Hội Lim 2017: Nghệ nhân già hát quan họ như “đuổi khách”

Thứ Năm, 16:24, 09/02/2017

VOV.VN - Những nghệ nhân được xem là linh hồn quan họ, nhưng khi xem màn biểu diễn của họ, nhiều du khách đã lặng lẽ bỏ đi.

Hội Lim năm 2017 được cho là hoành tráng nhất từ trước đến nay. Nhiều hạng mục được đầu tư và gấp rút hoàn thành ngay trước thềm lễ hội.

Dẫu vậy, những hình ảnh lộn xộn, nhếch nhác, đáng tiếc vẫn tiếp tục diễn ra.

Thiếu vắng nghệ nhân quan họ trẻ

Sân khấu Hội Lim, nơi diễn ra các màn biểu diễn của các nghệ nhân quan họ là nơi sớm thu hút các du khách. Tuy nhiên, màn mở đầu, với sự thể hiện của các “liền anh, liền chị” già đã khiến nhiều du khách hụt hẫng và lặng lẽ bỏ đi.

Màn trình diễn của các nghệ nhân quan họ tại Hội Lim 2017.

Theo ý kiến nhận xét của nhiều du khách có mặt, họ cho rằng các nghệ nhân này tuổi đã quá già (có cụ 99 tuổi) nên giọng hát yếu, không rõ lời, hát một cách dãi dề nên khiến người nghe khó có thể cảm nhận được cái hay của làn điệu quan họ mà họ thể hiện. Màn mở đầu không thành công khiến du khách đứng dưới sân khấu lần lượt bỏ đi.

Dàn nghệ nhân già là nét điển hình của Hội Lim năm nay. Trên sân khấu, có gần 50 nghệ nhân quan họ nhưng tuyệt nhiên không nhìn thấy bóng dáng của một gương mặt nghệ nhân trẻ tuổi nào. Theo ông Quách Đăng Thị, chủ nhiệm Câu lạc bộ Những người yêu dân ca quan họ Bắc Ninh, chương trình chủ yếu tôn vinh những nghệ nhân già. “Bởi họ chính là những linh hồn sống của nét quan họ cổ, đã được công nhận là di sản văn hóa phi vật thể. Họ cũng là người hát đúng nhất các làn điệu quan họ cổ. Có thể những làn điệu họ ngâm, hát không hấp dẫn giới trẻ nhưng các nghệ nhân già chính là người nắm giữ tinh thần quan họ”, chủ nhiệm CLB Những người yêu dân ca quan họ Bắc Ninh bày tỏ.

Sân khấu thiếu những gương mặt nghệ nhân trẻ, theo ông Quách Đăng Thị, đây là vấn đề khiến những người như ông đau đáu với vấn đề bảo tồn và phát huy giá trị quan họ. “Những người trẻ đang thiếu đi sự đam mê và quan tâm đến quan họ. Họ có đến Hội Lim, hát vài câu quan họ như một cuộc dạo chơi rồi thôi, chứ để gắn bó lâu dài với câu lạc bộ thì không”, ông nói.

Không ngửa nón xin tiền thì bán sách, đĩa

Năm nay, để “lách luật” quy định cấm ngửa nón xin tiền của BTC, các liền anh, liền chị quay sang bán sách, đĩa in hình và các bài hát về quan họ.

Liền anh bán sách thu tiền của du khách.

Theo ghi nhận của PV vào sáng 9/2/2017 (Tức ngày 13, tháng Giêng âm lịch), tại khu vực lán quan họ của Trung tâm Văn hóa Thể thao huyện Tiên Du, Bắc Ninh, một liền anh cầm trong tay cùng một lúc nhiều cuốn sách in những bài hát về quan họ và nhiệt tình mời khách. Giá của một cuốn sách mỏng với độ dày chưa đến 15 trang nhưng có giá hai mươi ngàn đồng. Một du khách cho biết, cô cứ tưởng đây là đĩa nhạc nên mới cố chen lấn để mua. “Nếu biết đây chỉ là sách, tôi đã không mua vì mức giá như thế này là đắt”, người phụ nữ này chia sẻ.

