Ông lão với mong muốn cháy bỏng khôi phục nghề đúc đồng Ngũ Xã
VOV.VN - Làng đúc đồng Ngũ Xã là một trong tứ trụ tinh hoa làng nghề của Thăng Long xưa.Tuy nhiên, nay đã mai một, chỉ còn số ít người còn làm để giữ nghề.
 |
| Làng đúc đồng Ngũ Xã có từ thời nhà Lê (1428-1527) đến nay đã gần 500 năm tuổi. Làng do dân từ 5 làng: Đông Mai, Châu Mỹ, Long Thượng, Điện Tiền và Đào Viên, tạo dựng trên đất Thăng Long nên lấy tên là Ngũ Xã. Về sau làng được tổ chức thành phường nghề riêng, gọi là phường đúc đồng Ngũ Xã, nay là phố Ngũ Xã, thuộc quận Ba Đình - Hà Nội. |
 |
|
Từ thời xưa làng nghề Ngũ Xã đã rất nổi tiếng nhờ kỹ thuật đúc tượng đồng, trống đồng, đồ thờ bằng đồng, chuông đồng, tranh đồng với những nét tinh hoa bậc nhất. Điều này được thể hiện trong câu vè được lưu truyền từ bao đời: "Lĩnh hoa Yên Thái, đồ gốm Bát Tràng, thợ vàng Định Công, thợ đồng Ngũ Xã". |
 |
|
Những sản phẩm của họ làm ra trải qua bao thăng trầm cùng thời gian vẫn được coi là hình mẫu về nghệ thuật và chất lượng mà không xưởng đúc đồng nào trong cả nước so bì kịp. |
 |
|
Điều làm nên sự khác biệt trong các sản phẩm của làng Ngũ Xã chính là ở kỹ thuật đúc liền khối và tài nghệ từ thiết kế cho đến tạo hình... |
 |
| Việc đúc liền khối những sản phẩm nhỏ đã không hề đơn giản, nên đối với những sản phẩm có kích thước lớn thì khó khăn này càng nhân lên gấp bội. |
 |
| Nói đến làng ngũ xã là nhiều người nghĩ ngay đến trí tuệ, tài năng, bí quyết và sự lao động cần mẫn giàu sáng tạo của những nghệ nhân và người thợ vô cùng lành nghề đúc đồng Ngũ Xã. |
 |
| Rất hiếm công đoạn được sử dụng máy móc. |
 |
| Nghề đúc đồng tại Làng Ngũ Xã bị thu hẹp thay vào đó là khu phố mới với nhiều dịch vụ ẩm thực. |
 |
| Một tác phẩm tinh xảo do những người thợ đúc đồng Ngũ Xã tạo ra. |
 |
|
Đến ngày nay chỉ còn xưởng đúc đồng nhà nghệ nhân Nguyễn Văn Ứng là một trong những nơi hiếm hoi còn lại trong làng Ngũ Xã vẫn tiếp nối nghề đúc đồng truyền thống của cha ông. Hiện nay, xưởng của nhà nghệ nhân Nguyễn Văn Ứng vẫn có rất nhiều đơn hàng của khách trong và ngoài nước. |
 |
| Mặc dù, theo quy ước thì không được truyền nghề cho người ngoài nhưng để phát triển nghề đúc đồng và làm theo tâm nguyện lớn nhất của mình, ông Ứng luôn muốn mở một trường dạy nghề ngay trong làng Ngũ Xã, để có thể khôi phục lại nghề và làm ra những sản phẩm mà cha ông đã làm. |
 |
| Anh Nguyễn Thanh Long (con trai ông Ứng), một trong những người thừa kế nghề đúc đồng Ngũ Xã chia sẻ, nghề đúc đồng rất gian nan vất vả, để trở thành một người thợ đúc đồng, phải vững vàng cả 5-6 bộ môn như vẽ, tạo hình, làm khuôn, đúc, chạm khắc, lấy màu… |
 |
| Theo anh Long, sản phẩm đồng của Ngũ Xã có sự khác biệt so với các loại đồng nơi khác là có màu đỏ rất riêng, khá bắt mắt để lâu vẫn đẹp, không bị ố xanh như các loại đồng từ Trung Quốc. |
 |
| Anh Long cho biết thêm, mặc dù có nhiều máy móc hỗ trợ nhưng nghề đúc đồng vẫn là một nghề thủ công đòi hỏi nhiều công sức, ngoài ra cần có đôi bàn tay khéo léo, đức tính cẩn thận, kiên trì và sự thông minh sáng tạo cùng đôi mắt nhìn chuẩn xác. |
 |
| "Để tạo ra những sản phẩm đẹp và nghệ thuật thì làm khuôn là lâu nhất, có khi mất đến 1 năm, còn đúc chỉ trong 4 tiếng nhưng vô cùng quan trọng vì có thể quyết định thành bại. Khuôn được làm bằng đất và chăm như con, tránh bị ẩm, khi đúc, sản phẩm không mượt mà, coi như bỏ đi. Thường khi rót đồng vào khuôn, có tiếng sôi âm ỉ là thành công...Chính vì vậy không ai muốn theo nghề ngày đặc biệt là các bạn trẻ". |
