Theo báo cáo Thẩm tra Tờ trình của Chính phủ về Báo cáo nghiên cứu khả thi Dự án Cảng hàng không quốc tế (HKQT) Long Thành giai đoạn 1, Ủy ban Kinh tế của Quốc hội cho biết, trong tổng số 4,194 tỷ USD vốn của Tổng công ty Cảng hàng không Việt Nam (ACV) đầu tư vào dự án, dự kiến ACV phải đi vay khoảng 2,628 tỷ USD.

Ủy ban Kinh tế nhận thấy, theo quy định tại Điều 41 của Luật Quản lý nợ công thì Dự án đầu tư xây dựng Cảng HKQT Long Thành thuộc đối tượng được bảo lãnh Chính phủ; nếu được Chính phủ bảo lãnh thì khoản vay này sẽ được tính vào nợ công.

Mặt khác, ACV là doanh nghiệp do nhà nước chi phối, nên dù huy động vốn dưới hình thức nào thì Nhà nước vẫn có trách nhiệm trong việc xử lý khi có rủi ro đối với phần vốn nhà nước tại doanh nghiệp.

Bộ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Văn Thể thảo luận tại tổ chiều 24/10.

Thảo luận ở tổ chiều 24/10, Bộ trưởng Bộ Giao thông Vận tải (GTVT) Nguyễn Văn Thể khẳng định, “ACV có đủ khả năng thực hiện được dự án đầu tư hạng mục chính sân bay Long Thành”.

Theo Bộ trưởng Bộ GTVT, hiện ACV có 25.000 tỷ đồng tiền mặt đang sinh lãi. Lợi nhuận sau thuế năm 2018 gần 7.000 tỷ đồng, cùng với 3.000 tỷ khấu hao tài sản nhà ga ở 21 sân bay. Mỗi năm tài sản đơn vị này tăng thêm 10.000 tỷ. Dự kiến đến 2025, tổng thu của công ty khoảng 50.000 tỷ.

Ngoài ra, ACV đã lập kế hoạch chi tiết nâng cấp một số nhà ga ở các cảng hàng không cả nước trong 5 năm tới hết 41.000 tỷ đồng. Như vậy, tính tổng các khoản thì dự kiến đến 2025, ACV sẽ có nguồn lực khoảng 37.000 tỷ.

Đối với số vốn mà ACV dự kiến đi vay khoảng 2,6 tỷ USD, ông Thể cho biết, Chính phủ đã làm việc với một số quỹ đầu tư nước ngoài và các quỹ này sẵn sàng cho ACV vay với lãi suất thấp mà không cần Chính phủ bảo lãnh.

“Họ thấy rằng đầu tư vào sân bay Long Thành là bền vững và thực tế cho thấy các cảng hàng không lớn không bao giờ lỗ”, Bộ trưởng Bộ GTVT cho hay.

Cảng HKQT Long Thành là sân bay quốc tế, gắn liền với an ninh quốc gia, quốc phòng không thực hiện đầu tư công thì chỉ tổ chức đấu thầu trong nước. Tiêu chí lựa chọn nhà đầu tư là phải có kinh nghiệm vận hành sân bay và đảm bảo quốc phòng, an ninh quốc gia.

“Hiện ACV là đơn vị duy nhất ở Việt Nam quản lý 21 sân bay. Do đó, nếu tổ chức đấu thầu trong nước thì cũng chỉ chọn được đơn vị này xây dựng sân bay Long Thành. Chúng tôi thấy, ngoài ACV không có đơn vị nào đủ kinh nghiệm quản lý sân bay để tổ chức đấu thầu”, Bộ trưởng Thể lý giải.

Không những vậy, nếu tổ chức đấu thầu, thì kế hoạch khởi công sân bay Long Thành sẽ phải lùi lại đến 2022 hoặc 2023, thay vì 2021 như dự kiến. Phương án này làm chậm tiến độ dự án 1,5 năm.

Tổng Thanh tra Chính phủ Lê Minh Khái

Cùng quan điểm, Tổng Thanh tra Chính phủ Lê Minh Khái, đại biểu tỉnh Bạc Liêu bày tỏ, sân bay Long Thành là dự án trọng điểm quốc gia, có liên quan đến an ninh quốc phòng, nên giao cho các doanh nghiệp nhà nước có chức năng quản lý, đủ thẩm quyền thực hiện thì mới yên tâm.

Tuy nhiên, đại biểu Khái nhấn mạnh, việc giám sát, quản lý “phải hết sức chặt chẽ ngay từ giai đoạn thiết kế, giao thầu đến thi công”. Ông đề xuất thuê giám sát nước ngoài để “loại trừ hết tất cả các mối quan hệ có thể tác động đến việc tổ chức thi công dự án”.

Ông Nguyễn Văn Giàu, Chủ nhiệm Uỷ ban Đối ngoại của Quốc hội cho rằng, có thể giải bài toán tài chính cho dự án bằng phát hành trái phiếu Chính phủ. Theo tính toán, trần nợ công hiện nay cho phép việc này.

Thảo luận tại tổ về báo cáo nghiên cứu khả thi về dự án Cảng HKQT Long Thành giai đoạn 1 trong chiều cùng ngày, nhiều đại biểu quan tâm đến  thời gian, tiến độ thực hiện dự án.

Theo báo cáo nghiên cứu khả thi, dự án có thể đạt tiến độ như Nghị quyết của Quốc hội giao là hoàn thành giai đoạn 1 vào năm 2025. Tuy nhiên, các đại biểu Nguyễn Minh Hoàng, Nguyễn Văn Chương (đoàn TPHCM) băn khoăn về tiến độ hoàn thành vì sau khi báo cáo nghiên cứu khả thi được phê duyệt, tiếp tục phải lập, phê duyệt thiết kế kỹ thuật dự án, sau đó mới khởi công, thời gian cần thiết để hoàn thành còn khá dài.

Mặt khác, theo tiến độ đền bù giải phóng mặt bằng đang được UBND tỉnh Đồng Nai thực hiện, tính đến tháng 8/2019 việc giải ngân mới chỉ đạt 1,07% (khoảng 123 tỷ đồng) mức vốn được giao (dự kiến đến hết năm 2019 chỉ đạt 15,75%), do vậy, tiến độ thu hồi đất khó bảo đảm. Nếu điều này xảy ra sẽ ảnh hưởng lớn đến tiến độ giai đoạn 1 của Dự án.

Trên cơ sở đó các đại biểu đề nghị Chính phủ có các giải pháp, chỉ đạo quyết liệt để dự án hoàn thành đúng tiến độ khi đã được Quốc hội thông qua. Đại biểu Nguyễn Văn Chương còn kiến nghị phải tăng cường kiểm tra giám sát rất nghiêm ngặt quá trình thực hiện dự án nhằm bảo đảm chất lượng công trình, tránh chuyện “làm ăn gian dối”./.

Dự án sân bay Long Thành: Nhiều nguy cơ “đội vốn”

VOV.VN - Ủy ban Kinh tế của Quốc hội cho rằng, nhiều hạng mục tính toán mới dừng ở mức thiết kế sơ bộ có thể dẫn đến tăng tổng mức đầu tư khi chuẩn xác hóa.