Đâu là giải pháp đột phá để tạo nguồn tăng lương?

Lương Bộ trưởng hiện chỉ hơn 14 triệu đồng

Bộ trưởng Bộ Nội vụ Nguyễn Thái Bình cho biết, từ tháng Giêng năm 2003 đến nay đã có 9 lần điều chỉnh tăng lương cơ sở, từ 210.000 lên 1.150.000/tháng, tăng 447,6%, cao hơn chỉ số giá tiêu dùng do tổng cục thống kê công bố là 186,6%; hoàn thiện một bước hệ thống thang bảng lương và các chế độ phụ cấp trên cơ sở mở rộng quan hệ tiền lương tối thiểu, trung bình, tối đa; Thực hiện đổi mới cơ chế đối với các đơn vị sự nghiệp công lập theo hướng giao tự chủ, tự chịu trách nhiệm việc tổ chức thực hiện nhiệm vụ, lao động, tài chính và tiền lương.

Bộ trưởng Bộ Nội vụ Nguyễn Thái Bình (Ảnh: Quang Trung)

Tuy nhiên, Bộ trưởng Bộ Nội vụ cũng chỉ rõ, đến nay sau 10 năm thực hiện, chế độ tiền lương hiện hành phát sinh một số bất hợp lý. Mức lương cơ sở thực hiện từ ngày 1/7/2013 là 1.150.000 đồng/tháng mới đạt 50,5% bình quân mức lương tối thiểu vùng năm 2014 của khu vực doanh ngiệp, dẫn đến các mức lương ngạch bậc, chức vụ thấp theo. Tính cả 25% phụ cấp công vụ thì mức lương của người tốt nghiệp Đại học hết tập sự khoảng 3,36 triệu đồng/tháng, Bộ trưởng khoảng 14,4 triệu đồng/tháng; từ đó đời sống người hưởng lương từ ngân sách còn khó khăn

“Hệ thống thang bậc lương còn bình quân; việc đổi mới cơ chế đối với khu vực sự nghiệp công lập còn chậm, chưa đạt mục tiêu, yêu cầu đề ra”, ông Nguyễn Thái Bình nhấn mạnh.

“Cái khó bó cái khôn”

Bộ trưởng Bộ Nội vụ cho rằng, ăng trưởng GDP thấp so với chỉ tiêu đề ra, thu ngân sách tăng chậm trong khi nhu cầu tăng chi đầu tư phát triển để đảm bảo phát triển kinh tế, tăng chi cho quốc phòng an ninh, an sinh xã hội cùng áp lực giảm bội chi ngân sách nên khó bố trí nguồn cho cải cách tiền lương.

Đối tượng hưởng lương và trợ cấp hàng tháng gắn với tiền lương từ ngân sách tương đối lớn, khoảng 7 triệu người, chưa bao gồm quân đội và công an. Do mức lương theo ngạch, bậc, chức vụ còn thấp, nên các cơ quan có thẩm quyền đã mở rộng đối tượng áp dụng các chế độ phụ cấp đặc thù, phụ cấp ngành, phụ cấp nghề nên phát sinh bất hợp lý giữa các ngành nghề.

Ngoài ra, theo ông Nguyễn Thái Bình, việc đổi mới cơ chế đối với các đơn vị sự nghiệp công đã được triển khai thực hiện nhưng sẽ tác động đến đại đa số nhân dân nên phải có lộ trình hợp lý, nhất là giá dịch vụ sự nghiệp công.

Thực hiện lộ trình tăng lương thích hợp để đảm bảo cuộc sống cán bộ công chức, viên chức, lực lượng vũ trang có thu nhập thấp, Bộ Nội vụ phối hợp vớ các Bộ, cơ quan, thành viên Ban chỉ đạo tiền lương Nhà nước nghiên cứu xây dựng đề án cải cách chính sách tiền lương, bảo hiểm xã hội và trợ cấp, ưu đãi người có công, báo cáo Ban cán sự đảng Chính phủ trình Hội nghị TW5 khóa 11 và Trung ương 7 khóa 11, trong đó Trung ương đã có định hướng điều chỉnh mức lương tối thiểu, khu vực hưởng lương từ ngân sách Nhà nước theo lộ trình tiến tới đảm bảo nhu cầu tối thiểu của người hưởng lương gắn với đổi mới hoạt động sự nghiệp công và phù hợp với khả năng của nền kinh tế.

