Dân chủ gắn liền với kỷ luật, kỷ cương và phải được pháp luật bảo đảm

Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội (bổ sung, phát triển năm 2011) khẳng định: Dân chủ xã hội chủ nghĩa là bản chất của chế độ ta, vừa là mục tiêu, vừa là động lực của sự phát triển đất nước. Xây dựng và từng bước hoàn thiện nền dân chủ xã hội chủ nghĩa, bảo đảm dân chủ được thực hiện ở mỗi cấp, trên tất cả các lĩnh vực. Dân chủ gắn liền với kỷ luật, kỷ cương và phải được thể chế hoá bằng pháp luật, được pháp luật bảo đảm. Những vấn đề mà cương lĩnh đặt ra đã và đang được hiện thực hóa trong cuộc sống, ngày càng thể hiện rõ nét hơn trên con đường xây dựng đất nước.

Xây dựng nhà nước pháp quyền XHCN là một chủ trương đúng đắn được đặt ra trong cương lĩnh của Đảng, được khẳng định trong Hiến pháp. Nó thể hiện quyết tâm rất lớn của Đảng và Nhà nước ta.

Nội dung trọng tâm, xuyên suốt của tư tưởng xây dựng Nhà nước pháp quyền là không ai được đứng trên pháp luật, không ai được đứng trên Hiến pháp. Mọi người  tuân thủ hiến pháp, pháp luật, sự bình đẳng trong bảo vệ nhân quyền được bảo đảm, quyền lực nhà nước có phân công, phối hợp và kiểm sóat quyền lực.

GS Nguyễn Đăng Dung

Theo Giáo sư Nguyễn Đăng Dung, Đại học Quốc gia Hà Nội, điều này được thể hiện trong tinh thần rất mới của Hiến pháp năm 2013: Quốc hội ban hành luật, chính phủ là cơ quan hành pháp, tòa án là cơ quan xét xử thực hiện quyền tư pháp.

“Trong ba phạm vi đó mỗi cái thể chế đều làm tốt quyền hành, trách nhiệm của mình thì tự khắc quyền lực nhà nước được kiểm sóat, tự khắc quyền lực nhà nước được thống nhất. Thời gian qua, chúng ta đã nhấn mạnh công tác làm luật, chúng ta đã làm rất là tốt, nhất là những luật vừa mới đựợc thông qua năm 2014 - 2015, những đạo luật về dân sự, tố tụng dân sự, hình sự, tố tụng hình sự và những đạo luật bảo vệ nhân quyền rất là lớn. Trước đây, những gì chúng ta làm chưa tốt để bảo vệ nhân quyền đều được tính đến”, GS Nguyễn Đăng Dung nói.

Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội (bổ sung, phát triển năm 2011) khẳng định:  Nhà nước tôn trọng và bảo đảm các quyền con người, quyền công dân; chăm lo hạnh phúc, sự phát triển tự do của mỗi người. Quyền và nghĩa vụ công dân do Hiến pháp và pháp luật quy định. Quyền của công dân không tách rời nghĩa vụ công dân. Nhân dân thực hiện quyền làm chủ thông qua hoạt động của Nhà nước, của cả hệ thống chính trị và các hình thức dân chủ trực tiếp, dân chủ đại diện.

Phó giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Minh Đoan, trường Đại học Luật Hà Nội cho rằng: những nội dung quan trọng trong cương lĩnh của Đảng đã được khẳng định trong Hiến pháp năm 2013, làm cơ sở quan trọng để thể chế hóa trong từng điều luật cụ thể nhằm hiện thực hóa trong cuộc sống.

“Tôi cho đây là một mục tiêu cuối cùng của Đảng, của Nhà nước và gọi là của CNXH vì chúng ta phấn đấu vì con người, coi con người là giá trị cao nhất trong xã hội. Cương lĩnh của Đảng được đề ra như thế và cả hệ thống chính trị đều đang cố gắng thực hiện, tôi cho là hoàn toàn đúng đắn. Chỉ có điều, chúng ta phải nói thẳng với nhau có những cái có điều kiện chưa thực hiện được, có những cái có điều kiện đã thực hiện rồi, nhưng việc nhận thức và thực hiện chưa được nghiêm chỉnh. Cho nên chưa đáp ứng được mong mỏi của người dân”, PGS-TS Nguyễn Minh Đoan nói.

Nhà nước phục vụ nhân dân, gắn bó mật thiết với nhân dân, thực hiện đầy đủ quyền dân chủ của nhân dân, tôn trọng, lắng nghe ý kiến của nhân dân và chịu sự giám sát của nhân dân; có cơ chế và biện pháp kiểm soát, ngăn ngừa và trừng trị tệ quan liêu, tham nhũng, lãng phí, vô trách nhiệm, lạm quyền, xâm phạm quyền dân chủ của công dân; giữ nghiêm kỷ cương xã hội, nghiêm trị mọi hành động xâm phạm lợi ích của Tổ quốc và của nhân dân. Tổ chức và hoạt động của bộ máy nhà nước theo nguyên tắc tập trung dân chủ, có sự phân công, phân cấp, đồng thời bảo đảm sự chỉ đạo thống nhất của Trung ương.

Ông Chu Lê Chinh

Theo ông Chu Lê Chinh - đại biểu Quốc hội tỉnh Lai Châu, tính dân chủ ngày càng được thể hiện thực chất hơn: “Hiến pháp 2013 đã cụ thể hóa cương lĩnh 2011, phát huy quyền làm chủ của người dân thông qua ba hình thức dân chủ đại diện được thông qua. Các đại biểu dân cử, Quốc hội, hội đồng nhân dân các cấp, để người dân thể hiện các kiến nghị của mình. Thứ hai là dân người ta có quyền trực tiếp bày tỏ ý kiến của mình. Thứ ba là thông qua các cơ quan nhà nước, kể cả mặt trận đoàn thể và chính quyền”

Việt Nam đang trên con đường xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa của dân, do dân, vì dân. Bên cạnh việc hoàn thiện thể chế, các cơ chế nhằm hiện thực hóa tư tưởng tất cả quyền lực Nhà nước thuộc về nhân dân được quan tâm xây dựng và bảo đảm thực thi, tuân thủ theo đúng Hiến pháp và pháp luật./.