Liền anh mải mê rao bán sách nhưng âm nhạc vẫn nổi lên. Một liền chị khác cầm mic, tuy nhiên giọng hát quá mượt mà, khiến nhiều người cảm giác như cô đang hát nhép.

Liền chị cũng nhiệt tình mời du khách hát chung. Và theo sự ghi nhận của phóng viên, sau mỗi lần song ca, hầu như du khách nào cũng để lại “tiền típ” cho liền chị.

Màn song ca giữa liền chị và du khách.

Ở một lán quan họ khác, dàn liền chị gồm năm người, bày sẵn các đĩa nhạc ra bàn. Một liền chị khác mời khách hát chung và không quên mời du khách này mua đĩa nhạc. Trong tình thế ấy, khó có du khách nào có thể từ chối “tấm thịnh tình” của người hát.

Tranh thư pháp năm nay cũng được bày bán khá nhiều ở Hội Lim. Theo tiết lộ của thư pháp gia Hoàng Tuấn, các bức tranh chữ do anh viết đều đồng giá một trăm nghìn đồng.

Tranh thư pháp được bày bán với giá 100.000 nghìn đồng/bức tại Hội Lim 2017.

Dù có mức giá khá cao nhưng tranh thư pháp năm nay bị nhiều người đánh giá là không đẹp. Một du khách nhận xét, chữ viết trên các bức tranh thiếu vẻ tinh tế. Những bài thơ trích dẫn trên tranh được nhiếp ảnh gia tìm kiếm trên mạng. Điều đặc biệt là chính người trích dẫn cũng không biết và cũng không thể chú thích tên tác giả thơ.

Hội Lim năm nay cũng trở nên bát nháo bởi sự xuất hiện của đội ngũ cho thuê áo dài quan họ. Nhiều du khách vì muốn lưu giữ hình ảnh đẹp tại Hội Lim đã không ngần ngại bỏ ra một số tiền 20.000 đồng đến 50.000 đồng để thuê một bộ với thời gian ngắn ngủi là 15 phút. “Em phải khoác áo dài tứ thân bên ngoài bộ quần áo mình đang mặc. Nom không được đẹp lắm và chỉ đủ để chụp một vài bức ảnh rồi vội vàng trả lại. Nếu để quá thời gian sẽ phải tính thêm tiền”, Nguyễn Thị Phượng, 19 tuổi, sinh viên trên địa bàn huyện Tiên Du, Bắc Ninh cho biết.

Cảnh cho thuê trang phục liền anh liền chị tràn lan lễ hội.

Sự xuất hiện tràn lan của các “liền anh, liền chị” trong trang phục không được chuẩn bị kỹ càng đã khiến Hội Lim lộn xộn và mất mỹ quan. Thậm chí nhiều du khách đã hồn nhiên đứng thay trang phục ngay giữa chốn đông người.

Theo ông Nguyễn Mạnh Hùng, trưởng phòng Văn hóa, Thông tin huyện Tiên Du, Bắc Ninh, năm nay BTC quán triệt và kiểm ra rất kỹ, không để lọt bất cứ một gánh hàng rong nào có thể lọt vào khu vực đồi Lim. Hiện tượng các liền anh, liền chị xin tiền, mua bán các sản phẩm trong quá trình hát phục vụ quan họ cũng được làm nghiêm. “Chúng tôi thường xuyên cử đội 841 của huyện đi kiểm tra. Đã có trường hợp bị phát hiện và xử phạt bằng cách thu sách, thu đĩa”, ông Hùng cho biết. Tuy nhiên, theo ghi nhận của phóng viên, thực tế những hiện tượng đó vẫn xảy ra./.