Đặt cược Nobel Văn học 2017: Liệu có gì bất ngờ?

Thứ Tư, 08:50, 04/10/2017

Những người đoạt giải trong quá khứ có Alice Munro, Orhan Pamuk, Winston Churchill và “chú ngựa ô” bất kham năm ngoái - Bob Dylan.

Trong hơn 100 năm qua, giải Nobel Văn học đã được trao cho các tác giả có “tác phẩm nổi bật nhất theolý tưởng định hướng” - theo nhà sáng lập Alfred Nobel. Những người đoạt giải trong quá khứ có Alice Munro, Orhan Pamuk, Winston Churchill và “chú ngựa ô” bất kham năm ngoái - Bob Dylan.

Tới bây giờ, nhiều người vẫn tự hỏi liệu nam danh ca này có đủ tiêu chuẩn để nhận một giải thưởng về văn chương không. Và trong khi bản thân ông tiếp tục giữ im lặng suốt gần một năm qua, mọi người lại bắt đầu lao vào những câu hỏi mới về giải thưởng năm nay.

Kể từ khi ra mắt năm 1901, giải Nobel Văn học, do Viện Hàn lâm Thụy Điển trao tặng, đã là một trong những giải thưởng có uy tín nhất trong giới văn chương, có thể bởi nó dựa trên thành tựu sáng tạo tổng thể chứ không dành cho một tác phẩm nhất định. Ngoài ra, vinh quang của giải thưởng không xoàng xĩnh chút nào: gần 900.000 USD tiền mặt và đặc biệt, còn cả một sự công nhận vĩnh hằng.

Nhưng nếu chiến thắng của Bob Dylan khiến những người hâm mộ tiểu thuyết gia kỳ cựu người Nhật Bản Haruki Murakami thất vọng thì nay, cái tên Murakami lại tiếp tục sáng lên trong danh sách cá cược mùa giải 2017.

Cả Ladbrokes và NicerOdds, hai gã khổng lồ làng cá cược Anh, đều đã mở “sòng”. Chúng ta thử điểm qua các nhà văn được nhà cái kỳ vọng đặt cược:

Ngugi Wa Thiong’o: Tác giả, nhà soạn kịch người Kenya Ngugi Wa Thiong’o đang dẫn đầu với tỷ lệ cược 4/1. Các tác phẩm của ông đề cập tới ảnh hưởng của chủ nghĩa thực dân Anh lên Đông Phi trong nhiều thập kỷ.

Cuốn sách đầu tiên của ông, Weep Not, Child, xuất bản năm 1964, là tiểu thuyết đầu tiên bằng tiếng Anh của một nhà văn Đông Phi. Sau khi phát hành cuốn tiểu thuyết thứ ba, A Grain Of Wheat năm 1967, ông quay lại viết bằng tiếng mẹ đẻ Gikuyu của mình. Ngugi Wa Thiong’o đã viết nhiều tiểu luận, tiểu thuyết, truyện ngắn, kịch và sách cho trẻ nhỏ. Hiện ông đang giảng dạy tại Đại học Yale và New York.

Haruki Murakami: Là nhà văn “mắn đẻ” (đối với các tác phẩm) Nhật Bản, người có tác phẩm dịch ra hơn 50 thứ tiếng, được ví như là Leonardo DiCaprio của giải Nobel Văn học. Năm nay, tỷ lệ cược cho ông là 5/1, theo Ladbrokes.

Kể từ khi xuất bản cuốn sách đầu tiên năm 1979, Murakami bây giờ đã có trong tay gia tài khổng lồ với 13 cuốn tiểu thuyết, 3 tuyển tập truyện ngắn và một cuốn tiểu thuyết kèm minh họa. Đó là chưa kể tới những trang viết về các sự kiện có thật của ông.

Margaret Atwood: Có lẽ không quá ngạc nhiên khi nhà văn Canada Margaret Atwoot hiện đang đứng thứ ba trong danh sách cá cược của Ladbroke với tỷ lệ 6/1. The Handmaid’s Tale, một trong 15 tiểu thuyết của bà, vừa được chuyển thể thành seri phim vô cùng thành công khi thắng8 giải Emmy trong số 13 đề cử.

Atwood đã rất nổi tiếng nhờ những tiểu thuyết khoa học viễn tưởng và siêu thực cũng như những hoạt động tích cực của bà trong lĩnh vực bảo vệ môi trường và hỗ trợ cộng đồng viết văn Canada.

Amos Oz, Claudio Magris và Javier Marias: Oz hiện đang cùng Claudio Magris và Javier Marias đứng ở tỷ lệ 10/1. Oz là tiểu thuyết gia người Israel, người đang dắt lưng 14 cuốn tiểu thuyết và là tiếng nói ủng hộ giải pháp hòa bình “hai nhà nước” cho tình hình Israel – Palestine.

Claudio Magris là tay viết người Italy, dịch giả, học giả với những bài tiểu luận được đăng rộng rãi trên nhiều tạp chí ở châu Âu. Ông cũng là tác giả của một số tiểu thuyết phi hư cấu.

Trong khi đó, Javier Marias là “cậu bé vàng” Tây Ban Nha. Những tác phẩm của tiểu thuyết gia kiêm dịch giả này đã được dịch sang 42 ngôn ngữ.

Như vậy, ngoài sự xuất hiện của Margaret Atwoot trong top, không có bất ngờ với bảng cá cược năm nay. Những cái tên còn lại đều đã nhiều năm được độc giả tin tưởng là có khả năng giành chiến thắng. Sau một năm đầy tranh cãi, hẳn nhiều người tin giải Nobel Văn học sẽ trở lại “quỹ đạo cũ” nên tiếp tục đặt niềm tin vào Ladbrokes, nhà cái luôn có dự báo sát so với kết quả nhiều năm nay./.

Chưa thống nhất về “lý tưởng định hướng”

Dự đoán giải Nobel Văn học ngày một khó lường có lẽ cũng là do lỗi của… Alfred Nobel. Chính Viện Hàn lâm Thụy điển cũng chưa bao giờ thống nhất quan điểm về khái niệm “lý tưởng định hướng” của ông. Thành viên Kjell Espmark đã tìm thấy tới 7 cách diễn giải khái niệm này trong thế kỷ 20. Vào năm 2015 và 2016, Viện lại mở rộng khái niệm “văn học”, vốn thông thường bao gồm tiểu thuyết và thơ ca, để trao giải cho Svetlana Alexievich và những phóng sự của bà hay cho những lời bài hát của Dylan, thứ vốn có nhiều sức mạnh trong giọng hát hơn là trên trang giấy.