Tỷ lệ phụ nữ bị nhiễm HIV đang gia tăng trong cộng đồng

Thông tin từ Cơ quan Liên Hiệp Quốc về Bình đẳng giới và trao quyền cho phụ nữ (UN Women), đến năm 2014, dự kiến có khoảng 240,000 người nhiễm HIV tại Việt Nam. Số phụ nữ bị nhiễm đã tăng từ 1/4 trong năm 2007 lên 1/3 trong số 14.000 ca nhiễm HIV mới năm 2014.

Theo một báo cáo gần đây, hơn một nửa phụ nữ bị nhiễm HIV cho biết, nguyên nhân là do họ bị lây nhiễm từ những người chồng hoặc bạn tình có những hành vi có nguy cơ cao.

Một phụ nữ bị nhiễm HIV từ chồng

Bà Shoko Ishikawa, Trưởng đại diện UN Women cho biết: “Phụ nữ và trẻ em gái bị nhiễm HIV đang phải đối mặt với những hình thức phân biệt đối xử nghiêm trọng. Trong số họ có nhiều người bị mất nhà, mất quyền nuôi con, tài sản và các quyền thừa kế. Phụ nữ hành nghề mại dâm bị nhiễm HIV cũng thường bị phân biệt đối xử.

Trong bối cảnh số lượng phụ nữ bị nhiễm mới HIV đã tăng lên như hiện nay, chúng ta cần phải hành động một cách nghiêm túc. Sự tham gia của phụ nữ vào công tác phòng chống HIV là rất quan trọng và chúng ta cần có những hoạt động để đáp ứng những nhu cầu và tận dụng kinh nghiệm của họ”.

Theo đánh giá, trong Kế hoạch quốc gia về phòng chống HIV hầu như chưa đề cập nhiều về phụ nữ, và các báo cáo về HIV cũng chưa có các số liệu phân tách về giới và độ tuổi. Hoạt động phòng, chống hiện nay mới chỉ tập trung chủ yếu vào phụ nữ có thai và sự lây nhiễm từ mẹ sang con, và những tổn hại của những nhóm phụ nữ bị tổn thương và trẻ em gái.

Ông Phạm Đức Mạnh, Phó Cục Trưởng, Cục phòng chống HIV/AIDS (Bộ Y tế) cho biết: “Hiện nay chúng ta chưa có nhiều các cơ chế pháp luật và chính sách hướng đến đối tượng là phụ nữ và trẻ em gái nhiễm HIV. Điều này đã dẫn đến thực tế là chưa có nhiều thông tin để đánh giá được tính hiệu quả của công tác phòng chống HIV đối với phụ nữ, và rộng hơn nữa, là chất lượng và tính hiệu quả của chương trình phòng chống HIV nói chung. Đây đang trở thành những rào cản đối với hoạt động phòng chống HIV của quốc gia”.

Tại Việt Nam hiện nay, lây truyền qua đường tình dục là nguyên nhân lây nhiễm HIV phổ biến nhất. Một nửa các ca nhiễm HIV mới trong năm 2014 là xuất phát từ nguyên nhân này. Trong khi đó tỷ lệ này trong năm 2000 là 1/10. Chỉ có 40% phụ nữ có hiểu biết về ngăn ngừa sự lây truyền HIV qua đường tình dục.

Cục phòng chống HIV/AIDS hiện đang đánh giá lại Chương trình quốc gia về phòng, chống HIV/AIDS giai đoạn 2016 – 2020 và chuẩn bị xây dựng Hướng dẫn lập kế hoạch phòng chống AIDS năm 2017, để hướng dẫn cho các cấp Trung ương và địa phương triển khai lập kế hoạch hàng năm. Cơ quan này cũng đang tiến hành soạn thảo bộ Luật HIV có tính nhạy cảm giới và kế hoạch 5 năm sắp tới./.