Làm MV âm nhạc dường như là một nhu cầu rất thiết thực của các ca sĩ hiện nay. Tuy vậy, số lượng MV ra đời mỗi ngày như “nấm sau mưa” có phản ánh được chất lượng của thị trường âm nhạc cũng như chạm đến trái tim khán giả? Thời gian “trụ hạng” của MV cũng ngắn ngủi. Liệu việc đầu tư cho MV có phải là sự lãng phí hay vẫn là điều bắt buộc với những ai muốn bước chân vào thị trường âm nhạc?
Ca sĩ, nhạc sĩ Trần Tuấn Hùng, trưởng nhóm Bức Tường chia sẻ: Mỗi thời kì, cách tiếp cận khán giả với âm nhạc khác nhau. Đầu tư sản xuất MV dường như là hoạt động của các nghệ sĩ ở hai miền Nam, Bắc hiện nay. Khi mạng xã hội cũng như các phương tiện nghe nhìn khác ra đời và phát triển, nhu cầu nghe, nhìn của khán giả cũng nhiều hơn, bắt buộc những người nghệ sĩ phải có những cách thức phù hợp để giới thiệu tác phẩm của mình. Mặc dù biết đời sống của MV, khả năng trụ hạng, sự xuất hiện sẽ không lâu như ngày xưa, nhưng anh vẫn luôn tin rằng, những MV được đầu tư chất lượng thì sau 1 năm hay nhiều năm người ta vẫn xem lại.
“Bức Tường rất thích làm MV. Trong những năm qua chúng tôi không làm được MV là do không có điều kiện để làm. Trong năm 2023 này, chúng tôi đã có 4 MV và may mắn khi có những nhà tài trợ đồng hành cùng với mình. Chi phí làm MV thì vô cùng, có thể dao động từ vài chục triệu đến vài trăm triệu. Lượt xem trên mạng xã hội không thể bù đắp được chi phí mình bỏ ra. Nhưng điều quan trọng là, tác phẩm có sự đầu tư chỉn chu thì sức lan tỏa của bài hát đó mạnh mẽ hơn”- nhạc sĩ Trần Tuấn Hùng nói.
Đối với ca sĩ Lam (nhóm nhạc độc lập Minh Tốc và Lam): MV là nội dung rất quan trọng để có thể thu hút mọi người nghe nhạc của cô nhiều hơn, trong đó phần âm nhạc quan trọng hơn. Tuy nhiên với thói quen không chỉ nghe nhạc mà còn muốn xem những hình ảnh đẹp của khán giả thì việc đầu tư cho một MV chỉn chu, cẩn thận cũng rất chính đáng để quảng bá âm nhạc của mình tốt hơn. “Nhưng nói thực, đầu tư cho một MV có chất lượng theo ý mình thì chi phí không hề nhỏ chút nào. Chúng tôi chủ yếu là tự làm MV, cùng kết hợp với một người chuyên làm hình ảnh, tự quay, tự dựng và anh em hỗ trợ nhau. Tôi vẫn nhớ MV đầu tiên quay bằng điện thoại”- ca sĩ Lam cho biết.
Cách đây 4-5 năm, một ca sĩ muốn làm MV có thể phải bỏ ra 1-2 tỷ đồng. Bây giờ, con số ấy đã thấp hơn. Tuy mức đầu tư cao nhưng doanh thu mà thị trường nhạc số thu về lại không nhiều, luôn ở mức thấp hơn so với các nước trong khu vực.
