ở Iraq, Liên quân được Chính phủ Bátđa mời hỗ trợ, thì ở Syria, đối tượng hỗ trợ không phải là Chính phủ Al - Assad mà là tập hợp các nhóm võ trang đối lập khác nhau, rất khó chọn phe nào làm lực lượng chủ đạo.

Vấn đề đặt ra là lực lượng nào sẽ làm nòng cốt trong chiến dịch tái chiếm Raqqa. Tại Syria hiện nay, chỉ có hai lực lượng chiến đấu chống IS là: Lực Lượng Dân chủ Syria (một liên minh người Kurd và Ả Rập do Mỹ hỗ trợ), và tổ chức Quân Đội Syria Tự Do (được Thổ Nhĩ Kỳ hậu thuẫn).

Sự đối nghịch giữa các lực lượng người Kurd và Thổ Nhĩ Kỳ khiến hai lực lượng này không thể nào hợp tác được với nhau.

Có lẽ vì những khó khăn đó nên, mặc dù lớn tiếng tuyên bố, nhưng Mỹ vẫn chưa đưa ra một kế hoạch cụ thể và ấn định thời điểm mở chiến dịch Raqqa./.