“Cần có một Chương trình mục tiêu quốc gia để xử lý các dòng sông chết”

Là trưởng ngành đầu tiên trả lời trong phiên chất vấn trước Quốc hội chiều 6/11, Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường (TNMT) nhận được nhiều câu hỏi về giải quyết ô nhiễm môi trường của hệ thống Bắc Hưng Hải, ô nhiễm sông Cầu, tình trạng khai thác khoáng sản trái phép vẫn diễn ra phức tạp...

Đại biểu Nguyễn Tuấn Anh (Đoàn ĐBQH tỉnh Long An) đặt câu hỏi về giải pháp căn cơ giải quyết tình trạng ô nhiễm môi trường tại hệ thống Bắc Hưng Hải. Theo đại biểu, qua giám sát Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường cho thấy, tình trạng ô nhiễm nguồn nước ở hệ thống Bắc Hưng Hải chưa được giải quyết triệt để, còn gặp nhiều khó khăn. Vậy, chính sách nào mà Bộ đã ban hành hoặc tham mưu ban hành và giải pháp căn cơ để giải quyết tình trạng ô nhiễm môi trường tại hệ thống Bắc Hưng Hải? 

Trả lời chất vấn, Bộ trưởng Bộ TNMT Đặng Quốc Khánh cho biết, hệ thống Bắc Hưng Hải được Chủ tịch Hồ Chí Minh chỉ đạo. Năm 1958 Thủ tướng Phạm Văn Đồng khởi công hệ thống thủy nông này để phục vụ sản xuất nông nghiệp bắc bộ. Vừa qua, Bộ TNMT đã phối hợp với các đơn vị kiểm tra ô nhiễm hệ thống Bắc Hưng Hải và thấy rằng để xử lý được cần có thời gian và nguồn lực.

Theo Bộ trưởng Bộ TNMT, từ hệ thống thủy nông, giờ hệ thống này gánh thêm nhiệm vụ là xả thải cho nhiều tỉnh ở phía Bắc, mỗi ngày tiếp nhận 450.000 - 500.000 m3 nước thải. Nguồn xả thải từ cụm công nghiệp làng nghề, từ các khu đô thị và khu dân cư, trong đó nguồn thải từ khu đô thị và khu dân cư đều chưa qua xử lý ô nhiễm. Vì vậy, Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà đã chỉ đạo các bộ, ngành, địa phương xử lý dứt điểm tình trạng này.

Bộ TNMT đã phối hợp với Bộ Công an thực hiện nghiêm các công việc ra quân, kiểm tra các khu công nghiệp, vùng công nghiệp và đã xử phạt hành chính rất nhiều doanh nghiệp xả thải không đúng quy định.

“Bộ cũng tiếp tục tăng cường công tác quan trắc hệ thống thủy lợi và làm việc với các địa phương, dùng các nguồn lực tiếp tục cố gắng xử lý tình trạng ô nhiễm. Hiện nay, một số địa phương như Hưng Yên đã có những giải pháp xử lý, thu gom xử lý nước thải tại các khu dân cư”, Bộ trưởng Đặng Quốc Khánh nói.

Tuy nhiên, Bộ trưởng khẳng định, để đảm bảo hệ thống nước thải đô thị và nông thôn được xử lý cần rất nhiều nguồn lực, chưa kể cần có giải pháp xây dựng nhà máy xử lý và vận hành nhà máy. 

Tiếp tục trả lời câu hỏi của đại biểu Đỗ Thị Việt Hà (Đoàn tỉnh Bắc Giang) liên quan đến hệ thống sông Bắc Hưng Hải và tình trạng ô nhiễm dòng sông Cầu, Bộ trưởng Đặng Quốc Khanh cho biết, Bộ TNMT đã báo cáo Thủ tướng Chính phủ, đề xuất các cấp có thẩm quyền cần có một Chương trình mục tiêu quốc gia xử lý ô nhiễm môi trường, xử lý các dòng sông chết. Bên cạnh đó, cần có cơ chế chính sách về huy động nguồn lực xã hội hóa, huy động sự tham gia của doanh nghiệp tham gia xử lý nước thải, rác thải và gắn trách nhiệm đóng góp của các doanh nghiệp tham gia xả thải. Đồng thời, tăng cường công tác tuyên truyền, vận động nhân dân, doanh nghiệp thực hiện nghiêm túc quy định của pháp luật.

“Hiện nay, Bộ TNMT đã tăng cường xây dựng hệ thống quan trắc cùng với các Sở TNMT và kết nối về Bộ và các địa phương được kiểm soát việc này và kịp thời kiểm tra, giám sát việc xả thải. Để xử lý được vấn đề Bắc Hưng Hải, cũng như xử lý được sông Cầu, cần phải có thời gian và nguồn lực”, Bộ trưởng Đặng Quốc Khánh cho biết.

Tiếp tục tranh luận với Bộ trưởng Bộ TNMT về tình trạng nguồn nước sông Cầu ô nhiễm nặng, đại biểu Đỗ Thị Việt Hà cho biết, đã đặt ra 2 vấn đề với Bộ trưởng là tình hình thực hiện các nội dung đã chất vấn và các giải pháp đã đưa ra. Theo nữ đại biểu đoàn Bắc Giang, với 2 công văn gần đây nhất (Công văn số 128 ngày 7/1/2022 và Công văn số 1580 ngày 14/3/2023), Bộ trưởng đã đưa ra rất nhiều giải pháp, tuy nhiên, cử tri và nhân dân tỉnh Bắc Giang quan tâm đến tình hình thực hiện các giải pháp đưa ra như thế nào?

Đặc biệt, đại biểu Đỗ Thị Việt Hà nêu rõ, cử tri và nhân dân mong muốn Bộ trưởng trả lời vì sao hiện nay tình trạng này chưa được giải quyết và liệu có giải quyết được hay không?