Tướng Giáp trong mắt sử gia và tướng lĩnh Pháp

"Đại tướng Võ Nguyên Giáp đã làm thay đổi khái niệm truyền thống về "Đối thủ" trong binh lính Pháp". Đó là kết luận đã được chuyên gia về lịch sử quân sự Pierre Journoud rút ra từ các cuộc trò chuyện với các cựu chiến binh Pháp sống sót sau trận Điện Biên Phủ. Những cựu chiến binh này dành cho "đối thủ" hay "kẻ thù"- Tướng Giáp sự tôn trọng, ngưỡng mộ và nể phục. Phát hiện này đã thôi thúc tác giả viết riêng một chương trong cuốn "Điện Biên Phủ - Tiếng nói từ những nhân chứng còn sống sót".

Trái với thông thường

“Trái với quan niệm thông thường, phần lớn những cựu binh lính Pháp cho đến nay vẫn giữ một sự tôn trọng, thậm chí là ngưỡng mộ đối với cựu đối thủ của họ – từ người bộ đội “Việt” cho đến Đại tướng Võ Nguyên Giáp –nhà chiến lược quân sự đại tài" (Trang 240 cuốn "Điện Biên Phủ- Tiếng nói từ những nhân chứng còn sống sót").

Bìa cuốn sách Điện Biên Phủ - Tiếng nói của những người còn sống sót

Tác giả Pierre Journoud chia sẻ: "Chúng tôi làm một cuộc điều tra trong giai đoạn 2003-2004, tôi đã trực tiếp gặp gỡ và nói chuyện với các cựu chiến binh Pháp còn sống sót sau chiến tranh tại Việt Nam.

Và trong ký ức của các cựu chiến binh Pháp, khái niệm đối thủ trong trận Điện Biên Phủ không giống với quan niệm thông thường. 

Tác giả nói thêm, "Những cựu chiến binh Pháp, thậm chí cả các cựu tướng của Pháp đã nói với tôi về ấn tượng sâu đậm của họ đối với Đại tướng Võ Nguyên Giáp- người đã lãnh đạo quân đội Việt Nam chiến thắng họ. Họ bày tỏ sự tôn trọng, ngưỡng mộ đối với tính cách, lòng dũng cảm của  ông".

Nhà sử học nghiên cứu chính trị quân sự Pháp Pierre Journoud

Theo nhà sử học Alain Rouscio, cựu phóng viên báo Nhân đạo của Pháp tại Việt Nam, tác giả cuốn "Võ nguyên Giáp – Một cuộc đời" và nhiều cuốn sách về Điện Biên Phủ, thì: "Đại tướng Võ Nguyên Giáp đương nhiên có những kẻ thù trong chế độ thực dân Pháp nhưng ông được tôn trọng bởi chính những "đối thủ" của mình. Trong quá trình nghiên cứu lịch sử, tôi thường xuyên gặp những người thuộc chế độ cũ nhưng họ rất tôn trọng tướng Giáp vì họ thực sự biết rằng đây là con người có tầm vóc phi thường trong lịch sử".

Nhà làm phim Daniel Roussel, người đã nhiều lần được gặp, trò chuyện với Đại tướng Võ Nguyên Giáp cùng gia đình khi thực hiện bộ phim tài liệu về ông, đã lý giải: Có một câu nói của Đại tướng Võ Nguyên Giáp mà giờ đây báo chí và các chuyên gia của Pháp vẫn nhắc lại, rằng “Tôi là một Đại tướng của hòa bình, chứ không phải của chiến tranh”.  "Chính các binh lính Pháp cảm nhận được qua các trận đánh rằng quân đội nhân dân Việt Nam, với vị Tổng tư lệnh là Đại tướng Võ Nguyên Giáp, rằng họ đã buộc phải cầm súng để đòi lại độc lập, tự do cho dân tộc mình».

Chuyên gia lịch sử quân sự Pierre Journoud kể: "Khi trao đổi với chúng tôi phục vụ cho cuốn sách về Điện Biên Phủ, Trung sỹ Bardot từng nói về bộ đội Việt Nam và Đại tướng rằng: Đó là những người lính thực sự, họ biết hy sinh vì một lý tưởng. Họ có một học thuyết dựa trên nguyên tắc rất đơn giản rằng phải giải phóng đất nước khỏi mọi sự can thiệp của bên ngoài. Không có gì có thể ngăn cản được lòng quyết tâm của họ, lòng dũng cảm và ý chí của họ đi đến mục đích cuối cùng.”

