Nhiều ĐBQH tán thành bỏ án tử hình với 7 tội danh

Bỏ 7/22 tội danh có hình phạt tử hình

Trình bày Báo cáo Thẩm tra dự án Bộ Luật Hình sự (sửa đổi) trước Quốc hội chiều 20/5, Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Nguyễn Văn Hiện cho biết, Ủy ban Tư pháp tán thành với định hướng tiếp tục hạn chế hình phạt tử hình ở cả 3 phương diện: Giảm bớt số tội danh có hình phạt tử hình; quy định điều kiện chặt chẽ nhằm hạn chế các trường hợp áp dụng hình phạt tử hình và mở rộng hơn đối tượng bị kết án tử hình nhưng không phải thi hành án tử hình nhằm thể hiện rõ sự khoan hồng, nhân đạo của Nhà nước ta.

Đa số ý kiến UBTP tán thành việc bỏ 7/22 tội danh có hình phạt tử hình, gồm: cướp tài sản; phá huỷ công trình, phương tiện quan trọng về an ninh quốc gia; chống mệnh lệnh; đầu hàng địch; phá hoại hòa bình, gây chiến tranh xâm lược; chống loài người; tội phạm chiến tranh.

Cũng có ý kiến cho rằng chưa nên bỏ hình phạt tử hình đối với các tội: Tội phá hoại hòa bình, gây chiến tranh xâm lược, Tội chống loài người, Tội phạm chiến tranh, vì đây là loại tội nghiêm trọng nhất trong các tội đặc biệt nghiêm trọng và xét về ý nghĩa chính trị, chừng nào còn duy trì hình phạt tử hình thì không nên bỏ hình phạt tử hình ở các tội danh này.

Khoản 2 Điều 39 dự thảo quy định không áp dụng hình phạt tử hình đối với người phạm tội từ 70 tuổi trở lên khi phạm tội hoặc khi xét xử; khoản 3 quy định không thi hành án tử hình nếu người bị kết án từ 70 tuổi trở lên. 

Ông Nguyễn Văn Hiện cho biết, đa số ý kiến UBTP không đồng ý với quy định trên của dự thảo vì cho rằng trong thực tế, nhiều người ở độ tuổi này vẫn phạm tội rất nghiêm trọng và đặc biệt nghiêm trọng, còn có thể là người cầm đầu các tổ chức tội phạm.

Nếu quy định không áp dụng, không thi hành án tử hình đối với người bị kết án từ 70 tuổi trở lên có thể dẫn đến việc lợi dụng để trì hoãn, trốn tránh sự trừng phạt, không bảo đảm tính nghiêm minh của pháp luật.

Điểm c khoản 3 Điều 39 dự thảo quy định không thi hành án tử hình đối với người bị kết án tử hình về các tội có mục đích kinh tế, sau khi bị kết án đã chủ động khắc phục cơ bản hậu quả của tội phạm do mình gây ra, hợp tác tích cực với cơ quan chức năng trong việc phát hiện, điều tra, xử lý tội phạm hoặc lập công lớn.

“Nội dung quy định này còn thiếu cụ thể có thể dẫn đến cách hiểu khác nhau và không bảo đảm tính khả thi. Thế nào là “khắc phục cơ bản hậu quả của tội phạm”? Loại tội phạm nào là tội phạm “có mục đích kinh tế”, có bao gồm các tội phạm về ma túy hay không?”, Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Nguyễn Văn Hiện đặt vấn đề và đề nghị cơ quan soạn thảo làm rõ hơn vấn đề này.

Đại biểu Trần Du Lịch

Ủng hộ hướng quy định của dự thảo tiếp tục hạn chế hình phạt tử hình, nhưng theo đại biểu Trần Du Lịch, cần có quy định một số tội tù chung thân không được giảm án để đảm bảo tính nghiêm minh của pháp luật.

“Để anh sống là thể hiện tính nhân đạo, không tước quyền sống nhưng với tội danh đó anh phải ở tù suốt đời, tức tước tự do chứ không thể từ tử hình xuống chung thân rồi tiếp tục giảm án”, Đại biểu nêu ý kiến.

Mở rộng hình phạt cải tạo không giam giữ?

Đối với hình phạt cải tạo không giam giữ (Điều 36), Bộ trưởng Bộ Tư pháp Hà Hùng Cường cho biết dự thảo mở rộng phạm vi áp dụng hình phạt cải tạo không giam giữ đối với cả tội rất nghiêm trọng do vô ý (theo quy định hiện hành chỉ áp dụng đối với tội ít nghiêm trọng và tội nghiêm trọng), đồng thời, quy định trường hợp người bị kết án không thực hiện các nghĩa vụ thì hình phạt này được chuyển thành hình phạt tù có thời hạn theo tỷ lệ cứ 3 ngày cải tạo không giam giữ bằng 1 ngày tù nhằm tăng tính cưỡng chế và ý nghĩa răn đe, phòng ngừa của hình phạt cải tạo không giam giữ.

Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Nguyễn Văn Hiện cho rằng quy định hình phạt tiền cần có sự cân nhắc đối với từng nhóm tội cụ thể cũng như bảo đảm sự cân đối với các hình phạt lựa chọn khác trong cùng một khung hình phạt, tránh tạo ra kẽ hở dẫn đến tùy tiện trong việc áp dụng pháp luật.

“Dự thảo có nhiều điều luật quy định về hình phạt tiền và cải tạo không giam giữ (hình phạt lựa chọn), nhưng không có sự tương quan thống nhất giữa các hình phạt cũng như tương xứng với tính chất nguy hiểm của hành vi phạm tội”, ông Nguyễn Văn Hiện cho biết.

Về quy định này, đại biểu Trần Du Lịch băn khoăn: “Cải tạo không giam giữ tôi không hiểu là ai cải tạo, ông phường à? Rồi đánh giá và chuyển hình phạt thế nào? Hướng quy định nên tùy mức độ mà xử từ vi cảnh (ví dụ quét dọn đường phố) đến phạt tiền, phạt tù và cao nhất là tử hình”./.