Thời khắc “then chốt” của đàm phán hạt nhân Iran và P5+1

Đây được xem là một vòng đàm phán có tính bước ngoặt nhằm xây dựng nền tảng cho một thỏa thuận hạt nhân toàn diện giữa các bên. Cả Iran, Mỹ và các bên liên quan đều đặt kỳ vọng lớn vào vòng đàm phán lần này.

Tổng thống Mỹ Barack Obama hôm qua (24/03) đã lên tiếng hối thúc các bên nỗ lực để đạt một thỏa thuận hạt nhân với Iran. Theo ông Obama, việc đạt được một thỏa thuận hạt nhân với Iran sẽ là vô cùng tốt với các bên song đó phải là một thỏa thuận minh bạch: “Chúng tôi tin tưởng là có thể ngăn Iran khỏi việc sản xuất vũ khí hạt nhân. Chúng tôi cũng tin rằng nếu đạt được một thỏa thuận hạt nhân với Iran, đó sẽ là một thỏa thuận tốt, tốt cho an ninh của Mỹ, an ninh của Israel và cả an ninh khu vực, còn nếu không sẽ không có thỏa thuận. Điều quan trọng là cần phải có sự minh bạch trong toàn bộ quá trình đàm phán”.

Cùng chung quan điểm với Mỹ, Phó Đại diện thường trực của Trung Quốc tại Liên Hợp Quốc Vương Dân hôm qua cũng đã lên tiếng kêu gọi tất cả các bên tham gia đàm phán nắm bắt cơ hội và giải quyết vấn đề thông qua đàm phán ngoại giao. Theo ông Vương Dân, vẫn còn nhiều khó khăn trong các vòng đàm phán, tuy nhiên việc đạt được một thỏa thuận toàn diện đúng thời hạn là điều mong muốn của cộng đồng thế giới, vì lợi ích chung và dài hại của tất cả các bên.

Theo quan chức ngoại giao Trung Quốc, giải quyết vấn đề hạt nhân của Iran thông qua đàm phán sẽ bảo đảm cho hệ thống không phổ biến vũ khí hạt nhân quốc tế, đóng góp vào hòa bình Trung Đông và góp thêm kinh nghiệm hữu ích về giải quyết các điểm nóng thông qua đàm phán.

Về phía Iran, trả lời phỏng vấn Kênh Truyền hình nhà nước Iran IRNN mới đây, Tổng thống Iran Hassan Rouhani cũng bày tỏ lạc quan vào khả năng đạt được thỏa thuận với nhóm P5+1 về vấn đề hạt nhân trong vòng đàm phán lần này: “Chúng tôi hy vọng là sau khi kết thúc đàm phán lần này, các bên sẽ đạt được một thỏa thuận và thỏa thuận đó phải nằm trong lợi ích của các quốc gia, cả Iran, khu vực và thế giới”

Hiện Iran và Nhóm P5+1 đang trong quá trình đàm phán để ký kết một thỏa thuận lịch sử, theo đó Iran sẽ giảm quy mô chương trình hạt nhân gây tranh cãi của mình và đổi lại được phương Tây giảm nhẹ các lệnh trừng phạt. Cuộc đàm phán hạt nhân mới đây nhất giữa các bên kết thúc ngày 21/3 vừa qua tại Thụy Sĩ đã đạt tiến bộ đáng kể dù vẫn tồn tại một số khoảng cách nhất định.

Một số điểm chưa được thống nhất trong cuộc thương lượng bao gồm tiến độ dỡ bỏ các lệnh trừng phạt, thỏa thuận sẽ kéo dài bao lâu và sẽ có bao nhiêu cơ sở hạt nhân của Iran được để ngỏ cho việc kiểm tra. Hai bên đã đặt ra thời hạn chót cho việc đạt được một thỏa thuận khung chính trị vào ngày 31/3 tới để từ đó đi đến một thỏa thuận cuối cùng vào ngày 30/6 năm nay./.