Đồng minh Nhật-Hàn “đấu nhau”, Mỹ rơi vào thế tiến thoái lưỡng nan

Một nhà ngoại giao cấp cao của Mỹ ngày 16/7 cho biết, Mỹ sẽ “làm những gì nước này có thể” để giúp xoa dịu những tranh cãi về chính trị và kinh tế này càng nghiêm trọng giữa Hàn Quốc và Nhật Bản. Tuyên bố này được đưa ra trong bối cảnh Seoul mới đây cảnh báo rằng căng thẳng giữa hai bên sẽ gây ra ảnh hưởng đối với toàn thế giới.

Ảnh minh họa: Nikkei.

Mỹ không muốn công khai can thiệp vào căng thẳng giữa hai nước đồng minh, nhưng tranh cãi giữa Nhật Bản và Hàn Quốc, vốn đe dọa nguồn cung ứng con chip bộ nhớ và điện thoại thông minh trên toàn cầu, đã phủ bóng chuyến công du châu Á của ông David Stilwell -  Trợ lý ngoại trưởng Mỹ phụ trách các vấn đề Đông Á.

Phát biểu với báo chí tại thủ đô Seoul, ông Stilwell nói rằng ông rất quan tâm đến tình hình hiện nay, song không nêu rõ những bước đi nào mà Washington sẵn sàng thực hiện, đồng thời nhấn mạnh, về cơ bản, Nhật Bản và Hàn Quốc phải tự thu hẹp bất đồng giữa các bên. “Chúng tôi hy vọng một giải pháp sẽ sớm xảy ra. Mỹ, với tư cách là người bạn và đồng minh thân cận với cả hai bên sẽ làm những gì có thể để hỗ trợ các nỗ lực giải quyết bất đồng”.

Trả lời phỏng vấn Đài NHK của Nhật Bản tuần trước, ông Stilwell nói rằng, Mỹ sẽ không can thiệp vào tranh cãi giữa Nhật Bản và Hàn Quốc, thay vì đó khuyến khích hai đồng minh lớn nhất của Washington tại Châu Á đối thoại để giải quyết vấn đề.

Căng thẳng giữa Seoul và Tokyo, đặc biệt liên quan đến trường hợp bồi thường cho lao động Hàn Quốc bị cưỡng ép làm việc cho các công ty Nhật Bản trong suốt chiến tranh Thế giới thứ 2 đã leo thang đỉnh điểm trong tháng 7 này, khi Nhật Bản siết chặt xuất khẩu nguyên vật liệu công nghệ cao cho Hàn Quốc. Việc siết chặt quy định này có thể làm tổn thương các công ty công nghệ trên toàn cầu, trong đó có cả Samsung - tập đoàn công nghệ khổng lồ của Hàn Quốc đang hoạt động tại bang Texas, Mỹ, một nguồn tin của chính phủ Hàn Quốc tiết lộ.

“Nó sẽ ảnh hưởng xấu đến các công ty như Apple, Amazon, Dell, Sony và hàng tỷ người tiêu dùng trên toàn thế giới”, nguồn tin giấu tên cho biết. Nếu Nhật Bản đi quá xa chẳng hạn như loại Hàn Quốc khỏi “danh sách trắng” các quốc gia hữu hảo bằng cách hạn chế giao thương ở mức độ tối thiểu, thì điều này sẽ gây ra “rất nhiều vấn đề nghiêm trọng” và gây căng thẳng trong quan hệ giữa bộ ba Mỹ-Nhật-Hàn. Khi được hỏi liệu chính phủ Hàn Quốc có xem xét các biện pháp đáp trả hay không, nguồn tin trên nói rằng, Hàn Quốc mong muốn giải quyết tranh cãi thông qua con đường ngoại giao.

Bộ trưởng Tài chính Hàn Quốc Hong Nam-ki nhắc lại lời kêu gọi Nhật Bản dỡ bỏ các hạn chế về thương mại, đồng thời nói thêm rằng Hàn Quốc sẽ sớm công bố kế hoạch để khiến chuỗi cung ứng của họ trở nên độc lập hơn. “Chính phủ Hàn Quốc đang thực hiện các kế hoạch toàn diện để giảm bớt sự phụ thuộc của nước này vào ngành công nghiệp vật liệu, trang thiết bị và linh kiện của Nhật Bản”, ông nói trong cuộc họp thường kỳ của các bộ trưởng phụ trách nhiều lĩnh vực khác nhau của nền kinh tế Hàn Quốc.

Về phần mình, Phó Chánh văn phòng nội các Nhật Bản Yasutoshi Nishimura hối thúc Hàn Quốc “thực hiện các bước đi phù hợp” để giải quyết những tranh cãi giữa hai bên về vấn đề lao động ép buộc thời chiến. “Chúng tôi không thay đổi lập trường, hối thúc Hàn Quốc thực hiện các bước đi phù hợp và kịp thời để tuân thủ luật pháp quốc tế và hiệp ước thiết lập quan hệ ngoại giao giữa hai nước năm 1965”./.