Thí điểm vận tải hành khách liên tỉnh ở Tây Bắc còn nhiều trở ngại

 Chú trọng công tác phòng chống dịch

Trong tuần đầu tiên thực hiện thí điểm vận tải hành khách liên tỉnh, các bến xe, nhà xe trên địa bàn các tỉnh Tây Bắc đều đặc biệt quan tâm đến công tác phòng chống dịch.

 Ông Nguyễn Minh Sơn, Giám đốc Bến xe khách tỉnh Lai Châu cho biết, đơn vị thực hiện nghiêm các quy định về công tác phòng, chống dịch bệnh COVID-19 theo quy định. Đặc biệt, kiểm soát đầu vào từ các địa phương khác về Lai Châu để đảm bảo an toàn, không để dịch xâm nhiễm vào địa bàn. Đồng thời, hướng dân hành khách khi có lịch trình đến địa phương nào cần phải chủ động tìm hiểu các điều kiện tiếp nhận của địa phương đó.

 "Bến xe đã xây dựng phương án để phục vụ, chú trọng tuyên truyền về công tác phòng, chống dịch tại bến. Hai là bến đã tăng cường công tác kiểm tra lái, phụ xe, nhân viên phục vụ trên xe và nghiêm túc thực hiện các quy định phòng, chống dịch; bố trí điểm khai báo y tế tại cổng vào, quét mã QR đối với tất cả những người vào trong khuôn viên của bến xe. Bến cũng đã phối hợp với cơ quan y tế để quét kháng nguyên nhanh khi cần thiết và niêm yết đường dây nóng để người dân cũng như hành khách và nhân viên bến tiếp cận thông tin và có phương án xử lý kịp thời", ông Sơn nói.

Hầu hết các tuyến vắng khách

Thực tế cho thấy, sau một thời gian dài hoạt động vận tải hành khách liên tỉnh phải tạm ngừng, hoạt động vận tải không chỉ gặp khó bởi sự chưa đồng bộ trong quy định phòng chống dịch của các địa phương mà còn có sự thay đổi trong nhận thức và thói quen đi lại của người dân.

Từ ngày 13/10 đến hết ngày 20/10, tỉnh Điện Biên tổ chức thí điểm hoạt động vận tải hành khách bằng đường bộ đến các địa phương gồm: Hà Nội, Lai Châu, Lào Cai và Sơn La. Tuy nhiên, theo Công văn số 3522 ngày 13/10/2021 của UBND thành phố Hà Nội về việc triển khai theo lộ trình thí điểm hoạt động vận tải hành khách bằng đường sắt, đường bộ thì tuyến vận tải hành khách đi/đến Điện Biên chưa được hoạt động trở lại. Do đó, hoạt động thí điểm vận tải hành khách tuyến cố định liên tỉnh của Điện Biên thực tế chỉ triển khai ở 3 tỉnh.

Theo ông Nguyễn Hoài Nam, Giám đốc Ban quản lý Bến xe khách tỉnh Điện Biên, do chạy thí điểm nên lượng hành khách đi không nhiều, nguyên nhân là do người dân cón tâm lý e dè và lượng khách của Điện Biên cũng chủ yếu tập trung đông ở các tuyến đi Hà Nội và các tỉnh thành miền xuôi. Theo thống kê của Ban Quản lý Bến xe cho thấy, trong hai ngày đầu chỉ có 5 chuyến xe xuất phát từ Bến xe thành phố Điện Biên Phủ đến 3 địa phương trên, trong đó: 3 chuyến đi Lai Châu, 1 chuyến đi Lào Cai và 1 chuyến đi Sơn La. Những ngày tiếp theo hầu hết các tuyến đều không đạt được nửa số chuyến ấn định.

"Với tần suất như vậy,  3 tỉnh Điện Biên – Sơn La – Lào Cai tần suất không thực hiện đầy đủ. Mới bước đầu chạy hành khách cũng chưa nắm bắt thông tin đầy đủ cũng như việc đi lại vẫn còn khó khăn trong công tác tiêm vaccine rồi xét nghiệm có mất chi phí nên  khách cũng hạn chế đi nên hiệu quả của chuyến xe không cao", ông Nam cho biết.

Cũng như tại Điện Biên, được hoạt động trở lại sau 4 đến 5 tháng tạm dừng, hầu hết các bến xe, nhà xe ở các tỉnh Tây Bắc khác đều bày tỏ sự phấn khởi, chuẩn bị đầy đủ phương tiện, nhân lực để phục vụ hành khách. Tuy nhiên, trong tuần đầu thí điểm, lượng khách đi lại quá ít khiến các nhà xe gặp khó khăn. Anh Phúc, một lái xe ở tỉnh Sơn La chia sẻ: "Hành khách quay lại thì vẫn chưa có, cũng đăng lên facebook, zalo rồi; những ngày đầu khôi phục thì anh em cũng xác định là cũng phải một thời gian bà con mới quen được".

