Thiết kế máy bay không cánh của Pháp

Từ trước đến nay, ai cũng biết rằng, điều kiện cơ bản nhất để một vật bất kỳ nói chung và một chiếc máy bay nói riêng có thể bay được nằm ở lực nâng tạo ra bởi đôi cánh. Ngoài ra, để cất cánh, một yếu tố cần thiết khác chính là những đường băng dài.

Theo tạp chí Smithsonian, trong thời chiến, các đường băng quân sự vẫn luôn là mục tiêu tiên quyết, bởi việc phá hủy các đường băng của phe cánh kẻ thù đồng nghĩa với việc loại bỏ được hoàn toàn lực lượng không quân của phe cánh đó. Tuy nhiên, những đường băng này thường chiếm rất nhiều diện tích, cũng như chi phí xây dựng và bảo trì của chúng thường vô cùng tốn kém. 

Từ những năm 1950, các kỹ sư máy bay đã bắt đầu đưa ra những ý tưởng vượt trội về vấn đề nếu máy bay được trang bị động cơ tạo ra sức mạnh lớn hơn, chúng có thể sẽ không cần chạy trên đường băng để cất cánh nữa. Với ý tưởng đó, họ đã bắt đầu một làn sóng thử nghiệm đối với các dạng máy bay cất cánh và hạ cánh thẳng đứng (VTOL). Nếu loại máy bay này được phát triển thành công, về cơ bản nó sẽ loại bỏ hoàn toàn nhu cầu sử dụng đường băng như máy bay truyền thống, do nó có thể cất cánh gần như ở mọi địa điểm (Theo Mustard). 

Nhà chế tạo động cơ máy bay nổi tiếng của Pháp - SNECMA (Société Nationale d'Études et Construction de Moteurs d'Aviation, nay là Safran Aircraft Engines), đã sử dụng thiết kế của kỹ sư người Áo - Helmut von Zborowski, để bắt đầu chế tạo một mẫu máy bay không sử dụng đôi cánh hình tam giác điển hình. Trên thực tế, C.450 Coléoptère (trong tiếng Pháp có nghĩa là "bọ cánh cứng") là một chiếc máy bay hoàn toàn không có cánh (Theo Tạp chí Smithsonian). Chiếc máy bay này cũng thực sự được dựng thẳng đứng giống như mô tả trước đó.

Chiếc máy bay với "cánh" hình tròn

Được trang bị động cơ tuốc bin phản lực luồng với bơm hướng trục, Coléoptère sở hữu một chiếc "cánh" hình tròn có đường kính 3,2 m bao quanh nửa dưới của máy bay. Mục tiêu của SNECMA là có thể biến chiếc máy bay này trở thành một chiếc máy bay phản lực RAM, bằng cách nén không khí đi vào, trộn không khí với nhiên liệu và sau đó đốt cháy nhiên liệu để đưa tốc độ của máy bay vượt qua tiêu chuẩn tốc độ MACH (Theo Mustard).

Trong quá trình cất cánh và hạ cánh, lực đẩy sẽ được làm lệch hướng nhờ hoạt động của các cánh quạt nằm trong ống xả của động cơ. Bốn vây nhỏ được sắp xếp một cách khoa học xung quanh chiếc "cánh" hình tròn sẽ hoạt động như bánh lái, tạo khả năng điều khiển các hướng bay. Khi hạ cánh, các vây này sẽ được thu vào, giúp tạo độ nghiêng cho máy bay đang hướng thẳng đứng có thể dễ dàng hạ cánh. Ghế tại buồng lái được thiết kế có thể xoay, cho phép phi công luôn duy trì ở vị trí thẳng đứng dựa theo trục của máy bay. 

Vào thời điểm chiếc Coléoptère được phát minh, sản phẩm mô phỏng chưa thể được thực hiện thử nghiệm trên máy tính. Chính vì vậy, các phi công phải tham gia thử nghiệm trực tiếp trên sản phẩm nguyên mẫu.

Coléoptère chính thức được bắt đầu thử nghiệm trong thực tế vào tháng 4/1959. Tuy nhiên, gần như ngay lập tức, các vấn đề nghiêm trọng đã nảy sinh. Do không có cánh ổn định, chiếc máy bay đã quay tròn và lơ lửng ngay ở giai đoạn cất cánh thẳng đứng. Vị trí ngồi của phi công cũng khiến họ gặp khó khăn để có thể nhìn thấy mặt đất. Cuối cùng, việc không có cánh, về mặt lý thuyết, sẽ khiến chiếc máy bay không thể lướt đến nơi an toàn nếu động cơ hỏng. Theo Mustard, Coléoptère đã đứng trước nguy cơ thất bại hoàn toàn.

Sau đó, vào ngày 25/7/1959, SNECMA đã tiếp tục tiến hành thử nghiệm khả năng chuyển đổi từ chế độ cất cánh thẳng đứng sang chế độ bay ngang của Coléoptère. Tuy nhiên, kết quả cũng không khả quan, khi chiếc máy bay đã đạt đến độ nghiêng quá mức khiến phi công hoàn toàn mất kiểm soát. May mắn thay, người phi công đã an toàn thoát ra ngoài, trong khi chiếc Coléoptère bị phá hủy sau quá trình thử nghiệm này. Sau đó, việc xin tài trợ cho nguyên mẫu thứ hai gặp nhiều khó khăn và luôn đi đến thất bại, vì vậy, dự án máy bay không cánh cuối cùng cũng đã bị hủy bỏ (Theo Mustard)./.