Vì sao bệnh nhân phải trả tiền truyền máu của người tình nguyện?

Trong những ngày qua, dư luận và cộng đồng mạng lan truyền đi nhiều câu hỏi về việc “Tại sao lượng máu được hiến từ những người tình nguyện, nhưng người bệnh nhận máu vẫn phải trả tiền?”, hay “máu không đến được với người cần nhận?”. Trong khi đó một chiến dịch vận động hiến máu mang tầm quốc gia là Hành trình Đỏ - 2015 đang bắt đầu diễn ra, dự kiến sẽ tiếp nhận được khoảng 18.000 đơn vị máu.

Vậy nguồn máu náy sẽ được sử dụng như thế nào. Giải đáp thực hư câu chuyện máu đi về đâu? Phóng viên VOV đã có cuộc trao đổi với GS.TS Nguyễn Anh Trí – Viện trưởng Viện Huyết học – Truyền máu Trung ương, Trưởng Ban tổ chức Hành trình Đỏ - 2015.

GS.TS Nguyễn Anh Trí

PV: Thưa ông, một trong những vấn đề đang được dư luận quan tâm là lượng máu tiếp nhận được tại các buổi hiến máu của Hành trình Đỏ sẽ được sử dụng như thế nào?

GS.TS Nguyễn Anh Trí: “Máu tiếp nhận được chắc chắn sẽ được truyền cho người bệnh cần máu. Chỉ khi những bệnh nhân cần phải truyền máu và được các y, bác sĩ điều trị chỉ định, dự trù số đơn vị máu cần truyền, các cơ sở truyền máu  mới cấp phát tới các bệnh viện để sử dụng cho cấp cứu và điều trị. Máu không bao giờ được sử dụng cho người khỏe mạnh hay những bệnh nhân không thiếu máu”.

PV: Từ người hiến máu đến nhận máu, liệu quy trình này có đảm bảo được tính minh bạch không, thưa ông?

GS.TS Nguyễn Anh Trí: Trước khi được sử dụng cho người bệnh, toàn bộ số đơn vị máu tiếp nhận được đều phải trải qua quy trình xét nghiệm, sàng lọc, đảm bảo quy trình bảo quản, giám sát chuyên môn nghiêm ngặt theo đúng quy định của Bộ Y tế. Quy trình này được thực hiện chặt chẽ, bởi bất cứ sai sót nào cũng có thể ảnh hưởng tới sức khỏe, thậm chí rủi ro cho người bệnh.

Không chỉ vậy, quy trình tiếp nhận và sử dụng máu còn được giám sát bởi các quy định hành chính công khai của Bộ Y tế và Bộ Tài chính; ví dụ: số lượng máu tiếp nhận được, số lượng máu sau khi sản xuất, số lượng chế phẩm máu, số đơn vị máu an toàn và số đơn vị máu không sử dụng được…đều được giám sát chặt chẽ.

Tôi tin rằng không có cơ sở y tế nào thực hiện sai những quy định này.

PV: Vậy tại sao hiến máu tình nguyện mà bệnh nhân lại phải trả tiền khi truyền máu, thưa ông?

GS.TS Nguyễn Anh Trí: Người hiến máu là tự nguyện nhưng để tiếp nhận một đơn vị máu cần phải có nhiều chi phí kèm theo; ví dụ: chi phí cho công tác tuyên truyền, xét nghiệm trước hiến máu, bồi dưỡng cho người hiến máu... Đơn vị máu thu được chỉ là nguyên liệu đầu vào cho cơ sở truyền máu, máu này chưa thể sử dụng để truyền cho người bệnh.

Sau khi tiếp nhận, những đơn vị máu đó sẽ được đưa về các trung tâm truyền máu để tiến hành các bước xét nghiệm, sàng lọc các loại vi rút, vi khuẩn lây truyền qua đường máu, xét nghiệm định nhóm máu. Bên cạnh đó, máu sẽ được bảo quản, lưu trữ với trang thiết bị chuyên dụng, mỗi loại chế phẩm máu sẽ được bảo quản ở điều kiện nhiệt độ và thiết bị khác nhau. Ngoài ra, còn các chi phí như vận chuyển, hóa chất, sinh phẩm dùng để xét nghiệm hòa hợp trước khi truyền máu... Tất cả các quy trình đó phải được đảm bảo thì máu mới được sử dụng truyền cho người bệnh.

Chính vì vậy, bên cạnh sự hỗ trợ của nhà nước thì người bệnh vẫn phải trả một phần chi phí cho truyền máu. Đối với những bệnh có bảo hiểm y tế, bảo hiểm sẽ chi trả theo bảo hiểm, còn đối với những bệnh nhân thuộc diện nghèo và trẻ em dưới 6 tuổi sẽ được nhà nước chi trả toàn bộ.

PV: Trải qua hai năm tổ chức, Hành trình Đỏ đã tiếp nhận được gần 30.000 đơn vị máu. Vậy những đơn vị máu này đã và đang được sử dụng như thế nào?

GS.TS Nguyễn Anh Trí: Một trong những mục tiêu của Hành trình Đỏ là tổ chức tiếp nhận một lượng máu lớn ở nhiều tỉnh/thành phố trên cả nước. Lượng máu này không chỉ đáp ứng nhu cầu sử dụng máu tại địa phương mà Viện Huyết học – Truyền máu Trung ương phối hợp với Ban tổ chức Hành trình Đỏ điều tiết hợp lý cho các địa phương ở miền Bắc còn thiếu máu. Chủ trương Hành trình Đỏ đã được sự đồng ý của Bộ Y tế và Ban Chỉ đạo quốc gia vận động hiến máu tình nguyện nhằm khắc phục tình trạng khan hiếm máu hè.

Thay mặt cho Ban tổ chức Hành trình Đỏ, chúng tôi xin cảm ơn Ban Chỉ đạo các tỉnh/thành phố đã phối hợp, tổ chức hai mùa Hành trình Đỏ vừa qua và 22 địa phương đã hỗ trợ rất trách nhiệm để tổ chức Hành trình Đỏ - 2015 hứa hẹn thành công, góp phần điều tiết các đơn vị máu cho các vùng, miền trên cả nước.

Chương trình Hành trình Đỏ 2015 đã chính thức được bắt đầu, 120 chiến sĩ Hành trình Đỏ sẽ dừng chân và tổ chức các hoạt động tại 22 tỉnh, thành phố trải dài từ Nam ra Bắc, từ miền núi xuống đồng bằng, với nhiệm vụ chính là vận động hiến máu và tuyên truyền về bệnh tan máu bẩm sinh. Lượng máu tiếp nhận từ Hành trình Đỏ sẽ góp phần mang lại sự sống cho hàng ngàn người bệnh tại khắp các tỉnh, thành phố trong cả nước./.