Nữ công nhân có nguy cơ ế chồng cao

Tình trạng này của các nữ công nhân và cả nam công nhân được các cán bộ công đoàn ở các địa phương như Hà Nội, Hưng Yên, Bắc Ninh, Bắc Giang… cho biết.

Theo thống kê, cả nước hiện có 2,4 triệu công nhân làm việc tại các khu công nghiệp, với 60-70% là lao động nữ. Đa phần công nhân có tuổi đời trẻ, là lao động nhập cư mới tốt nghiệp PTTH, thoát ly từ nông thôn ra thành thị đến làm việc tại các KCN.

Bữa ăn của công nhân ở khu nhà trọ tại Yên Phong (Bắc Ninh)

Đời sống của công nhân hiện nay còn nghèo nàn, có tình trạng mất cân bằng giới tính tại các KCN; đời sống vật chất của công nhân lao động còn gặp nhiều khó khăn, tiền lương chưa đáp ứng được mức chi tiêu cơ bản hàng ngày của người lao động. Tiền lương và thu nhập thấp dẫn dến áp lực về đời sống vật chất khiến đại bộ phận công nhân lúng túng khi lựa chọn bạn đời và lo lắng các điều kiện cần và đủ để xây dựng hạnh phúc gia đình.

Theo bà Nguyễn Thị Thu Hồng – Phó Chủ tịch Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam, cùng với những mặt thuận lợi, yếu tố tích cực, công nhân đang đối mặt với không ít khó khăn, thách thức về thu nhập, nhà ở, nhà trẻ cho con. Một mái ấm gia đình với công nhân lao động cũng không đơn giản. “ Nhiều công nhân tâm sự, bộc bạch rất giản dị là rất muốn yêu, nhưng yêu rồi lại chưa dám cưới. Trong khoảng thời gian đó thì họ lại sống với nhau như vợ chồng. Khi cưới rồi thì không dám có con vì ai nuôi, tiền không có để gửi con. Khi có con, nhiều gia đình lại phải chia cắt tình mẫu tử vì phải gửi con về quê nhờ ông bà nuôi hộ. Bản thân người mẹ không được gần con, con không được bú mẹ. Tất cả những điều đó dẫn đến những tác động về đời sống, tình cảm, ảnh hưởng đến hạnh phúc của các gia đình công nhân.

Một thực tế được các cán bộ công đoàn cho biết là tình trạng quan hệ tình dục trước hôn nhân trong công nhân lao động diễn ra khá phổ biến; tình trạng có thai ngoài ý muốn của nữ công nhân trong các KCN rất nhiều. Tại các khu nhà trọ không ai giám sát, kiểm tra nên tình hình còn nhiều phức tạp hơn.

“Chuyện sinh con để trong thùng rác, nhà vệ sinh là có thực. Có nhà trọ, người ta sinh con rồi vứt ra cửa sổ. Tình trạng nạo phá thai chui nhiều. Hầu hết công nhân không có chồng, nhiều người quan hệ tình dục bừa bãi.”- bà Nguyễn Thị Hương – Phó Chủ tịch Công đoàn các KCN Bắc Ninh cho hay.

Ở một góc nhìn khác, bà Trần Thu Phương – Phó Chủ tịch Công đoàn các KCN Hà Nội cho rằng, thu nhập của đa số công nhân hiện nay chỉ quanh 4 triệu/tháng. Trong khi đa phần công nhân là người ngoại tỉnh nên chi phí sinh hoạt thường rất cao. So với các gia đình công nhân lao động là người địa phương, các công nhân ngoại tỉnh có nhiều mối lo hơn hẳn.

Một thực trạng phổ biến hiện nay là sự phân bổ lao động không đồng đều giữa nam và nữ. Lao động nữ đông hơn nam và chiếm đến hơn 70%. “Mất đồng đều về giới tính nên nhiều lao động nữ khó lập gia đình. Tỷ lệ nữ lao động độc thân chiếm số lượng lớn ở các KCN, khu chế xuất Hà Nội” – bà Phương nói

Giải pháp để giảm bớt khó khăn cho công nhân, đặc biệt là các gia đình công nhân, theo bà Phương, trước hết cần điều chỉnh chính sách hộ khẩu, nhà trẻ, mẫu giáo, điện nước… “Công nhân lao động đến địa phương đóng góp cho địa phương nhưng họ lại phải chịu giá cả sinh hoạt cao hơn địa phương là không hợp lý. Cùng với đó, chính sách nhà ở phải lâu dài, ổn định. Chính sách tiền lương phải nhanh chóng cải thiện, nếu chỉ đảm bảo 70% mức sống tối thiểu thì không đảm bảo” – bà Phương nói.

Tuy nhiên, tựu chung lại, theo bà Nguyễn Thị Thu Hồng, các giải pháp chỉ là hỗ trợ còn yếu tố quyết định vẫn là bản thân công nhân lao động. Không ai có thể thay chúng ta xây dựng hạnh phúc gia đình của ta, không ai có thể làm thay chúng ta việc nuôi dạy con, không ai có thể làm thay chúng ta việc nâng cao nhận thức về sức khỏe sinh sản nếu chúng ta không tự tìm hiểu, không tiếp cận, công đoàn chỉ có thể hỗ trợ, thiết chế văn hóa, các trung tâm tư vấn, chính sách nhà trẻ, nhà ở… Một khi các yếu tố bổ trợ tốt rồi mà người lao động không tự thấy trách nhiệm với bản thân, với hạnh phúc của chính mình, với gia đình mình, hành vi của mình thì tất cả các yếu tố bổ trợ đó sẽ không tác động, không thẩm thấu và không đạt hiệu quả cao nhất. Một khi điều kiện đã tốt mà “cơm không lành, canh không ngọt” thì đâu phải lỗi tại cơ chế. “Vấn đề tiền lương là điều kiện, yếu tố đủ để công nhân tái tạo sức lao động, đứng được trong dây chuyền sản xuất nhưng nó không phải là yếu tố quyết định. Đầy đủ không có nghĩa là có cơm ngon, canh ngọt, là có hạnh phúc gia đình tốt” – bà Hồng nói./.