Nhà quân sự đại tài

Nhiều vị tướng của Pháp ví tài thao lược của Đại tướng Võ Nguyên Giáp  với tướng Bonapart.

Daniel Roussel - Phóng viên thường trú báo Nhân đạo tại Việt Nam giai đoạn 1980-1986, sau này trở thành nhà làm phim, tác giả bộ phim tài liệu nổi tiếng “Điện Biên Phủ - Cuộc chiến giữa hổ và voi”, trong đó khắc họa vai trò của nhà chiến lược quân sự tài ba Võ Nguyên Giáp, kể lại:

"Với tướng Giáp, ông không hề coi thường địch thủ mà luôn có sự tôn trọng với họ. Tướng Giáp cũng từng kể lại, rất thích thú, về các kỷ niệm mà ông có với Thống tướng Leclerc khi tướng Leclerc ở Việt Nam. Ông cũng có những kỷ niệm với Tướng Salan, người đã đối địch với ông.

Những người lính Pháp, những sĩ quan Pháp, với danh dự của họ, đều có sự tôn trọng với Tướng Giáp và đều coi Tướng Giáp là một vị chỉ huy quân sự lớn.

Những cựu chiến binh Việt Nam xếp hàng vào viếng Tướng Giáp, đối với họ việc người anh cả của quân đội từ trần thật sự là một mất mát lớn lao (Ảnh: Quang Trung).

Thế nhưng, trong Bộ Tổng tham mưu Pháp khi đó thì mọi chuyện lại khác. Họ đã cho rằng Việt Nam không có các trường quân sự lớn nên họ nghĩ có thể đánh bại quân đội Việt Nam một cách dễ dàng. Và họ đã nhầm.

Cuối cùng họ đã hiểu rằng Tướng Giáp không chỉ có sự hiểu biết uyên thâm để đánh bại quân Pháp ở Điện Biên Phủ mà sau đó còn chiến thắng nhiều trận đánh lớn trước quân Mỹ.”

Và Pierre Journoud kết luận: “Chiến lược của Đại tướng Võ Nguyên Giáp là sự kết hợp tuyệt vời giữa những kiến thức quân sự sâu rộng học được từ nhiều nguồn với một đầu óc thiên tài biết tổng hợp và kết hợp rồi áp dụng phù hợp với hoàn cảnh của từng chiến trường, đặc tính của đối thủ. Và nhất là Đại tướng Võ Nguyên Giáp có những trao đổi, bàn bạc quan trọng với Chủ tịch Hồ Chí Minh".

Đức độ và giản dị

Alain Rouscio – Cựu Phóng viên Báo Nhân đạo (L’Humanité) Pháp tại Việt Nam, nhà sử học, tác giả cuốn sách "Võ nguyên Giáp – Một cuộc đời" và cuốn "Điện Biên Phủ, truyền thuyết và thực tế 1954-2004",  nhận xét: “Dù tầm vóc con người Đại tướng rất vĩ đại, dù những chiến công rực rỡ mà ông làm được, nhưng ông lại là người rất dễ gần. Đơn giản ông tạo cảm giác cho người đối diện là đang trò chuyện với một người con của nhân dân Việt Nam".

 Còn với nhà báo, nhà làm phim Daniel Roussel,  “Đại tướng của tôi” hay gần gũi hơn là “Tonton” (trong tiếng Pháp tức là “Chú”) là những từ mà ông sử dụng khi trò chuyện với Đại tướng Võ Nguyên Giáp. Nhà làm phim Pháp tự hào khi gặp một "người ông " Võ Nguyên Giáp rất đỗi bình dị và thân thương bên con cháu trong ngôi nhà của Đại tướng.

“Tôi yêu thích cách ông trò chuyện rồi phá lên cười"- Daniel Roussel nói. "Nhưng con người Đại tướng cũng rất nghiêm túc và luôn hướng tới sự hoàn hảo"

Câu hỏi cuối cùng tôi dành cho Đại tướng rằng: "Nếu Ngài có thể quay trở lại, thì Ngài sẽ không lặp lại điều gì Ngài đã làm?".  Đại tướng đã trả lời: "Tôi đã cống hiến cả cuộc đời mình, từng ngày, từng giờ, từng phút để phục vụ Đảng và nhân dân Việt Nam. Tôi không hối tiếc gì cả!"./.