Nhạc sĩ Trọng Đài nói chuyện nhạc Tết trên sóng phát thanh VOV

Tết và mùa xuân là đề tài muôn thuở của âm nhạc. Ở thời khắc chuyển giao giữa năm cũ và năm mới, những ca khúc rộn ràng, vui tươi lại vang lên ở khắp mọi nơi. Trên làn sóng phát thanh của Đài TNVN, năm nào cũng có những chương trình đặc biệt để chào đón một mùa xuân mới đang về.

Xu hướng nhạc Tết trên sóng phát thanh

Đài TNVN thực hiện chương trình “Chí ta đã quyết, lòng ta đã đồng” trong đêm Giao thừa mừng Tết Đinh Dậu 2017.

Nhạc sĩ Trọng Đài – Giám đốc Hệ Âm nhạc - Thông tin - Giải trí (VOV3) cho biết: “Đây là chương trình do VOV3 kết hợp cùng Hệ Thời sự - Chính trị - Tổng hợp (VOV1) và Hệ Văn hóa - Đời sống - Khoa giáo (VOV2) thực hiện nhằm mang lại cho thính giả không khí hân hoan, hứng khởi trong đêm Giao thừa. Bên cạnh đó, VOV3 cũng sẽ thực hiện hàng loạt chương trình khác với nhiều chủ đề, từ nhạc trẻ, nhạc cổ điển cho đến các loại hình âm nhạc cổ truyền nhằm đáp ứng những nhu cầu âm nhạc nhác nhau trong dịp Tết 2017”.

Nhạc sĩ Trọng Đài.

VOV là đơn vị duy nhất trong cả nước sở hữu một kho băng khổng lồ những ca khúc nhạc Việt và cả nhạc quốc tế nên luôn có được những sự lựa chọn phong phú khi xây dựng chương trình. Nhạc sĩ Trọng Đài chia sẻ, mỗi năm, VOV3 lại thay đổi và lựa chọn những bản nhạc Tết khác nhau, cập nhật xu hướng nhạc Tết, những ca khúc nhạc Tết mới ra mắt để phát trong các chương trình, nhằm tạo sự đa dạng, hấp dẫn cho khán giả.

Đề tài nhạc Tết hiện nay không chỉ gói gọn về thời khắc giao thừa hay mùa xuân mà rộng hơn, tựu chung đều động chạm đến cung bậc tình cảm và cảm xúc của con người. Có đôi khi, chỉ một ánh mắt, một lần gặp gỡ, một phút xuyến xao… đều có thể trở thành một ca khúc nhạc Tết. Có ca khúc vui vẻ, hân hoan, có ca khúc dịu dàng và đượm nỗi buồn khi phản ánh mặt trái ngày Tết hiện nay.

Song, theo nhạc sĩ Trọng Đài, trong những năm gần đây không có quá nhiều ca khúc về Tết hay và có sự đột phá. Những ca khúc được khán thính giả gửi thư yêu cầu về VOV3 đều là những ca khúc đã quá quen thuộc với khán giả như “Lắng nghe mùa xuân về”, “Khúc giao thừa”, “Phút giao thừa lặng lẽ”…

Lý giải về điều này, nhạc sĩ Trọng Đài cho rằng, âm nhạc đến từ tự nhiên và cảm hứng thì luôn khiến người nghe dễ chịu hơn, sâu sắc và có độ “thấm” hơn. Nhạc sĩ ở thế hệ trước không chịu nhiều áp lực về thị trường như hiện nay, cũng không đặt yếu tố kinh doanh lên đầu nên họ có không gian rộng rãi để sáng tạo. Thời xưa, các phương tiện truyền hình, Internet còn hạn chế nên chỉ thông qua Đài TNVN, hàng triệu ca khúc dễ dàng đến với khán giả hơn. Còn bây giờ, nếu ca sĩ ra một MV mà không có vốn để quảng bá, khán giả lại có nhiều lựa chọn thì sẽ rất khó để ca khúc đó tạo dấu ấn.

Bởi vậy, các nhà sản xuất, các nghệ sĩ hiện nay buộc phải đặt sự an toàn lên hàng đầu. Họ sử dụng những ca khúc quen thuộc, làm mới nó bằng các bản hòa âm, phối khí, bằng cách thể hiện mới. Hoặc, hợp tác với các đơn vị quảng cáo, các nhãn hàng để có cơ hội quảng bá nhiều hơn. Cho đến khi, nhạc Tết có sự đột phá, có một hướng đi mới thì những ca khúc kinh điển vẫn sẽ được khán giả yêu thích.

Hình ảnh trong một MV nhạc Tết

Âm nhạc trên sóng phát thanh là sự xa xỉ về kỹ thuật

Nhìn một cách hai chiều, nền kinh tế thị trường tác động đến cách các nhạc sĩ, ca sĩ thực hiện tác phẩm mới và cũng ảnh hưởng đến cách các ca khúc được truyền tải đến với công chúng. Trước đây, người dân chỉ có thể nghe đài, nghe phát thanh để giải trí thì giờ chỉ một cú nhấp chuột trên mạng Internet, một nút nhấn điều khiển TV là họ có thể tìm và lựa chọn những thứ mình muốn nghe.

Đứng trước câu hỏi, liệu âm nhạc trên sóng phát thanh có còn nhận được sự quan tâm của công chúng, nhạc sĩ Trọng Đài thẳng thắn nói: “Nền kinh tế thị trường thay đổi khán giả, thay đổi cách làm nhạc, bởi vậy VOV cũng phải thay đổi cách thức làm phát thanh truyền thống. Chúng tôi cập nhật các xu hướng và cách làm các chương trình, hướng tới âm nhạc cho từng nhóm đối tượng khác nhau. Việc VOV3 kết hợp với Xone FM cũng là một phần trong kế hoạch thay đổi đó. Hàng tuần, chúng tôi cũng thực hiện kiểm thính để biết được nhu cầu thính giả hiện nay như thế nào”.

Bên cạnh đó, hạ tầng kỹ thuật cũng là một trong những yếu tố then chốt để âm nhạc được phủ sóng rộng hơn. Âm nhạc là một sự xa xỉ về kỹ thuật bởi bây giờ là thời đại số, để đảm bảo được chất lượng của âm thanh thì phải có được thiết bị và đón đầu công nghệ số chứ không thể tiếp tục làm theo cách truyền thống: thu bằng băng chuyên dụng ở studio rồi qua cột sóng, đến từng tần số phát thanh khiến chất lượng bị giảm. Chưa kể việc chất lượng các cột sóng, ở vùng sâu vùng xa bị ảnh hưởng rất nhiều. Nếu nội dung chương trình tốt, được thực hiện trau chuốt nhưng lại không đến được với thính giả hoặc bị giảm chất lượng thì sẽ đẩy khán giả đến việc bỏ việc nghe đài.

Đây là một vấn đề nóng và VOV đang khảo sát để khắc phục và thay đổi trong tương lai. Một phần của việc đó là phát trực tiếp (online) VOV3 trên mạng Internet để cải thiện chất lượng âm thanh. Bởi âm thanh điều cơ bản của âm nhạc. Dù cuộc sống có thế nào đi nữa, nghe nhạc bằng tai vẫn là một điều cơ bản. Và phương tiện giúp truyền tải âm thanh một cách hiệu quả, sâu rộng nhất vẫn là làn sóng phát thanh./.