Sở hữu trí tuệ (SHTT) ngày càng đóng vai trò quan trọng đối với sự phát triển kinh tế - xã hội. Thực tế cho thấy giá trị tài sản trí tuệ có thể lớn hơn rất nhiều so với giá trị các tài sản hữu hình. Việc bảo hộ và khai thác hiệu quả giá trị tài sản trí tuệ góp phần thúc đẩy phát triển nền kinh tế, nâng cao năng lực, vị thế của các doanh nghiệp, tổ chức khoa học giúp tạo ra các sản phẩm có giá trị lớn, có khả năng cạnh tranh cao trên thị trường trong và ngoài nước.

Tài sản hữu hình và vô hình của S&P 500.

Theo ông Phan Ngân Sơn, Phó Cục trưởng Cục Sở hữu trí tuệ, Bộ Khoa học và Công nghệ, tầm quan trọng của SHTT đối với các dự án khởi nghiệp sáng tạo là rõ ràng. Chỉ một vài thập kỷ trước, phần lớn tài sản của các doanh nghiệp của Mỹ là hữu hình. Các tài sản vô hình như SHTT chiếm xấp xỉ 20% tài sản doanh nghiệp. Tuy nhiên, đến năm 2005, tỷ lệ tài sản vô hình và hữu hình của doanh nghiệp về cơ bản đã bị đảo ngược. Giá trị thị trường của S&P 500 (chỉ số chứng khoán dựa trên vốn hóa thị trường của 500 công ty giao dịch) là xấp xỉ 80% tài sản vô hình và đến năm 2015, con số này là 87%.

Phó Cục trưởng Cục Sở hữu trí tuệ cho biết, ở Việt Nam, hoạt động khởi nghiệp sáng tạo đang phát triển ngày một mạnh mẽ. Tuy nhiên, có một thực trạng chung là các nhóm khởi nghiệp chỉ tập trung vào hình thành doanh nghiệp, kêu gọi vốn đầu tư mà chưa nghĩ đến việc đăng ký quyền bảo vệ SHTT hoặc ngại đăng ký vì nhiều lý do.

"Đôi khi điều này xuất phát từ sự thiếu hiểu biết về kiến thức bảo hộ quyền SHTT của doanh nghiệp. Nhiều doanh nghiệp không nắm được tầm quan trọng của quyền SHTT và vẫn "thờ ơ" với việc đăng ký SHTT. Do đó, việc tuyên truyền, nâng cao nhận thức cho xã hội về SHTT, đổi mới sáng tạo là hết sức quan trọng, đặc biệt là việc tuyên truyền sâu rộng về vai trò và sự gắn kết giữa đổi mới sáng tạo và SHTT trong cộng đồng sinh viên và doanh nghiệp khởi nghiệp", ông Sơn cho hay.

Ông Phan Ngân Sơn, Phó Cục trưởng Cục Sở hữu trí tuệ.

"Thực tế cũng cho thấy chỉ có một số ít trường đại học, nhà trường có quan tâm về SHTT và đưa một số môn về SHTT, một số chủ đề về SHTT vào quá trình đào tạo. Nhưng để nhận thức rõ ràng, chính xác và hiểu sâu về quyền SHTT, có thể khai thác và ứng dụng được những quy định đó, xa hơn nữa là có ý thức sáng tạo ra các tài sản trí tuệ và tôn trọng quyền SHTT của người khác lại chưa được đầu tư đúng mức", ông Sơn cho biết thêm.

Nhiều chuyên gia nhận định, vấn đề SHTT phải là vấn đề pháp lý đầu tiên mà những nhà khởi nghiệp cần đặc biệt quan tâm khi đã tâm huyết với ý tưởng kinh doanh của mình. Thậm chí, trước khi công khai ý tưởng, hay đăng ký kinh doanh, các nhà khởi nghiệp đã có thể đăng ký SHTT cho ý tưởng kinh doanh của mình.

Nhà khởi nghiệp có thể lựa chọn đăng ký nhãn hiệu, bản quyền, sáng chế, kiểu dáng công nghiệp... dưới danh nghĩa cá nhân, để ngăn chặn việc đánh cắp ý tưởng hoặc ít nhất là để không vướng mắc vào các vi phạm về SHTT trong quá trình kinh doanh sau này.

Nếu vướng phải các tranh chấp về SHTT khi ý tưởng kinh doanh đã lớn mạnh và đã có thành quả thì sẽ có thể gây tổn thất rất lớn cho những người khởi nghiệp. Thậm chí ý tưởng kinh doanh có thể bị phá sản hoàn toàn, đây gọi là những thất bại không đáng có mà những người khởi nghiệp hoàn toàn có thể tránh khỏi nếu chuẩn bị trước.

Đây là sai lầm không chỉ các nhà khởi nghiệp trẻ mắc phải mà ngay cả một số doanh nghiệp lớn trong rất nhiều lĩnh vực cũng đã mắc phải trước đó. Vì vậy, doanh nghiệp trẻ cần đặc biệt lưu ý đến vấn đề pháp lý trong lĩnh vực SHTT để có thể yên tâm phát triển công ty và xây dựng thương hiệu lớn mạnh trên thị trường.

Bộ Khoa học và Công nghệ đã thực hiện một số dự án liên quan tới đào tạo chuyên sâu về SHTT, trong đó có dự án nâng cao nhận thức về đổi mới sáng tạo và SHTT trong cộng đồng sinh viên và doanh nghiệp khởi nghiệp. Các dự án này thành công thì vấn đề nhân lực SHTT sẽ đáp ứng được nhu cầu từ thực tế.

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đi thăm các gian hàng của doanh nghiệp khởi nghiệp tại Techfest 2018. Ảnh: Nguyễn Đông.

Phát biểu tại Ngày hội khởi nghiệp đổi mới sáng tạo quốc gia (Techfest 2018) tổ chức mới đây ở Đà Nẵng, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nhấn mạnh, không có thứ tài nguyên nào là vô tận, vĩnh cửu như khả năng sáng tạo. Và nếu khởi nghiệp trên tinh thần sáng tạo thì thành công ắt sẽ đến.

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc khẳng định, Chính phủ cam kết bảo hộ tối cao quyền SHTT, sáng kiến và ý tưởng khởi nghiệp, vì đây là tài sản vô cùng lớn của các nhà khởi nghiệp; các Bộ, ngành địa phương cũng phải xem việc hỗ trợ doanh nghiệp và khởi nghiệp là ưu tiên hàng đầu trong chương trình nghị sự của mình./.

Khó xây dựng hệ sinh thái khởi nghiệp vì doanh nghiệp thiếu lòng tin

VOV.VN - Hệ sinh thái khởi nghiệp chưa kết nối chặt chẽ khi doanh nghiệp lớn và các start up thiếu cơ sở tin tưởng nhau.

“Chìa khóa vàng” giúp sinh viên khởi nghiệp thành công

VOV.VN -“Đề án Hỗ trợ học sinh, sinh viên khởi nghiệp” là “chìa khóa vàng” giúp sinh viên thực hiện hóa ý tưởng và có cơ hội tìm việc làm sau tốt nghiệp.