Xuất hiện “đảo cát” tại biển Cửa Đại, Hội An

Thứ Bảy, 12:00, 06/04/2019

VOV.VN - Việc xuất hiện cồn cát lớn tại khu vực biển Cửa Đại (Hội An) là hiện tượng rất phức tạp về mặt tự nhiên, tuy nhiên, hiện vẫn chưa có giải pháp khắc phục

Sáng 5/4, Tổng cục Phòng chống Thiên tai, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, lãnh đạo Ủy ban nhân dân tỉnh Quảng Nam và các ngành liên quan kiểm tra cồn cát nổi lên tại khu vực biển Cửa Đại, cách bờ biển chừng 2 km.

Theo các nhà nghiên cứu, việc xuất hiện cồn cát lớn như vậy có thể do tương tác giữa dòng chảy của sông và năng lượng sóng ngoài biển đẩy vào. Hiện tượng tự nhiên này một lần nữa làm “đau đầu” các nhà chức trách, nhà nghiên cứu, khi mà bờ biển Cửa Đại vẫn tiếp tục sạt lở nhưng chưa có giải pháp khắc phục.

Cây cối mọc trên đảo cát

Qua khảo sát cho thấy, cồn cát xuất hiện tại biển Cửa Đại, thành phố Hội An, tỉnh Quảng Nam dài khoảng 1,5 km, rộng 200 mét, cao hơn 2 mét so với mực nước biển, khối lượng cát khoảng 60 triệu m3. Khu vực hình thành cồn cát, hay gọi là “đảo cát” cách bờ chừng 2 cây số.

Ông Lê Trí Thanh, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam cho biết, việc hình thành cồn cát rộng lớn như vậy là hiện tượng rất phức tạp về mặt tự nhiên, nhất tại khu vực cửa sông Thu Bồn và gần bờ biển Cửa Đại đang bị sạt lở nghiêm trọng.

"Cuộc sống" mới của các loài sinh vật trên đảo cát

Theo ông Lê Trí Thanh, có 2 phương án đưa ra vào lúc này. Thứ nhất, nếu chấp nhận sự tồn tại của bãi bồi này thì phải đánh giá được việc hình thành bãi bồi này trong tương lai? Sự hình thành bãi bồi có ảnh hưởng tiêu cực (hoặc tích cực) đến luồng tàu vào ra cửa Đại, đến môi trường cũng như tình trạng sạt lở bờ biển; đồng thời đưa ra giải pháp xử lý như thế nào đối với bãi cát này để tồn tại bền vững. Phương án thứ 2 là xử lý cồn cát này như thế nào? Nếu xử lý thì lượng cát lấy đi bao nhiêu là vừa, lấy cát đi để phục vụ vào việc gì?

Ông Lê Trí Thanh cho rằng, sự hình thành bãi bồi này có liên quan đến hiện tượng sạt lở bờ biển: “Theo đánh giá quan trắc của các nhà khoa học thì trong thời gian 5 năm vừa qua, mỗi năm biển Cửa Đại mất khoảng 350.000 khối cát. Cát mất ở bờ biển Cửa Đại chủ yếu tập trung vào bãi bồi này. Trong phương án phục hồi bãi biển Cửa Đại có phương án bù cát. Mà bù cát thì chúng ta chắc chắn sử dụng lại nguồn cát từ biển Cửa Đại ra đi, đảm bảo tính kết dính bền vững bờ biển. Như vậy, chúng ta bù đắp lại bao nhiêu là vừa, việc lấy cát ở bãi bồi này có ảnh hưởng như thế nào đối với khu vực xung quanh, và lấy hết hay lấy từng phần? Đó là những câu hỏi mà các nhà khoa học phải vào cuộc để giúp đỡ cho Quảng Nam đưa ra câu trả lời”.

Đảo cát càng rộng bao nhiêu thì phía bờ càng sạt lở bấy nhiêu

PGS. TS. Mai Văn Công, Khoa Công trình, Trường Đại học Thủy lợi cho rằng, nếu căn cứ vào quá trình vận chuyển bùn cát tự nhiên (tương tác tự nhiên) thì toàn bộ khu vực bờ biển phía Bắc của biển Cửa Đại, thành phố Hội An, tỉnh Quảng Nam bị sạt lở rất nặng. Nếu cứ đợi cho tự nhiên bồi hoàn lại khu vực bãi thì có lẽ khó thành hiện thực, nếu có chăng thì cũng phải mất thời gian rất dài.

Khu vực hình thành đảo cát cách bờ biển chừng 2 cây số

PGS. TS. Mai Văn Công cũng thống nhất với phương án thứ 2 mà ông Lê Trí Thanh đưa ra là có thể sử dụng một phần lượng cát bồi tại “đảo cát” này để tôn tạo lại bãi cho khu vực biển Cửa Đại là hoàn toàn có thể thực hiện được: “Công nghệ hiện tại đưa cát từ biển vào bờ vẫn là nạo hút, bơm theo đường ống đưa vào xả tại khu vực bãi dự kiến muốn tôn tạo, vào đầu dòng, đầu nguồn. Hoặc một phương án nữa là hút lên xà lan sau đó vận chuyển vào xả lại khu vực bãi. Tùy theo vị trí đưa vào là chỗ nào, lấy tại đâu đưa vào vị trí nào thì cần phải đánh giá, nghiên cứu kỹ”.

Theo các nhà nghiên cứu thì bãi cát này có liên quan đến lượng cát mất đi tại bờ biển phía Bắc Cửa Đại

Trước đó, như VOV đã phản ánh, hiện tượng cát bồi thành bãi khu vực biển Cửa Đại, thành phố Hội An hình thành khoảng 5 - 6 năm trước, với kích thước nhỏ. Sau đó, vì chế độ dòng chảy ven bờ thay đổi, mang cát ở phía Bắc bờ biển Cửa Đại vào phía Nam, sau đó bị đọng lại chứ không trả về lại theo dòng chảy cũ, dần hình thành nên "đảo cát", gây khó khăn cho tàu thuyền vào ra.

Với tốc độ bồi như hiện nay thì đảo cát này sẽ còn được mở rộng trong tương lai

Ông Trần Quang Hoài, Tổng Cục trưởng Tổng cục Phòng chống thiên tai, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cho rằng, sự tương tác dòng chảy tại khu vực biển Cửa Đại phụ thuộc rất nhiều yếu tố, từ Cửa Đại ra và từ biển vào. Tổng cục hiện đang theo dõi sát sao diễn biến của bãi bồi này, sau đó mới xác định được nguyên nhân hình thành từ đâu. Ông Trần Quang Hoài cho rằng, việc để mất rừng phòng hộ ven biển xem như mất đi “lá chắn” sóng. Hậu quả là khu vực ven biển bị tàn phá một cách khủng khiếp.

Kiểm tra đảo cát hình thành tại biển Cửa Đại

“Chúng ta phải xác định lại bãi bồi mới này tương tác với bờ như thế nào? Nếu kết hợp với việc đây là đê ngầm chắn sóng khổng lồ, làm giảm tác động sóng ở trong bờ thì chúng ta có hành động ứng xử khác. Nếu nó cản trở việc đưa cát từ Cửa Đại ra thì chúng ta lại có hành động ứng xử khác. Hiện chúng tôi đang cắm các mốc và bắt đầu đo vẽ bình đồ địa hình khu vực đảo này và xung quanh đảo với phạm vi tối thiểu là cây số để xác định xem diễn biến như thế nào rồi mới đưa ra giải pháp cho phù hợp”, ông Trần Quang Hoài cho biết./.