Sáng 4/11, thảo luận tại hội trường về công tác phòng, chống tham nhũng, đại biểu Mai Thị Phương Hoa (đoàn Nam Định) đánh giá cao nhiều vụ án tham nhũng lớn đã được điều tra, khám phá và được đưa ra truy tố, xét xử, đáp ứng được công cuộc đấu tranh phòng, chống tham nhũng và tạo sự đồng thuận trong nhân dân.

Đáng lưu ý, một số vụ án tham nhũng đã được cơ quan tố tụng chứng minh được yếu tố tham nhũng, yếu tố chiếm đoạt, chứng minh được hành vi đưa và nhận hối lộ để xử lý nghiêm minh như vụ Nguyễn Bắc Son, Trương Minh Tuấn bị khởi tố về tội nhận hối lộ với số tiền rất lớn lên tới hàng triệu USD.

“Đây là lần đầu tiên trong lịch sử tư pháp Việt Nam, các bị cáo trong một vụ án thừa nhận hành vi nhận hối lộ với số tiền lớn đến như vậy” – bà Hoa nói.

Đại biểu Mai Thị Phương Hoa. (ảnh: Quochoi.vn)

Tuy nhiên, theo nữ đại biểu, trên thực tế vẫn còn nhiều vụ án lớn mà dư luận nghi ngờ có dấu hiệu tham nhũng, nhưng cơ quan tố tụng không chứng minh được hành vi đưa, nhận hối lộ nên phải xử lý về tội phạm kinh tế.

Việc chứng minh này là rất khó vì các đối tượng thường tìm mọi cách che giấu hành vi và việc đưa, nhận hối lộ rất khó chứng minh, đa phần chỉ chứng minh khi qua phạm tội quả tang mà khó chứng minh qua án truy xét. “Song, dù biết khó nhưng không phải là không làm được”.

Dẫn chứng lại vụ án Nguyễn Văn Dương, Phan Sào Nam và các đồng bọn trong quá trình điều tra về các tội đánh bạc, tổ chức đánh bạc, rửa tiền thì còn bị khởi tố về hành vi đưa hối lộ và sau đó VKSND tỉnh Phú Thọ ra quyết định đình chỉ miễn trách nhiệm hình sự về tội đưa hối lộ do được hưởng chính sách khoan hồng của Nhà nước, đại biểu đoàn Nam Định cho rằng, lời khai về việc đưa hối lộ vẫn còn bỏ ngỏ. Đáng lưu ý, trong vụ án này không bị cáo nào bị truy tố về tội nhận hối lộ.

Tại phiên phúc thẩm, TAND cấp cao tại Hà Nội đã kiến nghị tiếp tục điều tra làm rõ lời khai về việc đưa hối lộ, nhưng đến nay kiến nghị này vẫn chưa có kết quả, làm cho dư luận bức xúc và cho rằng, việc xử lý tham nhũng vẫn còn chưa nghiêm, chưa triệt để.

"Từ vụ án này, dư luận cũng băn khoăn đặt câu hỏi phải chăng hành vi đưa và nhận hối lộ khó chứng minh hay còn có nguyên nhân chủ quan nào khác. Đề nghị trong thời gian tới, cơ quan tiến hành tố tụng cần đẩy nhanh tiến độ giải quyết giai đoạn 2 của vụ án này để làm rõ hành vi đưa, nhận hối lộ” – bà Mai Thị Phương Hoa nhấn mạnh.

Thế nào là chính sách hình sự đặc biệt?

Theo báo cáo của Chánh án TAND tối cao, trong năm 2019, Tòa án các cấp đã xét xử 279 vụ với 614 bị cáo phạm các tội tham nhũng. Các tòa án sơ thẩm đã tuyên phạt tù chung thân đối với 10 bị cáo, xử phạt tù từ trên 15 năm đến 20 năm đối với 23 bị cáo. Tuy nhiên, báo cáo cũng thừa nhận một số hạn chế trong quá trình giải quyết các vụ án chưa được một số tòa án khắc phục triệt để, như áp dụng các tình tiết tăng nặng, giảm nhẹ trách nhiệm hình sự chưa chính xác.

Tại phiên thảo luận sáng nay, đại biểu Mai Thị Phương Hoa (đoàn Nam Định) nhấn mạnh, đây là một trong những hạn chế mà ngành Tòa án cần quan tâm để khắc phục triệt để trong thời gian tới, nhất là trong thời gian qua, dư luận cho rằng, một số vụ án tham nhũng lớn mà hành vi phạm tội đã được chứng minh, một số bị cáo đã nộp lại rất nhiều tiền, được cơ quan điều tra đề nghị cho hưởng chính sách hình sự đặc biệt.

Theo bà, bất cứ người nào phạm tội thì phải chịu trách nhiệm hình sự về hành vi phạm tội của mình. Trường hợp thành khẩn khai báo, tích cực hợp tác với cơ quan tiến hành tố tụng, tự nguyện khắc phục hậu quả thì sẽ được hưởng tình tiết giảm nhẹ theo quy định của pháp luật, thậm chí có thể được áp dụng hình phạt dưới mức thấp nhất của khung hình phạt nếu có nhiều tình tiết giảm nhẹ.

"Đề nghị cơ quan điều tra làm rõ cái gọi là “chính sách hình sự đặc biệt”, bởi vì chính sách này vừa không rõ về nội hàm, không được quy định trong bất cứ văn bản pháp luật hình sự và tố tụng hình sự nào. Nếu muốn thực hiện thì cần quy phạm hóa để quy định rõ trường hợp nào, đối tượng nào được áp dụng và nếu được áp dụng thì được hưởng những gì – bà Phương Hoa cho biết.

Đại biểu đoàn Nam Định nhất trí việc đề nghị Chính phủ giao Tổng Thanh tra Chính phủ tổng kết đánh giá, chỉ rõ nguyên nhân, rút ra bài học về quản lý kinh tế xã hội, quản lý cán bộ để đề ra giải pháp khắc phục phòng ngừa tham nhũng trong thời gian tới. 

“Xử xử lý nghiêm tội phạm tham nhũng là rất tốt, nhưng sẽ tốt hơn nếu có những biện pháp phòng ngừa từ xa, từ gốc rễ vấn đề có thể nảy sinh tham nhũng, đó mới là giải pháp căn cơ” – đại biểu nhấn mạnh./.

Tham nhũng trong cơ quan chống tham nhũng là hiện tượng có thật

VOV.VN - Hiện tượng tham nhũng ở các cơ quan này tuy không phổ biến nhưng ảnh hưởng trực tiếp đến lòng tin của nhân dân.