Bác sĩ vứt xác bệnh nhân: Việc làm không thể chấp nhận

Bên lề kỳ họp Quốc hội đang diễn ra tại Hà Nội, Đại biểu Quốc hội Phạm Khánh Phong Lan (đoàn TP HCM) trao đổi với báo chí về hành động vứt xác bệnh nhân xuống sông xảy ra mới đây.

“Tôi cũng chấn động trước thông tin vụ việc này. Cũng cần theo dõi thêm để biết quá trình điều tra như thế nào. Nhưng dù là lý do nào thì đó cũng là một việc làm không thể chấp nhận được đối với những người làm ngành y hay với bất cứ công dân nào. Tôi cũng rất bàng hoàng, sửng sốt. Chuyện xảy ra với xã hội đen mình còn bất ngờ huống chi là với một bác sĩ” – bà Lan nói.

PV: Cơ quan chủ quản, ở đây là Bệnh viện Bạch Mai, có trách nhiệm gì trong việc quản lý bác sĩ của mình khi hành nghề bên ngoài, thưa bà?

Bà Phạm Khánh Phong Lan: Theo Luật Khám chữa bệnh, cái gì nhà nước cho phép, không cấm thì bác sĩ có quyền làm. Bác sĩ trong bệnh viện công lập nếu có đủ các yêu cầu thì sẽ được xét cấp chứng chỉ hành nghề. Trong trường hợp này, chứng chỉ hành nghề của BS này do Bộ Y tế cấp, vì Bệnh viện Bạch Mai thuộc Bộ Y tế. Bệnh viện Bạch Mai chỉ có thể quản lý được về mặt chuyên môn và thứ hai việc làm ngoài này có ảnh hưởng gì đến công việc bên trong bệnh viện hay không.

Bản thân bác sĩ phải có chứng chỉ hành nghề và khi có chứng chỉ cùng với đăng ký kinh doanh thì mới được cấp phép hoạt động.

Bất cứ bác sĩ nào khi ra ngoài làm thêm phải có sự đồng ý của cơ quan chủ quản. Vì trong hồ sơ đều có yêu cầu này, vấn đề là bác sĩ có được cấp hay không. Nếu chưa cấp thì anh bác sĩ này đã hành nghề “lậu”.

PV: Cơ sở này đã tiến hành phẫu thuật thẩm mỹ khi chưa được cấp phép. Vậy ở đây trách nhiệm quản lý cơ sở y tế ở địa phương như thế nào?

Bà Phạm Khánh Phong Lan: Nếu đứng về mặt quản lý của Sở Y tế Hà Nội thì tôi không có ý kiến. Nhưng xem xét rộng hơn, liệu TP HCM có chuyện như vậy hay không? TP HCM với một số lượng cơ sở khám chữa bệnh tư nhân rất lớn, lực lượng lại tập trung vào cấp phép nên lực lượng thanh tra rất mỏng. Cho nên, đòi hỏi từ nhiều phía. Bản thân người hành nghề phải tăng cường trau dồi y đức; xã hội phải tăng cường giám sát và đặc biệt là quản lý ngành phải siết chặt hơn nữa.

Thực ra, trong phẫu thuật thẩm mỹ rất siết chặt trong khâu cấp phép. Mọi người nhiều khi than thở là việc cấp phép lâu qua, nhưng vì còn phải lật lại hồ sơ xem bác sĩ đã từng phẫu thuật qua bao nhiêu ca, bằng cấp nơi nào cấp… Khi thẩm định để ra được một tờ giấy phép thì là cả một quá trình. Nhưng đó mới chỉ là tiền kiểm thôi,  còn hậu kiểm mới quan trọng. Cho nên ở đây không thể chối bỏ trách nhiệm quản lý ngành. Kể cả với cơ sở hoạt động đúng phép mà nếu có tai biến xảy ra thì vẫn phải làm đúng theo pháp luật.

Tai biến y khoa luôn xuất hiện nhưng vấn đề là ta xử lý nó thế nào để giảm các nguy cơ dẫn đến tai biến. Cơ sở vật chất, máy móc, trang thiết bị phải đầy đủ; con người phải được đào tạo cẩn thận, đầy đủ bằng cấp… Trong trường hợp xảy ra tai biến, phải đưa bệnh nhân đến các cơ sở y tế để cấp cứu để chuyển tình thế. Sinh nghề tử nghiệp, nếu xảy ra tai biến, sự cố thì  phải chịu trách nhiệm đến cùng.

PV: Trên địa bàn TPHCM, tổng số cơ sở hoạt động thẩm mỹ được cấp phép là bao nhiêu, thưa bà?

