Chủ tịch TKV nói về tiến độ các dự án bauxite

Bên lề kỳ họp thứ 6 Quốc hội khóa XIII, ông Trần Xuân Hòa (Đoàn Quảng Ninh), Chủ tịch Tập đoàn Than khoáng sản Việt Nam (TKV) trao đổi với báo chí về các nội dung xung quanh các dự án bauxite. Trước đó, tại kỳ họp thứ 5 diễn ra tháng 5/2013, ông Trần Xuân Hòa hứa là “2 tháng nữa sẽ biết tương lai của dự án bauxite Tây Nguyên”.

Các sản phẩm đầu tiên ở dự bán Bauxite

PV: Thưa ông, việc dự án bauxite bị chậm là vì lý do kinh tế, hay nguyên nhân nào khác?

Ông Trần Xuân Hòa: Tôi nghĩ là có khó khăn một chút về kinh tế. Ngoài ra, những dự án này còn rút kinh nghiệm của những dự án lớn, mà Nhà nước trước đây làm nên các cơ quan của Chính phủ đều xem xét rất kỹ mỗi khi đưa ra một dự án.

PV: Theo ông, vấn đề vướng nhất hiện nay là gì?

Ông Trần Xuân Hòa: Đường quốc lộ về nguyên tắc, phải cho xe trọng tải 40 tấn đi. Nhưng vì hiện nay, đường xuống cấp mà chúng ta chưa có vốn. Chính vì vậy Chính phủ đang đề nghị phát hành thêm vốn trái phiếu Chính phủ để nâng cấp làm đường theo đúng tiêu chuẩn. Anh nào đi vượt trọng tải, thì đương nhiên bị phạt rồi, nhưng đường không phải chỉ làm cho xe 15-20 tấn đi. Đường quốc lộ đều phải cho xe 40 tấn đi, nhưng vì hiện nay đường xuống cấp mà chúng ta lại thiếu tiền. Cho nên chúng ta buộc phải yêu cầu giảm trọng tải của xe. Tôi nghĩ đấy là bài toán chắc chắn đối với bất kỳ doanh nghiệp nào, chứ không phải chỉ riêng với TKV.

Nền kinh tế Việt Nam có cạnh tranh được hay không chính là ở hạ tầng. Tôi nghĩ rằng nếu chúng ta giải quyết tốt bài toán hạ tầng, và một trong những lý do mà rất nhiều đại biểu ủng hộ cho Nhà nước phát hành trái phiếu đợt này đó chính là chúng ta phải nhanh chóng hoàn chỉnh hệ thống hạ tầng. Nếu không hoàn chỉnh hệ thống hạ tầng này, thì đây là một điểm nghẽn của nền kinh tế chúng ta. Cho nên tôi nghĩ chúng ta phải giải quyết bài toán này.

PV: Kết quả chạy thử của dự án giai đoạn đầu là như thế nào, thưa ông?

Ông Trần Xuân Hòa: Hiện nay chúng tôi đang hoàn chỉnh hồ sơ để bàn giao với nhà thầu. Vì về cơ bản chất lượng đã chuẩn với hợp đồng. Hi vọng trong năm nay sẽ chạy. Hai bên đang hoàn chỉnh hồ sơ, hoàn tất hoàn công. Chúng tôi đang đẩy nhanh quá trình hoàn tất các thủ tục, cùng hỗ trợ để hoàn tất hồ sơ tiến hành bàn giao sớm. Còn hiện chúng tôi đang vận hành và đưa về công suất theo yêu cầu.

PV: Vậy đầu ra của sản phẩm sẽ được giải quyết như thế nào, thưa ông?

Ông Trần Xuân Hòa: Đầu ra thì nhiều và không lo đối với sản phẩm alumin. Nhưng quan trọng nhất là chúng ta cố gắng làm sao để hoàn thiện hạ tầng. Bài toán hạ tầng luôn là bài toán rất khó đối với tập đoàn như chúng tôi phải phát triển ở vùng sâu, vùng xa. Nếu chúng tôi phải bỏ tiền ra đầu tư thì vô lý.

PV: Việc Chính phủ thu bớt phần lợi nhuận của tập đoàn thì các kế hoạch năm tới bị ảnh hưởng như thế nào?

Ông Trần Xuân Hòa: Chính phủ đã phê duyệt kế hoạch sản xuất hàng năm, 5 năm, thậm chí là 10 năm với các doanh nghiệp, tập đoàn nhà nước như TKV, trong đó đã có các chương trình phát triển. Ví dụ như năm nay, TKV làm hơn 40 triệu tấn than, đến 2015 là 50 triệu tấn, năm 2020 là 60 triệu tấn, và sau 2025 là 65 triệu tấn, rồi mấy nhà máy điện như Quỳnh Lưu (Nghệ An); Hải Phòng 3 (Hải Phòng) đều phải vào hoạt động giai đoạn 2020-2022, kể cả cảng nhập khẩu than phục vụ cho các nhà máy nhiệt điện phía Nam.

Như vậy vốn đầu tư là rất lớn. Tổng mức đầu tư các dự án này mỗi năm TKV đầu tư vào khoảng gần 40 ngàn tỷ đồng. Và 40 ngàn tỷ để có vốn đối ứng, thì ít nhất TKV phải cần 8 ngàn tỷ để đầu tư, là lợi nhuận dành cho đầu tư sau thuế. Nhưng, với mức đầu tư lợi nhuận của 2-3 ngàn tỷ như hiện nay mà Nhà nước thu hết thì mỗi lần thực hiện dự án hàng năm, thì lại thực hiện cơ chế xin-cho. Như vậy rất khó cho doanh nghiệp. Và ai sẽ là người chịu về tiến độ thực hiện các dự án để đáp ứng nền kinh tế quốc dân.

PV: Xin cảm ơn ông!