Thực thi quyết liệt, hiệu quả hơn

Ngày 8/3 vừa qua, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 20/2010/NĐ-CP hướng dẫn thi hành Pháp lệnh sửa đổi Điều 10 của Pháp lệnh Dân số, trong đó quy định 7 trường hợp sinh con thứ 3 mà không vi phạm Pháp lệnh Dân số. Sau khi ban hành nghị định này, đã có một số báo mạng đăng tải thông tin kèm theo lời giải thích, dẫn đến những cách hiểu khác nhau về Nghị định 20. Trước thực tế này, để làm rõ những nội dung liên quan đến Nghị định 20, phóng viên báo TNVN đã phỏng vấn bà Đặng Thị Bích Thuận, Phó Vụ trưởng Vụ Truyền thông giáo dục, Tổng cục Dân số - Kế hoạch hóa gia đình.

** Trước hết, xin bà cho biết vì sao Chính phủ ban hành Nghị định 20 CP?

Nghị định 20CP/2010 có hiệu lực thi hành kể từ ngày 29/4/2010. Bộ Kế hoạch và Đầu tư định kỳ 5 năm, công bố tên dân tộc có số dân dưới 10.000 người, tên dân tộc có tỷ lệ sinh nhỏ hơn hoặc bằng tỷ lệ chết. Bộ Y tế ban hành danh mục dị tật, bệnh hiểm nghèo để xác định đối tượng theo quy định tại khoản 5, điều 2 nghị định này.

Bà Đặng Thị Bích Thuận: Trong những năm vừa qua, công tác dân số, kế hoạch hóa gia đình đã đạt được những kết quả rất tốt, nhất là trong 10 năm - từ năm 1999 đến năm 2009. Qua tổng điều tra dân số và nhà ở (tháng 4/2009) thì 10 năm qua là quãng thời gian công tác dân số có sự chuyển biến tích cực nhất và thu được những thành công lớn nhất trong gần 50 năm thực hiện Chính sách dân số kế hoạch hóa gia đình dưới sự lãnh đạo của Đảng và Nhà nước. Tuy nhiên, công tác dân số cũng đứng trước những khó khăn, thách thức, đó là quy mô dân số của Việt Nam vẫn rất lớn và đang tiếp tục tăng; là nước có mật độ dân số cao trên thế giới; cơ cấu dân số đang có sự chuyển hóa; chất lượng dân số như thể chất, trí tuệ, tinh thần của con người Việt Nam tuy có cải thiện nhưng vẫn còn hạn chế so với các nước trong khu vực cũng như thế giới. Chính vì vậy, Đảng và Nhà nước tiếp tục xem xét và chỉ đạo quyết liệt hơn nữa công tác dân số kế hoạch hóa gia đình ở thời điểm hiện tại và những năm tới. Xuất phát điểm của Nghị định 20 CP ngày 8/3/2010 cũng nhằm thực thi có hiệu quả hơn, nghiêm túc hơn Pháp lệnh số 08 - Pháp lệnh sửa đổi điều 10 Pháp lệnh Dân số của ủy ban Thường vụ Quốc hội ban hành ngày 27/12/2008. Nghị định 20 quy định 7 trường hợp đặc biệt không vi phạm pháp lệnh nếu sinh con thứ 3.

** Bà vừa đề cập một số trường hợp sinh con thứ 3 mà không vi phạm pháp lệnh, vậy bà có thể nói một cách cụ thể để người dân hiểu đúng vấn đề này?

Bà Đặng Thị Bích Thuận: Trường hợp thứ nhất: Nếu cả hai vợ chồng hoặc một trong hai người thuộc dân tộc có số dân dưới 10.000 người, hoặc thuộc dân tộc có nguy cơ suy giảm số dân (tỷ lệ sinh nhỏ hơn hoặc bằng tỷ lệ chết). Đối tượng thứ hai là nếu họ sinh một lần mà sinh 3 thì coi như không vi phạm, nhưng không được sinh tiếp lần thứ 2. Đối tượng thứ 3 là nếu sinh lần thứ 2 mà sinh đôi thì cũng không vi phạm. Thứ tư là các cặp vợ chồng sinh lần thứ 3 trở lên, nếu tại thời điểm sinh chỉ có 1 con đẻ còn sống, kể cả con đẻ đã cho làm con nuôi. Đối tượng thứ năm là nếu đã có 2 con đẻ nhưng 1 hoặc cả 2 con bị dị tật hoặc mắc bệnh hiểm nghèo không mang tính di truyền, đã được Hội đồng Giám định y khoa cấp tỉnh hoặc cấp Trung ương xác nhận. Trường hợp thứ sáu là những cặp vợ chồng mà 1 hoặc 2 người đã có con riêng (con đẻ), chỉ sinh 1 hoặc 2 con trong 1 lần sinh. Quy định này không áp dụng cho trường hợp tái hôn giữa 2 người đã từng có 2 con chung trở lên và hiện đang còn sống. Trường hợp cuối cùng là phụ nữ chưa kết hôn sinh 1 hoặc 2 con trở lên trong cùng 1 lần sinh.

** Sau khi Nghị định 20 CP được ban hành, một số báo, trong đó có các báo điện tử đã đăng thông tin này và có giải thích thêm. Tuy nhiên, người dân vẫn chưa hiểu rõ lắm và dẫn đến những cách hiểu khác nhau. Ý kiến của bà về vấn đề này?

Bà Đặng Thị Bích Thuận: Chúng tôi là cơ quan làm công tác thông tin giáo dục của Tổng cục Dân số - kế hoạch hóa gia đình của Bộ Y tế. Chúng tôi cũng hết sức bất ngờ khi thấy một số trang báo điện tử đã đưa thông tin không chuẩn, không đúng chính sách dân số của Đảng và Nhà nước. Tôi nghĩ rằng, các báo đã đăng tải sai đối tượng thứ 2 trong Nghị định 20. Theo nghị định, những cặp vợ chồng mà sinh lần thứ nhất được 3 con thì họ chỉ được dừng ở đó, không được sinh tiếp. Số con so với chính sách dân số là đã quá 1 cháu, vậy thì không được sinh thêm nữa. Tôi đề nghị các cơ quan báo chí, tuyên truyền về những nội dung của Nghị định 20 phải gắn chặt với Pháp lệnh sửa đổi điều 10 của Pháp lệnh Dân số, trong đó có nêu một chính sách rất quan trọng của Đảng và Nhà nước ta, đó là quyền và nghĩa vụ của mỗi cặp vợ chồng chỉ sinh 1-2 con, trừ trường hợp đặc biệt do Chính phủ quy định.

** Xin cảm ơn bà!./.