Tuyến Hà Nội đi các tỉnh Tây Bắc là một trong những tuyến quan trọng nhất và có lượng hành khách đi lại đông nhất. Thế nhưng ngoại trừ một số ít xe chạy tuyến Sơn La  - Hà Nội hầu hết các tỉnh còn lại chưa thực hiện, do quy định phòng chống dịch của các điểm đi và đến chưa đồng nhất. Trong khi các đơn vị kinh doanh vận tải chờ dài để hoạt động lại, thì các nhóm xe ghép lại xuất hiện nhan nhản trên mạng xã hội, lấy đi lượng hành khách vốn trước đây quen đi xe khách.

Ông Đ.V.D chủ một nhà xe chạy tuyến Điện Biên – Hà Nội và ngược lại cho biết, sau hơn 5 tháng bị ảnh hưởng bởi dịch bệnh COVID-19, các nhà xe trên địa bàn đặc biệt là các nhà xe chạy tuyến Điện Biên – Hà Nội đều đang mong mỏi từng ngày được lưu thông lại để có kinh tế chi trả lãi ngân hàng cũng như các khoản phí khác bị thiệt hại do thời gian không được lưu thông. Riêng nhà xe của ông D mỗi tháng phải trả lãi 10 triệu đồng/tháng cho ngân hàng cũng như các chi phí khác về bảo dưỡng, bến đỗ, phí đường bộ, đăng kiểm… khiến kinh tế gia đình trở nên kiệt quệ.

Trong quãng thời gian các xe khách đăng ký nốt không được lưu thông thì vẫn tồn tại sự cạnh tranh không công bằng khi xuất hiện các xe “dù” mang biển kiểm soát màu trắng bắt khách chạy với tư cách cá nhân, gia đình đi về các tỉnh thành miền xuôi gây ức chế thiếu công bằng với các nhà xe đang phải nằm dài chờ lưu thông.

"Ở Điện Biên bây giờ đang có tình trạng như thế rất nhiều. Chỉ cần vào Facebook có những xe ghép họ đăng lên, điện thoại là họ nhận khách đi ngay. Ở Điện Biên xuống khoảng từ 1,5-2 triệu đồng, ở dưới xuôi lên  từ 2,5-3 triệu đồng/người. Đi toàn bộ xe con biển trắng hết, như kiểu gia đình. Gia đình 1 tháng chỉ đi có 1 lần Hà Nội chứ không thể nào  đi 1 tháng tới 10 ngày liền, 10 chuyến được. Những biển số đó qua trạm kiểm dịch, kiểm tra những giấy tờ xe nào qua lại ở đấy là biết", anh Đ.V.D thông tin.

Cần có sự đồng nhất trong quy định từ các địa phương

Đại diện các doanh nghiệp vận tải tại Lai Châu cho rằng, hiện nay nguyên nhân các nhà xe không muốn chạy là do không đảm bảo được doanh thu và phải bù lỗ khi hoạt động. Bên cạnh đó thủ tục kiểm soát dịch bệnh hiện nay đối với hoạt động vận tải hành khách vẫn rườm rà nên cũng chỉ có hành khách có việc thực sự cần thiết mới ra khỏi địa bàn. Yêu cầu quản lý dịch đối với hành khách của mỗi địa phương cũng khác nhau nên hành khách có tư tưởng "ngại" đến địa bàn khác.

Ông Phạm Văn Tuấn, Giám đốc Công ty TNHH MTV Ngân Hà, Lai Châu cho biết: "Để từng bước mở ra hoạt động vận tải hành khách cố định, chúng ta sẽ kết nối các điểm vùng xanh với vùng xanh trước đi. Và khi kết nối các điểm vùng xanh với vùng xanh xong thì thực hiện khai báo y tế điện tử, mục đích để giảm thiểu sự va chạm giữa công dân A với công dân B tại các điểm chốt kiểm soát phòng, chống dịch. Bộ Giao thông - Vận tải cho hoạt động 50% số chuyến  mới đáp ứng được phần việc đi lại của những công dân có việc cần thiết;  còn để đảm bảo được doanh thu hay lợi nhuận cho doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực vận tải thì không có".

Ông Đinh Đăng Khoa, Phó Giám đốc Công ty vận tải thủy bộ Yên Bái đề xuất: "Một trong những khó khăn nhất khi hoạt động trở lại là hoạt động chống dịch của các địa phương chưa đồng bộ theo Nghị quyết 128, quy định của Bộ Y tế và hướng dẫn của Bộ Giao thông mới nhất. Công ty nói riêng và tôi nghĩ là cũng nhiều doanh nghiệp vận tải mong muốn Bộ Giao thông vận tải có chỉ đạo xuống các Sở Giao thông đề xuất lên các địa phương thực hiện đúng theo tinh thần Nghị quyết 128 của Chính phủ, tạo điều kiện thuận lợi cho các đơn vị, doanh nghiệp vận tải".

Đối với các tỉnh miền núi xa xôi ở Tây Bắc, hoạt động vận tải hành khách bằng đường bộ là vô cùng quan trọng. Người dân các địa phương trong khu vực vẫn đang mong chờ việc đi lại được thuận tiện hơn trong thời gian tới./.