Tình hình kinh tế khó khăn khiến cho lộ trình tăng lương chưa được như yêu cầu

Tuy nhiên, do việc triển khai thực hiện, các giải pháp tạo nguồn và đổi mới cơ chế đối với các đơn vị sự nghiệp công lập, tinh giảm biên chế, sắp xếp tổ chức bộ máy theo kết luận số 63 mới chỉ hơn 1 năm nên chưa có nhiều kết quả; kinh tế còn nhiều khó khăn chưa thể tăng trưởng cao trong một vài năm tới nên khó bố trí nguồn cho cải cách tiền lương. Vì vậy, Bộ Nội vụ đang phối hợp với các cơ quan tiếp tục nghiên cứu xây dựng đề án cải cách chính sách tiền lương theo kết luận của Trung ương, để báo cáo xem xét thông qua vào thời điểm thích hợp khi có đủ điều kiện thực hiện.

Trong thời gian Trung ương chưa thông qua đề án, Bộ Nội vụ phối hợp với Bộ Tài chính căn cứ tình hình kinh tế xã hội, khả năng ngân sách báo cáo Chính phủ trình Quốc hội từng bước điều chỉnh tiền lương cho phù hợp.

Cũng theo Bộ trưởng Bộ Nội vụ, do khả năng ngân sách 2015 không bố trí đủ nguồn thực hiện theo các phương án trong Tờ trình trình Bộ Chính trị nên vừa qua Chính phủ trình Quốc hội phương án tăng thêm 8% từ ngày 1/1/2015 đối với người hưởng lương hưu, trợ cấp ưu đãi người có công, người có hệ số lương từ 2,34 trở xuống. Dự kiến ngân sách bố trí 11.000 tỷ đồng.

Tạo nguồn để tăng lương

Để tạo nguồn cho điều chỉnh tiền lương vào 2015 và các năm sau, Bộ trưởng Bộ Nội vụ nhấn mạnh cần thúc đẩy sản xuất kinh doanh, tháo gỡ những vướng mắc khó khăn của nền kinh tế, tạo điều kiện cho doanh nghiệp phát triển, bao quát được các nguồn thu, chống thất thu ngân sách nhà nước.

Các cơ quan đơn vị phải thực hành tiết kiệm chống lãng phí trong sử dụng ngân sách, đặc biệt tiết kiệm tối đa chi thường xuyên ngoài lương để bổ sung thu nhập cho cán bộ công chức, viên chức.

Thực hiện tinh giảm biên chế, sắp xếp, tổ chức bộ máy; thực hiện các giải pháp tạo nguồn như cơ cấu nguồn chi, điều chỉnh lại các chính sách theo quan điểm ưu tiên chi cải cách tiền lương, chi cho con người là chi cho đầu tư phát triển; đẩy mạnh cơ chế tự chủ, tự chịu trách nhiệm đồng bộ cả về tổ chức thực hiện nhiệm vụ, nhân lực, tài chính đối với các đơn vị sự nghiệp công lập; xã hội hóa một số loại hình dịch vụ sự nghiệp công.

“Số lượng viên chức khoảng 2 triệu người nên nếu thực hiện tự chủ để một số đơn vị tự trả lương cho người lao động sẽ giảm quỹ tiền lương, giảm biên chế. Đồng thời tiến hành xã hội hóa một số khu vực sự nghiệp công cũng giúp tinh giảm biên chế, giảm quỹ lương. Chúng tôi xác định đây là khâu đột phá quyết định nguồn lực cho cải cách tiền lương”, Bộ trưởng Nguyễn Thái Bình nhấn mạnh.

Ngoài ra, đồng tình với ý kiến một số đại biểu Quốc hội, Bộ trưởng Bộ Nội vụ cũng tha thiết đề nghị Đảng, Nhà nước quan tâm giải quyết, điều chỉnh chế độ cho người nghỉ hưu từ năm 1995 trở về trước vì những người này tuổi đã cao, sức yếu, đời sống còn nhiều khó khăn./.