Bà Phạm Khánh Phong Lan: Tôi không có con số chính xác vì đây không phải là lĩnh vực tôi phụ trách. Nhưng theo tôi được biết, số cơ sở cả công lập và tư nhân được cấp phép hoạt động cũng khoảng vài ngàn. Tuy nhiên  giấy phép hoạt động của phòng khám thì chưa nhiều, vì phải qua quá trình thẩm định.

PV: Sau vụ việc xảy ra ở Hà Nội, TPHCM có động thái gì trong việc rà soát các cơ sở hoạt động phẫu thuật thẩm mỹ?

Bà Phạm Khánh Phong Lan: Điều này Ban Giám đốc Sở Y tế TPHCM sẽ quyết định. Nhưng không phải “mất bò mới lo làm chuồng”. Từ trước đến nay, đối với lĩnh vực hoạt động giải phẫu thẩm mỹ, ở TPHCM việc cấp  phép rất chặt chẽ, bị người hành nghề than là hình như sở làm khó. Nhưng vì thực tế thị trường quá rộng lớn, số cơ sở quá nhiều nên Sở Y tế  phải thực hiện cấp phép chặt chẽ. Nhưng sau khi có giấy phép rồi, cơ sở có làm ẩu hay không thì phải qua công tác hậu kiểm mới biết được. Mà lực lượng thanh tra y tế thì hiện quá mỏng.

Chỉ những cơ sở phẫu thuật thẩm mỹ có chảy máu thì  sở y tế mới cấp phép hoạt động, còn các cơ sở chăm sóc sức khỏe  thì không cần giấy phép hoạt động. Nhưng không loại trừ các cơ sở này sẽ có biến tướng. Thanh tra bao nhiêu thì xử lý bấy nhiêu nhưng rất hạn chế, khó khăn.

Hàng năm, lực lượng thanh tra y tế liên ngành của sở, các quận huyện đều tiến hành thanh tra các cơ sở  y tế, nhà thuốc.  Nói chung chúng tôi luôn cố gắng thanh tra, nhưng so với yêu cầu thì lực lượng thanh tra quá mỏng. Dù cố gắng tăng cường hậu kiểm nhưng hiện mới chỉ tập trung được ở khâu tiền kiểm, tức là yêu cầu anh có đạt tiêu chuẩn để cấp phép hoạt động hay không. Còn sau khi vào hoạt động thì hậu kiểm còn hạn chế.

Nhưng sau vụ việc này, không riêng TPHCM mà tất cả các tỉnh thành khác đều phải nhìn lại.

PV:  Năm 2013 xảy ra nhiều sự việc buồn liên quan đến ngành y tế. Phải chăng đúng như xã hội lo ngại, y đức đang có biểu hiện xuống cấp?

Bà Phạm Khánh Phong Lan: Các tai biến xảy ra luôn luôn có cả lỗi khách quan và chủ quan. Vấn đề là sau khi để xảy ra thì khắc phục bằng cách nào. Qua những vụ việc như vậy, bản thân ngành y tế phải xem lại cơ chế của mình. Phải có cơ chế thế nào để ngành phát triển  được, chứ nếu đầu tư không thỏa đáng trong khi nhu cầu xã hội ngày một tăng lên thì không thể đáp ứng được nhu cầu của người dân, họ bức xúc là đương nhiên. Có những trường  hợp tai biến xảy ra do tay nghề bác sĩ còn  yếu kém, vậy thì phải nhìn lại công tác đào tạo xem đã bảo đảm hay chưa, hay chỉ chạy theo số lượng? Y bác sĩ giỏi tập trung hết ở bệnh viện tuyến trên thì làm sao bệnh nhân nghèo ở địa phương được chữa bệnh tốt…

Tất cả những sự cố trong thời gian qua là hậu quả của nhiều vấn đề chưa thỏa đáng trong nhiều năm tích lại, chứ không phải 2013 là một năm đặc biệt của ngành y tế.

Ngành y có vô vàn những y bác sĩ chân chính đang ngày đêm hết lòng vì bệnh nhân. Nhưng không thể phủ nhận là có một bộ phận y bác sĩ sai phạm đã khiến người dân mất lòng tin vào ngành y. Trong xã hội, người làm thầy giáo và thầy thuốc  phải có tâm mới chọn nghề đó, không thì rất đáng buồn. Xã hội  mà có nhiều tội ác do bác sĩ gây ra thì phải xem lại.

Nhưng nói gì thì nói, lỗi trước tiên vẫn thuộc về ngành y tế . Ngành nào cũng cần đạo đức, nhưng nghề y phải được đặt lên hàng đầu.

PV: Xin cảm ơn bà!