Chính phủ tiếp tục phát triển thị trường TPDN an toàn, lành mạnh, minh bạch

Khối lượng phát hành trái phiếu doanh nghiệp có xu hướng giảm

Theo số liệu của Bộ Tài chính, 10 tháng của năm 2022, khối lượng phát hành trái phiếu doanh nghiệp (TPDN) đạt 328.900 tỷ đồng, giảm 25,2% so với cùng kỳ năm 2021 và có xu hướng giảm dần qua các quý. Cụ thể, quý I đạt 134.800 tỷ đồng, quý II là 122.400 tỷ đồng, quý III là 65.900 tỷ đồng, tháng 10/2022 là 5.800 = tỷ đồng). Trong đó, 46,48% TPDN riêng lẻ phát hành có tài sản đảm bảo; 53,52% không có tài sản đảm bảo, chủ yếu là trái phiếu của tổ chức tín dụng (TCTC).

“Các TCTD là nhóm phát hành lớn nhất, chiếm 41,34% tổng khối lượng phát hành; các doanh nghiệp bất động sản, xây dựng chiếm lần lượt 28,87% và 7,8%. Khối lượng trái phiếu mua lại trước hạn là 152.500 tỷ đồng, tăng 49,6% so với cùng kỳ năm 2021”, Bộ Tài chính thông tin.

Bộ Tài chính khẳng định, sau vụ việc sai phạm của Tân Hoàng Minh và Vạn Thịnh Phát, thị trường TPDN hiện đang gặp khó khăn, khối lượng phát hành mới sụt giảm, nhà đầu tư bán lại trước hạn nhiều, khối lượng mua trái phiếu trước hạn lớn.

“Ngoài nguyên nhân từ những vụ việc nêu trên, những tin đồn trên thị trường tài chính liên quan đến một số tập đoàn, khó khăn của thị trường bất động sản cũng tác động đến niềm tin của người gửi tiền và nhà đầu tư đối với thị trường ngân hàng và TPDN bị ảnh hưởng. Ngoài ra, khi lãi suất tiền gửi ngân hàng lên cao, nhà đầu tư cá nhân có xu hướng bán lại TPDN để chuyển sang gửi tiết kiệm”, Bộ Tài chính nhận định.

Về quản lý giám sát, từ năm 2021 đến nay, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (UBCKNN) đã tiến hành kiểm tra tổng cộng 30 đoàn thanh, kiểm tra, chuyển cơ quan điều tra các vụ việc vi phạm lớn và sẽ tiếp tục thanh, kiểm tra từ nay đến cuối năm. Bộ Tài chính cũng đã có công văn đề nghị Ngân hàng Nhà nước NHNN, Bộ Xây dựng phối hợp về tăng cường giám sát hoạt động phát hành, cung cấp dịch vụ về TPDN đối với các TCTD và các doanh nghiệp bất động sản, xây dựng.

Bộ Tài chính nhấn mạnh, TPDN không phải là sản phẩm tiền gửi tiết kiệm ngân hàng. Trái phiếu thường có độ rủi ro cao hơn các sản phẩm tiết kiệm ngân hàng và phần chênh lệch cao hơn so với lãi suất tiết kiệm chính là rủi ro mà nhà đầu tư chấp nhận khi mua TPDN. Với đặc điểm trên, nhà đầu tư có trách nhiệm tự đánh giá mức độ rủi ro trong việc đầu tư trái phiếu, hạn chế về giao dịch trái phiếu được đầu tư và tự chịu trách nhiệm về quyết định đầu tư của mình.

Các doanh nghiệp huy động TPDN phải đảm bảo tuân thủ các quy định về điều kiện và hồ sơ khi phát hành trái phiếu, thực hiện công bố thông tin cho nhà đầu tư và công bố thông tin tại Sở Giao dịch chứng khoán; tính toán kỹ phương án huy động, có biện pháp đảm bảo an toàn tài chính để thực hiện đầy đủ các cam kết đối với nhà đầu tư, sử dụng vốn đúng mục đích nêu trong phương án phát hành và định kỳ có báo cáo về tình hình tài chính và tình hình sử dụng vốn. Trường hợp doanh nghiệp vi phạm pháp luật sẽ bị xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật.

Tiếp tục phát triển thị trường hoạt động an toàn, lành mạnh và minh bạch

Bộ Tài chính nhận định, thị trường TPDN vẫn là thị trường tiềm năng khi nhu cầu vốn của các doanh nghiệp trong thời gian tới cho phát triển sản xuất kinh doanh là rất lớn; quan điểm của Chính phủ là tiếp tục phát triển thị trường hoạt động an toàn, lành mạnh và minh bạch. Các chủ thể tham gia thị trường TPDN phải tuân thủ quy định pháp luật.

Cơ quan quản lý sẽ tiếp tục nghiên cứu, hoàn thiện khung pháp lý và tăng cường hiệu quả kiểm tra, giám sát để xử lý các sai phạm theo quy định của pháp luật. Bộ Tài chính hiện đang phối hợp với các Bộ, ngành liên quan hiện đang kiến nghị Thủ tướng Chính phủ các giải pháp cụ thể để ổn định và phát triển thị trường TPDN. Các địa phương rà soát, tạo kiện xử lý nhanh các thủ tục đầu tư, xây dựng đối với các dự án bất động sản trên địa bàn đã đáp ứng đủ điều kiện để các doanh nghiệp bất động sản, xây dựng sớm triển khai, đưa sản phẩm ra thị trường.

Bộ Tài chính quán triệt nguyên tắc tự vay, tự trả, tự chịu trách nhiệm, doanh nghiệp phát hành phải có trách nhiệm đảm bảo các cam kết với nhà đầu tư và chủ động đàm phán với nhà đầu tư về việc thanh toán gốc, lãi trái phiếu đến hạn trường hợp có khó khăn. Nhà nước ban hành khung pháp lý điều chỉnh để các bên giao kết đầu tư, kinh doanh và đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp của các nhà đầu tư trên cơ sở giám sát và yêu cầu các doanh nghiệp phát hành thực hiện đầy đủ nghĩa vụ đã cam kết theo hợp đồng phát hành trái phiếu.

“Các trường hợp doanh nghiệp vi phạm sẽ được xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật. Bộ Tài chính đã chỉ đạo UBCKNN chủ trì, phối hợp với các đơn vị liên quan làm việc với các doanh nghiệp có dư nơ trái phiếu lớn, đặc biệt là dư nợ có tỷ trọng nhà đầu tư cá nhân nắm giữ lớn để yêu cầu các doanh nghiệp có phương án thanh toán đầy đủ trái phiếu đến hạn theo quy định của pháp luật”, Bộ Tài chính khẳng định./.