VOV và chặng đường 30 năm đổi mới

Đây là thời kỳ phát triển mạnh mẽ nhất trong lịch sử 70 năm qua của Đài, tạo dấu ấn đột phá của việc chuyển đổi công nghệ từ phát thanh truyền thống sang công nghệ số hiện đại.

Phó Chủ tịch Quốc hội Tòng Thị Phóng trao Huân chương Độc lập hạng Nhất lần thứ hai cho Đài TNVN nhân kỷ niệm 70 năm Đài TNVN.

Đổi mới Hệ chương trình phát thanh, nâng cao chất lượng chương trình

Trong suốt 30 năm đổi mới (1985-2015), VOV đã 15 lần điều chỉnh, bổ sung, mở thêm kênh, hệ chương trình phát thanh, thời lượng tăng hơn trước thời kỳ đổi mới hàng chục lần; hằng ngày lượng thư điện tử, thư giấy của thính giả trong nước và từ khắp các châu lục gửi về Đài tăng gấp nhiều lần so với trước.

Đổi mới rõ nhất là tăng cường thời lượng các chương trình phát thanh, truyền hình thực tế và trực tiếp đáp ứng yêu cầu thông tin nhanh nhất, hấp dẫn. Tăng cường mạnh mẽ tính giao lưu, tạo diễn đàn cho đông đảo quần chúng tham gia chương trình phát thanh, truyền hình. Thông tin sâu rộng về các lĩnh vực phát triển kinh tế, văn hoá, xã hội, an ninh - quốc phòng, y tế, giáo dục...

Tính chiến đấu, tính phát hiện của Đài ngày càng được tăng cường, phát huy hiệu quả. Tính trung thực được coi là nguyên tắc bất di bất dịch.

Làn sóng Đài TNVN đã thường xuyên có những loạt bài phê phán các quan điểm sai trái của các thế lực phản động thù địch, uốn nắn các tư tưởng lệch lạc và chống âm mưu diễn biến hoà bình từ mọi  phía. Đặc biệt, tuyên truyền về bảo vệ chủ quyền biên giới, biển và hải đảo. Công tác thông tin đối ngoại bằng 12 ngôn ngữ rộng mở, sâu sắc. Từ năm 1998, Đài TNVN đã ra mắt tờ báo in Tiếng nói Việt Nam, sau đó năm 1999 ra đời tờ báo điện tử trên mạng internet - VOV News (nay là VOV.VN) bằng cả tiếng Việt và tiếng Anh, và đến nay đã đưa toàn bộ nội dung các hệ phát thanh, truyền hình của Đài TNVN trên VOV.VN đa dạng, phong phú.

Đổi mới hệ thống kỹ thuật sản xuất chương trình và truyền dẫn phát sóng

Trước đổi mới, sóng Đài TNVN mới chỉ phủ gần 30% lãnh thổ và vùng dân cư, đến nay đã phủ gần 100% dân cư và 100% lãnh thổ, thông qua mạng phủ sóng vệ tinh Vinasat, hàng chục trạm phát sóng mặt đất đồng bộ, hiện đại khắp cả nước với hàng trăm tần số trên các băng tần, sóng trung, sóng ngắn, cực ngắn, mạng viba, cáp quang và phát thanh - truyền hình VOV trên Internet.

Sau những năm đổi mới, nhờ có chủ trương đúng đắn của Đảng ta xoá bỏ cơ chế quan liêu bao cấp đồng thời với việc bỏ thế bao vây cấm vận của Mỹ ở Việt Nam, Đài TNVN từng bước xây dựng quy hoạch dài hạn đến năm 1995 - 2000 và những năm sau.

Từ năm 2000 đã có nhiều đổi mới căn bản, kỹ thuật số hoá mạng lưới bắt đầu được áp dụng, truyền dẫn tín hiệu bằng vệ tinh kỹ thuật số được truyền đi khắp cả nước, hỗ trợ đầu thu vệ tinh cho các Đài PTTH địa phương thu tín hiệu gốc của Đài TNVN để phát lại.

Từ năm 1996, Đài TNVN xây dựng nhiều đài trạm phát sóng mặt đất sóng trung công suất cực mạnh với tổng công suất vài nghìn kW như Đài VN2, VN3 phủ sóng trong và ngoài nước, tăng tỷ lệ phủ sóng cho khu vực đồng bằng Bắc bộ, Nam bộ và các nước trong khu vực.

