Chất vấn tại Quốc hội phải có tranh luận, đối thoại

Quốc hội đã kết thúc tuần làm việc thứ tư với điểm nhấn là 2 ngày rưỡi chất vấn các thành viên Chính phủ. 4 vị Bộ trưởng cũng như Phó Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã đăng đàn, trả lời trên 200 chất vấn của đại biểu Quốc hội, bao quát hầu hết các vấn đề kinh tế- xã hội của đất nước.

Nếu như nông nghiệp và công nghiệp là vấn đề cơ bản của  nền kinh tế thì giáo dục và khoa học công nghệ là quốc sách hàng đầu, là nền tảng và động lực đẩy mạnh công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước. Trong quá trình trả lời chất vấn, một số vị bộ trưởng đã thẳng thắn nhận thiếu sót trong lĩnh vực mình quản lý.       

Chất vấn 4 thành viên Chính phủ, hàng loạt vấn đề kinh tế - xã hội dân sinh bức xúc đã được đặt ra, trong đó có vấn đề mới nổi lên như hạn hán, tiêu thụ nông sản khó khăn, tình trạng hàng giả, hàng nhái tràn lan; giá điện, giá xăng tăng nhanh, gây sức ép đối với chỉ số giá tiêu dùng, lo lắng của phụ huynh về các kỳ thi tuyển sinh, băn khoăn của giáo viên về cách đánh giá học sinh ở bậc tiểu học… cho đến những vấn đề lớn, có tính chiến lược lâu dài như giải pháp để phát triển nông nghiệp bền vững, ứng phó với biến đổi khí hậu, cơ hội và thách thức khi hội nhập kinh tế quốc tế ngày càng sâu rộng, đổi mới toàn diện giáo dục, ứng dụng khoa học công nghệ vào cuộc sống…

Nhiều vấn đề đã được làm sáng tỏ ngay tại Nghị trường, giải tỏa những bức xúc, lo lắng của cử tri, chẳng hạn như khẳng định của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo rằng, mục tiêu của đổi mới giáo dục không phải là để tạo ra cú sốc cho học sinh và phụ huynh.

Phó Thủ tướng Chính phủ trả lời chất vấn trước Quốc hội (Ảnh: Văn Hiếu)

Sau khi 4 vị bộ trưởng đã trả lời chất vấn trực tiếp trước Quốc hội, Phó Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc thay mặt Chính phủ báo cáo và giải trình thêm một số vấn đề được đại biểu và cử tri quan tâm như: tháo gỡ khó khăn, đẩy mạnh sản xuất nông nghiệp gắn với tiêu thụ sản phẩm; Đẩy mạnh xã hội hóa đầu tư, kinh doanh kết cấu hạ tầng, nhất là hạ tầng giao thông; Tiếp tục cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh; Tập trung giải quyết tốt các vấn đề xã hội; Chủ động phòng chống, giảm nhẹ thiên tai…

Phó Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cũng không né tránh các câu hỏi thẳng thắn của đại biểu Quốc hội về tình hình tham nhũng, vụ chặt cây xanh ở Hà Nội, vụ lấn sông Đồng Nai, tình hình nợ công, cải cách hành chính, đạo đức công vụ…

Có thể nói, những câu hỏi chất vấn tại kỳ họp này đều phản ánh thực tiễn cuộc sống, những vấn đề mà cử tri và người dân cả nước quan tâm. Nói như Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng thì Quốc hội đã chọn đúng và trúng nội dung chất vấn. Phiên chất vấn diễn ra trong không khí dân chủ, thẳng thắn và xây dựng. Nét đổi mới được đại biểu Quốc hội và cử tri ghi nhận là các bộ trưởng trả lời ngay những vấn đề nêu ra thay vì đi sâu ''báo cáo thành tích” của ngành như các kỳ họp trước.

Bên cạnh đó, sau mỗi phần trả lời chất vấn của các bộ trưởng, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng đã gom được những vấn đề mà Chính phủ cần quan tâm để giải quyết trong thời gian tới.

Trong quá trình trả lời chất vấn, một số bộ trưởng đã thẳng thắn nhận trách nhiệm về những yếu kém trong lĩnh vực mình quản lý. Bộ trưởng Bộ công thương Vũ Huy Hoàng nhận trách nhiệm và cảm thấy “mình còn một món nợ về việc ngành công nghiệp hỗ trợ chưa có nhiều chuyển biến hay ngành công nghiệp ô tô đứng trước nguy cơ phá sản”;

Bộ trưởng Bộ Khoa học Công nghệ Nguyễn Quân nhận trách nhiệm cá nhân khi 10 năm qua chưa làm được gì nhiều để thúc đẩy việc hình thành thị trường khoa học công nghệ…

Tuy nhiên, nhiều đại biểu Quốc hội cũng đặt ra yêu cầu đổi mới phương thức chất vấn, làm sao không quá ôm đồm. Khi chọn xong vấn đề, phần trao đổi phải có đối thoại để làm rõ hơn bản chất vấn đề và bàn thêm giải pháp tháo gỡ. Như vậy sẽ làm cử tri thỏa mãn hơn. Các đại biểu Quốc hội cũng kỳ vọng các bộ trưởng với tư cách là “tư lệnh” ngành, tiếp tục có những giải pháp mạnh mẽ và khả thi hơn nữa.

2 ngày rưỡi chất vấn được phát thanh và truyền hình trực tiếp đến đồng bào và cử tri cả nước. Bên trong Nghị trường và bên ngoài nghị trường cũng nhận được sự tương tác nhanh chóng thông qua việc phản ánh kịp thời của hàng trăm nhà báo. Chủ tịch Quốc hội cũng đánh giá cao sự tận tâm, tận lực của đội ngũ báo chí, giúp cho Quốc hội và cử tri ngày càng gần gũi hơn, để diễn đàn Quốc hội thật sự là Diễn đàn của nhân dân./.