Anh Trần Thăng Long, Trưởng bộ phận nghệ sĩ nội địa, tác phẩm và marketing Universal Music Việt Nam cho biết: “Có một tin vui là, năm nay, ước tính doanh thu âm nhạc trong thị trường số khoảng 37 triệu USD, gấp đôi so với thời điểm cách đây 4 năm. Đó là một điều đáng mừng bởi khi các nền tảng nghe nhạc có trả phí ở Việt Nam phát triển thì sẽ có nhiều loại hình âm nhạc, nhiều nghệ sĩ giới thiệu tác phẩm của mình. Vì thế, các ca sĩ không cần quá nổi tiếng, nhưng bằng sự chuyên tâm cho sản phẩm âm nhạc vẫn có thể thu hút người nghe. Khi nghệ sĩ làm nhạc nhiều, phát hành album nhiều thì họ sẽ có khán giả”. Đó cũng là lý do MV đang nở rộ và được đầu tư một cách toàn diện, từ nội dung hình ảnh, hình thức thể hiện, bối cảnh, phục trang, sự kết hợp màu sắc…
Những MV được bỏ nhiều tiền ra đầu tư đương nhiên sẽ có hiệu quả khi thu hút được nhiều lượt xem. Nhưng trên thực tế không phải người nghe nào cũng đủ sự quan tâm để nghe từng phần phối khí, từng nhạc cụ trong bài hát ấy bởi chỉ đơn thuần là họ nghe nhạc và họ thích bài hát mà thôi. Việc đầu tư MV là quan trọng, nhưng với những người khởi nghiệp, các ca sĩ và nhóm nhạc độc lập có khả năng tới đâu thì làm tới đấy, bằng sự tự học hỏi những người đi trước để lên kịch bản, nội dung, ý tưởng.
“Điều quan trọng nhất là nó phải phù hợp với ca khúc, MV đầu tiên của chúng tôi đã nhận được nhiều lời khen ngợi, động viên vì nó rất tự nhiên, rất phù hợp với nội dung bài hát”- ca sĩ Lam cho biết. Bên cạnh đó, trong MV vừa có tính giải trí, vừa có yếu tố nghệ thuật. Việc quay MV cũng bổ sung một bộ kĩ năng khác cho các nghệ sĩ. Cũng giống như lên sân khấu, làm MV cũng có những ưu thế nhất định khi họ có thể học hỏi thêm về phong cách biểu diễn. Dù đứng trên sân khấu hay làm MV thì tất cả phải được tập luyện trước. Để khi lên sân khấu biểu diễn, các nghệ sĩ có thể biết cách bộc lộ cảm xúc thông qua cử chỉ, hành động của mình nhiều hơn.
Vũ Hồng Thắng, đạo diễn của nhiều MV triệu view hợp tác cùng Mỹ Tâm, Hà Anh Tuấn, Hòa Minzy, Hương Tràm… chia sẻ kinh nghiệm: MV hay phải xuất phát từ tác phẩm âm nhạc hay, có cảm xúc và mang đến cho người nghe những thông điệp tích cực. Đương nhiên, số lượt view không thể đong đếm chất lượng của MV. Việc phổ biến MV còn phụ thuộc vào quá trình truyền thông.
“Có thể thông điệp của mình đưa ra là hay, ý nghĩa nhưng nếu không phù hợp thị hiếu khán giả nói chung mà chỉ hướng đến một số đối tượng nhất định thì đương nhiên lượt view sẽ không nhiều bằng những MV hướng tới số đông. Do vậy, lượt view không thể đánh giá được hoàn toàn chất lượng sản phẩm. Trong khi đó, đối với tôi, việc truyền thông một sản phẩm lên mạng xã hội là điều rất quan trọng. Một sản phẩm chất lượng nếu không biết cách quảng bá đến nhiều khán giả thì sẽ rất phí cho sản phẩm ấy”- đạo diễn Vũ Hồng Thắng nói.
Trong khu vực Đông Nam Á, Việt Nam là một thị trường âm nhạc tiềm năng, sau Indonesia và Philippin. Nghệ sĩ Việt Nam cũng có thể chọn kênh phát hành chung với các ca sĩ nổi tiếng trên thế giới. Cơ hội đang mở ra với các nghệ sĩ Việt nhưng bên cạnh đó vẫn có những thách thức khi vấn đề bảo vệ bản quyền nội dung, đặc biệt là trong bối cảnh chuyển đổi số hiện nay đang gặp không ít thách thức. Khi các nền tảng truyền hình OTT đưa người dùng tới một thời kỳ tiêu thụ nội dung giải trí hoàn toàn mới mẻ thì ngược lại, sự thuận tiện trong việc truy cập phim, phân phối, khiến việc bảo mật và bảo vệ bản quyền nội dung ngày càng khó khăn, phức tạp.
