Bao bì sản phẩm không phù hợp bất lợi cho kinh tế tuần hoàn

Kinh tế tuần hoàn là lời giải cho phát triển kinh tế bền vững khi các hoạt động thiết kế, sản xuất và dịch vụ đặt ra mục tiêu kéo dài tuổi thọ của vật chất, loại bỏ tác động tiêu cực đến môi trường. Kinh tế tuần hoàn và phát triển bền vững không chỉ là ứng dụng công nghệ, còn đảm bảo "tái sinh" nguồn nguyên liệu là quá trinhg được thực hiện xuyên suốt trong chuỗi cung ứng từ nguyên liệu đầu vào cho đến sản phẩm cuối cùng. Vấn đề này đang tạo ra cơ hội nhưng cũng như thách thức đối với các DN, trong đó có các DN trong ngành đồ uống.

Ông Nguyễn Văn Việt, Chủ tịch Hiệp hội Bia-Rượu-Nước giải khát Việt Nam (VBA) dẫn số liệu từ Tổng cục Năng lượng (Bộ Công Thương) cho thấy, mỗi năm môi trường Việt Nam tiếp nhận gần 35.000 tấn chất thải rắn sinh hoạt đô thị và 34.000 tấn chất thải sinh hoạt nông thôn. Đặc biệt, theo báo cáo năm 2023 của Ngân hàng Thế giới, ước tính Việt Nam lãng phí gần 3 tỷ USD mỗi năm vì không tái chế riêng rác thải nhựa từ sinh hoạt. 70% chất thải hữu cơ không được tái chế ước tính lãng phí hơn 30 tỷ USD/năm.

Trong khi việc tận dụng được nguồn rác thải này chắc chắn đem lại lợi ích cho các bên. Riêng đối với ngành đồ uống, sẽ có nhiều lợi ích khi áp dụng kinh tế tuần hoàn với các sản phẩm tiềm năng như bã hèm, men thải, các loại bao bì, pallet nhựa, thùng rác…

“Tính bền vững đang trở thành giá trị cốt lõi trong hoạt động của các DN ngành đồ uống, giúp DN xác định tầm nhìn và định hướng chiến lược kinh doanh của mình. Với 3 trụ cột trong thực hiện các chính sách về môi trường là trung hòa carbon, bảo tồn nguồn nước và kinh tế tuần hoàn, ngành đồ uống đặt ra 3 mục tiêu: Sản xuất đạt phát thải ròng bằng 0 vào năm 2030; giảm 30% phát thải vào năm 2030 cùng trung hòa carbon vào năm 2040 và sử dụng 100% nguyên liệu bền vững vào năm 2030”, ông Việt cho biết.

Lựa chọn vật liệu bao bì đóng gói sản phẩm nói chung và bao bì cho sản phẩm đồ uống nói riêng luôn được các DN tính toán, để làm sao đảm bảo được chất lượng sản phẩm, phù hợp với thị hiếu lại thân thiện với môi trường và có khả năng tái chế cao nhất.

Theo ông Amit Lahoti, Giám đốc Thương mại cấp cao, kiêm Tổng Giám đốc khu vực châu Á của Tập đoàn Ball Beverage Packaging, tại Việt Nam đã có hơn 77% vỏ lon nhôm đang được thu gom để tái chế. Đánh giá từ nhiều nghiên cứu cho thấy, lon nhôm chứa hơn 76% nguyên liệu tái chế vì đạt được điểm vật liệu tuần hoàn cao nhất.

“Kết quả nghiên cứu này có ý nghĩa đặc biệt vì nhu cầu ngày càng tăng đối với các giải pháp đóng gói hướng tới bảo vệ môi trường. Các phát hiện của nghiên cứu nhấn mạnh sự cần thiết phải tăng cường các hệ thống tuần hoàn, tập trung vào nội dung tái chế với mức khả thi về mặt công nghệ và tối đa hóa chu kỳ nạp lại của các chai, lọ được thiết kế để tái sử dụng”, ông Amit Lahoti chỉ rõ.

Áp dụng kinh tế tuần hoàn trong ngành đồ uống chứa đựng nhiều tiềm năng, đồng thời tạo ra cơ hội mới cho các DN. Đây là khẳng định của TS. Mai Thanh Dung, Phó Viện trưởng, Viện Chiến lược, chính sách tài nguyên và môi trường (ISPONRE) khi cho rằng, các DN có thể áp dụng các giải pháp kinh tế tuần hoàn ngay từ giai đoạn thiết kế, lựa chọn vật liệu, thiết kế các sản phẩm, thiết kế quy trình phân phối, tiêu thụ và thu hồi để đảm bảo hạn chế tối đa sử dụng nguyên vật liệu thô, kéo dài vòng đời sản phẩm, hạn chế phát sinh chất thải và tác động xấu đến môi trường.

Ông Souvik Bhattacharjya, Phó Giám đốc Viện Năng lượng và Tài nguyên Ấn Độ (TERI), trưởng nhóm nghiên cứu bao bì cho biết, các nghiên cứu của TERI luôn nhằm mục đích cung cấp những hiểu biết sâu sắc hơn về các lựa chọn bao bì chô đồ uống và ý nghĩa bền vững của chúng. TERI luôn giúp các bên liên quan trong chuỗi sản xuất đưa ra những lựa chọn đúng đắn, giảm tác động đến môi trường và hỗ trợ nền kinh tế tuần hoàn.

Với tinh thần chủ động tìm kiếm giải pháp gắn với thực tiễn, đồng hành cùng Chính phủ thúc đẩy áp dụng kinh tế tuần hoàn trong sản xuất, kinh doanh và tiêu dùng, góp phần giải quyết hài hòa mối quan hệ giữa kinh tế với môi trường, tính bền vững đang trở thành giá trị cốt lõi trong hoạt động của các DN ngành đồ uống, giúp DN xác định tầm nhìn và định hướng chiến lược kinh doanh của mình.

Từ đó, các DN trong ngành đồ uống luôn có chung một tầm nhìn cho mục tiêu phát triển bền vững, xuất phát từ việc thấu hiểu lợi ích của người tiêu dùng và những yêu cầu tuân thủ pháp lý, cam kết hội nhập, cùng cộng đồng và Chính phủ hướng tới thực hiện đạt phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050.

Thông qua các hoạt động đồng hành với Chính phủ thực hiện các mục tiêu bảo vệ môi trường, các DN ngành đồ uống đang chủ động tìm kiếm các giải pháp gắn với thực tiễn và thông lệ. Tuy nhiên, để làm tốt hơn việc này, các DN vẫn mong muốn nhà nước có chính sách tạo thêm điều kiện cho DN đầu tư nguồn lực cho kinh tế tuần hoàn./.