Từ năm 2003 đến nay, thực hiện Nghị quyết 37, 39 của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế, văn hoá - xã hội, đảm bảo an ninh - quốc phòng cho khu vực miền núi phía Bắc, Tây Thanh Hoá, Tây Nghệ An, Tây Nguyên, Tây Nam bộ, Đài TNVN đã đầu tư xây dựng và đưa vào hoạt động vài chục trạm phát sóng FM trên các đỉnh núi cao hàng trăm đến hàng nghìn mét so với mặt nước biển, tại các địa danh: Pha Đin - Sơn La, Quản Bạ - Hà Giang, Sìn Hồ - Lai Châu, Mường Nhé - Điện Biên, Mẫu Sơn - Lạng Sơn, Phia-hoắc - Nguyên Bình Cao Bằng, Bắc Kạn, Yên Bái, Lào Cai, Hoà Bình, Quỳ Hợp - Nghệ An, Bá Thước -Thanh Hoá, Hồng Lĩnh - Hà Tĩnh, Quảng Bình và khu vực miền Trung, Tây Nguyên, Tây Nam bộ, đảo Phú Quốc...

Đây là các trạm được đầu tư đồng bộ thiết bị hiện đại, sẵn sàng chuyển đổi sang kỹ thuật số theo lộ trình của Chính phủ đến năm 2020 và những năm tiếp theo. Đồng thời, trang bị nhiều máy phát sóng ngắn chất lượng cao, phủ sóng mạnh Biển Đông.

Trung tâm Phát thanh Quốc gia - 58 Quán Sứ, Nhà biên tập, kỹ thuật phát thanh tại 41, 43, 45 Bà Triệu (Hà Nội) được đưa vào sử dụng, tạo nên Tổ hợp phát thanh, truyền hình công nghệ số hiện đại, ngang tầm với các Đài Quốc gia trong khu vực và trên thế giới. Đây là thời kỳ tạo bước tiến nhảy vọt về lượng và chất của Phát thanh Việt Nam.

Đổi mới bộ máy tổ chức, phương thức hoạt động

Suốt 30 năm đổi mới đã có 5 Nghị định của Chính phủ quy định chức năng, nhiệm vụ và cơ cấu tổ chức bộ máy của Đài TNVN qua từng thời kỳ để phù hợp với sự phát triển đi lên của đất nước.

Những năm đầu của thời kỳ đổi mới, nhìn chung nội dung của Nghị định chưa đủ mạnh, chức năng nhiệm vụ còn chồng chéo giữa Trung ương, bộ ngành, địa phương và vùng lãnh thổ, nhiều việc còn bỏ sót, công tác quản lý ảnh hưởng nặng nề thời kỳ bao cấp làm giảm hiệu quả đầu tư. Tổ chức bộ máy luôn bị thay đổi: có lúc sáp nhập về Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch, có lần lại nhập về Bộ Giao thông Vận tải được ít ngày, đặc biệt bộ phận kỹ thuật truyền dẫn phát sóng luôn luôn bị tách - nhập.

Thực tế sự nghiệp phát thanh, truyền hình được phát huy hiệu quả kể từ năm 1993, hai Đài PT-TH mới có được mô hình khép kín từ biên tập đến truyền dẫn phát sóng, công tác quản lý Nhà nước được phân định rõ ràng tạo cho sự phát triển đúng hướng, chủ động, tự chủ khá toàn diện về nhiệm vụ, biên chế, tài chính theo quy định của Chính phủ.

Công tác đào tạo bồi dưỡng cán bộ, công chức, viên chức chuyên nghiệp hơn, xác định vị trí, việc làm cho từng chức danh, từng người cụ thể, nâng cao trách nhiệm cá nhân trước công việc được giao. Đăc biệt đổi mới phương thức làm việc sang cơ chế tập thể lãnh đạo, cá nhân phụ trách, nhất là vai trò người đứng đầu, có sự đánh giá của quần chúng, các tổ chức xã hội. Tạo lập kíp làm chương trình giữa kỹ thuật, biên tập viên, dẫn chương trình, đạo diễn, làm ra sản phẩm hoàn hảo.

Nhìn lại chặng đường 30 năm đổi mới, trong chuỗi thời gian 70 năm lịch sử mà Đài TNVN đã đi qua, các thế hệ cán bộ, nhân viên của Đài Phát thanh Quốc gia luôn giữ vững làn sóng liên tục, vang xa, tuyên truyền, phổ biến sâu rộng trên làn sóng quan điểm, chủ trương của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước.

Đài đã thực sự là chiếc cầu nối giữa Đảng với dân, là diễn đàn của nhân dân. Đài TNVN mãi là tiếng nói của Đảng, Nhà nước và của Nhân dân, kiên quyết đấu tranh bảo vệ độc lập, chủ quyền đất nước, bảo vệ chế độ, vì cuộc sống ấm no và hạnh phúc của nhân dân, góp phần cùng tiếng nói chung của nhân loại.

Ghi nhận công lao to lớn của Đài TNVN trong suốt 7 thập kỷ qua, Đảng và Nhà nước ta đã trao tặng nhiều danh hiệu cao quý, xứng danh Đài Anh hùng trong kháng chiến và Anh hùng trong thời kỳ đổi mới./.