Chưa cho phép tư nhân thành lập nhà xuất bản

Trước khi biểu quyết thông qua toàn văn Luật Xuất bản (sửa đổi), Quốc hội đã biểu quyết thông qua điều Điều 12 về Đối tượng thành lập nhà xuất bản và loại hình tổ chức nhà xuất bản với 93,17% ý kiến tán thành.

Theo đó, Điều 12 quy định: Cơ quan, tổ chức được thành lập nhà xuất bản gồm: Cơ quan nhà nước, tổ chức chính trị, tổ chức chính trị - xã hội ở trung ương và cấp tỉnh; Đơn vị sự nghiệp công lập ở trung ương, tổ chức chính trị - xã hội - nghề nghiệp ở trung ương trực tiếp sáng tạo ra tác phẩm và tài liệu khoa học, học thuật. Nhà xuất bản tổ chức và hoạt động theo loại hình đơn vị sự nghiệp công lập hoặc doanh nghiệp kinh doanh có điều kiện do Nhà nước là chủ sở hữu.

Trước đó, Báo cáo tiếp thu, giải trình ý kiến của đại biểu Quốc hội về Luật xuất bản (sửa đổi) do Ủy viên Ủy ban thường vụ Quốc hội, Chủ nhiệm Ủy ban văn hóa, giáo dục, thanh niên, thiếu niên và nhi đồng của Quốc hội Đào Trọng Thi trình bày cho biết: Một số ý kiến đề nghị mở rộng đối tượng thành lập và loại hình tổ chức nhà xuất bản, cho phép tư nhân tham gia thành lập nhà xuất bản. Có ý kiến cho rằng, quy định đối tượng thành lập nhà xuất bản như dự thảo Luật là quá rộng sẽ dẫn đến tình trạng thành lập nhà xuất bản tràn lan, khó khăn cho công tác quản lý.  

Ủy ban thường vụ Quốc hội cho rằng, Điều 12 của dự thảo Luật được thiết kế theo hướng kế thừa Luật hiện hành và cụ thể hóa đối tượng được thành lập nhà xuất bản, trong đó luật hóa những nội dung phù hợp đã được kiểm chứng trong thực tiễn của Nghị định số 72/2011/NĐ-CP ngày 23/8/2011của Chính phủ trong đó quy định bổ sung các tổ chức được thành lập nhà xuất bản, do đó không giao Chính phủ quy định về đối tượng khác được thành lập nhà xuất bản.

Để đẩy mạnh xã hội hóa hoạt động xuất bản, dự thảo Luật đã mở rộng hợp lý sự tham gia của tư nhân trong các khâu khác nhau của hoạt động xuất bản. Tuy vậy, vì hoạt động xuất bản thuộc lĩnh vực văn hóa - tư tưởng, cho nên để bảo đảm điều kiện có thể quản lý, kiểm soát được nội dung văn hóa – tư tưởng của xuất bản phẩm, Ủy ban thường vụ Quốc hội đề nghị chưa cho phép tư nhân thành lập nhà xuất bản.

 Xuất bản và phát hành xuất bản phẩm điện tử

Báo cáo giải trình cho biết có ý kiến đề nghị quy định chi tiết để điều chỉnh lĩnh vực xuất bản và phát hành xuất bản phẩm điện tử mà không giao cho Chính phủ quy định.

Ủy ban thường vụ Quốc hội cho rằng, dự thảo Luật lần này đã bổ sung một chương riêng về xuất bản, phát hành xuất bản phẩm điện tử trên cơ sở kế thừa những quy định từ Luật hiện hành, nghiên cứu bổ sung những quy định mới về xuất bản, phát hành xuất bản phẩm điện tử cập nhật hơn với sự phát triển công nghệ thông tin và hoạt động xuất bản điện tử trong nước cũng như trên thế giới hiện nay. Những quy định này phù hợp, thống nhất với các quy định của pháp luật về viễn thông, công nghệ thông tin, giao dịch điện tử của Việt Nam. 

Tuy nhiên, xuất bản điện tử là vấn đề mới, đang trong quá trình vận động, phát triển không ngừng, hơn nữa cũng mới là bước đầu hình thành ở Việt Nam trong những năm gần đây. Do vậy, để vận dụng một cách linh hoạt trước sự phát triển của công nghệ thông tin trong thời gian tới cũng như giữ được sự ổn định về hiệu lực thực thi Luật sau khi ban hành, thì nội dung này cần được quy định theo hướng mở và giao cho Chính phủ hướng dẫn thi hành./.