Hệ thống phân phối ngoại tác động tích cực đến kim ngạch xuất khẩu

Đề án “Thúc đẩy doanh nghiệp Việt Nam tham gia các mạng phân phối nước ngoài đến năm 2020” được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 1513/QĐ-TTg ngày 3/9/2015, giao Bộ Công Thương phối hợp với các đơn vị liên quan triển khai thực hiện.

Cần hơn các kênh kết nối cụ thể

Trải qua 5 năm triển khai Đề án, các tập đoàn phân phối nước ngoài đã hợp tác chặt chẽ với Bộ Công Thương, thông qua Bộ Công Thương phát triển hợp tác với một số địa phương, không chỉ góp phần thúc đẩy kim ngạch hàng xuất khẩu Việt Nam trong hệ thống của tập đoàn ở nước ngoài, mà còn hướng đến mục tiêu lớn hơn là xây dựng một hệ thống các DN cung cấp hàng Việt Nam đảm bảo chất lượng, nguồn gốc xuất xứ, đáp ứng những yêu cầu, tiêu chuẩn khắt khe, hướng tới sự phát triển bền vững.

Đánh giá về Đề án, nhiều ý kiến khẳng định, Đề án “Thúc đẩy doanh nghiệp Việt Nam tham gia trực tiếp các mạng phân phối nước ngoài đến năm 2020” là một Đề án quan trọng và mang lại hiệu quả thiết thực, đóng góp một phần không nhỏ việc thúc đẩy xuất khẩu của Việt Nam sang các nước. 

Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đã đạt được trong quá trình triển khai thực hiện, Đề án vẫn còn bộc lộ những tồn tại, hạn chế, khó khăn, vướng mắc cần phải giải quyết. Cụ thể như việc đưa hàng Việt vào chuỗi siêu thị ngoại gặp nhiều khó khăn

Đơn cử cho điều này, ông Vince Trần, trưởng phòng cấp cao II, bộ phận phát triển ngành Công ty TNHH dịch vụ WMGS Việt Nam (đại diện Walmart tại Việt Nam) cho biết, mặc dù dệt may là sản phẩm có thế mạnh nhất cũng được nhà bán lẻ Mỹ mua vào nhiều nhất từ Việt Nam. Tuy vậy, đến nay chưa có DN Việt Nam nào ký được hợp đồng trực tiếp, mà chỉ có 3-4 DN Việt Nam tham gia vào được nhưng đều qua kênh gián tiếp.

"Nhiều DN Việt Nam chưa hiểu thị trường tiêu dùng Mỹ và chưa phát triển sản phẩm phù hợp với thị hiếu. Chính vì vậy, các DN cần phải đưa ra được sản phẩm tự thiết kế, đánh giá tiềm năng sản phẩm. Walmart cũng ưu tiên làm việc trực tiếp với DN Việt Nam, nhưng cần một kênh kết nối chủ động hơn", ông Vince Trần bày tỏ.

Cũng theo ông Vince Trần, mặc dù Walmart đã tìm kiếm nhiều mã hàng của Việt Nam, nhưng hiện mới chỉ mua được vài mặt hàng. Hơn nữa hiện nay,  có trên 95% nhà xuất khẩu của Việt Nam vào Walmart lại là các DN FDI đầu tư tại Việt Nam. “Mặc dù mong muốn được làm việc trực tiếp với doanh nghiệp mang quốc tịch Việt Nam, nhưng nhiều lĩnh vực các DN trong nước vẫn chưa có thế mạnh”, ông Vince Trần bày tỏ chỉ ra.

Thực tế trong giai đoạn 5 năm (từ năm 2016-2020), thông qua việc đánh giá tính hiệu quả của các hoạt động triển khai Đề án như hoạt động đào tạo nâng cao năng lực doanh nghiệp; kết nối giao thương; tuần hàng Việt Nam tại nước ngoài; xây dựng hệ thống cơ sở dữ liệu; truyền thông; mời gọi các Tập đoàn phân phối lớn trên thế giới vào Việt Nam… các sản phẩm chất lượng cao của Việt Nam, từ nông sản, thực phẩm tới đồ gia dụng, nội thất, dệt may...  đã tới tay hàng triệu người tiêu dùng thông qua hệ thống phân phối trải khắp trên toàn thế giới. 

Tuy nhiên theo ông Tạ Hoàng Linh, Vụ trưởng Vụ thị trường châu Âu - châu Mỹ (Bộ Công Thương), các DN Việt Nam cần phải có sự thay đổi lớn, quyết tâm lớn, làm đến nơi đến chốn khi muốn tham gia chuỗi hệ thống siêu thị nước ngoài.

“Nhiều DN với cách tiếp cận mới khi tham gia sân chơi quốc tế là làm ra sản phẩm đáp ứng nhu cầu thị trường. Có những DN khi đi khảo sát siêu thị nước ngoài đã mua một loạt sản phẩm tại siêu thị và về nhà tách ra từng cấu phần của sản phẩm. Từ đó phân tích giá thành, vật liệu để so sánh năng lực cạnh tranh của chính mình, từ đó có điều chỉnh cho phù hợp”, ông Linh dẫn chứng.

Có cẩm nang hướng dẫn xuất khẩu cụ thể cho DN

Đánh giá cao sự đóng góp của các Tập đoàn phân phối nước ngoài như Wall Mart, AEON, Central Retail, Lotte, Mega Market…, ông Đỗ Thắng Hải, Thứ trưởng Bộ Công Thương khẳng định, sự hiện diện tích cực của nhà phân phối bán lẻ lớn nhất thế giới đến từ Mỹ, Nhật Bản, Hàn Quốc và Thái Lan trong các lĩnh vực kinh tế và xuất khẩu của Việt Nam là minh chứng cho mối quan hệ hợp tác kinh tế, thương mại ngày càng phát triển giữa Việt Nam và các đối tác, cũng như sức hấp dẫn ngày càng tăng của Việt Nam trong vai trò là thị trường bán lẻ, cũng như nguồn cung quan trọng cho chuỗi cung ứng toàn cầu.

“Với sự hỗ trợ của các Tập đoàn phân phối bán lẻ hàng đầu thế giới, các sản phẩm chất lượng cao của Việt Nam, từ nông sản, thực phẩm tới đồ gia dụng, nội thất, dệt may...  đã tới tay hàng triệu người tiêu dùng thông qua hệ thống phân phối trải khắp trên toàn thế giới”, Thứ trưởng Đỗ Thắng Hải đánh giá. 

Định hướng cho giai đoạn tiếp theo của Đề án, Thứ trưởng Đỗ Thắng Hải khẳng định Bộ Công Thương sẽ tiếp tục nỗ lực phát triển mạng lưới các đối tác chiến lược của Đề án, đặc biệt là các hãng phân phối bán lẻ đang hiện diện tại Việt Nam hoặc quan tâm tới chuyển dịch chuỗi cung ứng sang thị trường Việt Nam.

Bộ sẽ hỗ trợ các DN xuất khẩu hàng hóa, bán hàng trên nền tảng thương mại điện tử xuyên biên giới bằng các giải pháp tài chính đa dạng. Đặc biệt, với việc ra mắt bộ Cẩm nang hướng dẫn DN Việt Nam xuất khẩu vào một số hệ thống phân phối, sẽ cung cấp thông tin cơ bản, hữu ích về từng hệ thống cũng như giới thiệu quy trình lựa chọn nhà cung cấp, các yêu cầu, tiêu chuẩn của một số mặt hàng khi xuất khẩu vào từng hệ thống phấn phối như Aeon, Decathlon, Lotte, Centre Retail, Mega Market…/.