Cơn sốt lan đột biến có thể khiến nhiều người... đột quỵ

Thời gian gần đây, lan đột biến (hay còn gọi là lan var) khiến thị trường lên "cơn sốt" với những vụ chuyển nhượng tiền tỷ, thậm chí là vài chục, vài trăm tỷ đồng. Điển hình là vụ mua bán "khủng" nhất từ trước tới nay ở Quảng Ninh: 250 tỷ đồng cây lan Ngọc Sơn Cước, 20,5 tỷ đồng cây lá non Pleiku và 18 tỷ đồng cây lá non Cờ Đỏ.

Hiện tại, trên các trang mạng xã hội, dân buôn vẫn rầm rộ livestreams về các vụ giao dịch lan đột biến, tiền mệnh giá cao xếp cả dãy dài khiến người xem không khỏi "nhức mắt". Người ham tiền thì hùn vốn đầu tư, giới chơi lan lâu năm thì lắc đầu ngán ngẩm, còn người trồng lan thì vừa mừng vừa lo.

Cơn sốt lan đột biến ở thời điểm hiện tại thực sự đang tiềm ẩn nhiều nguy cơ lớn vì rất nhiều người lao vào đầu tư, mua bán. Có những đối tượng đánh bóng, tạo cơn sốt trên thị trường bằng cách đưa vài trường hợp giàu nhờ đầu tư mua đi bán lại lan đột biến mà kiếm lời tiền tỷ trong nháy mắt để kích thích vào lòng tham, mong muốn đổi đời một cách siêu tốc, bất chấp rủi ro.

Các cơ quan chức năng ở nhiều địa phương cũng đã lên tiếng cảnh báo người dân về những cuộc giao dịch lan đột biến tiền tỷ. Bởi hầu hết các giao dịch, mua bán lan đột biến với giá trị "trên trời" đều rất mập mờ thông tin về người bán, người mua và giá trị thực của lan đột biến chưa được kiểm chứng. 

Cũng đã xuất hiện cả những vụ lừa đảo lan đột biến giả. Có trường hợp ở Hòa Bình đã bị khởi tố và bắt tạm giam vì sử dụng phương thức tinh vi khi tách lan đột biến thật gắn vào gốc lan phi điệp thường bằng keo dán để lừa đảo, chiếm đoạt hơn 1 tỷ đồng. Một trường hợp khác ở Hòa Bình cũng bị công ăn bắt tạm giam về hành vi lừa đảo chiếm đoạt tài sản thông qua việc bán hoa lan giả trên các trang mạng xã hội với tổng số tiền giao dịch lên đến 4,6 tỷ đồng.

Trên thực tế, các giao dịch lan đột biến trên thị trường đều dưới dạng tự phát, tiềm ẩn nhiều rủi ro, nguy cơ gây phức tạp tình hình an ninh trật tự. Không ít người đã bất chấp rủi ro, cầm cố tài sản, vay mượn ngân hàng, người thân, thậm chí huy động cả nguồn tín dụng đen để rót tiền mua lan đột biến với giấc mộng làm giàu cực nhanh. Công an cảnh báo, đây là nguyên nhân dẫn đến nguy cơ vỡ nợ dây chuyền, phát sinh các hành vi vi phạm pháp luật liên quan đến tín dụng đen, đòi nợ thuê, tội phạm trộm cắp, cướp giật tài sản...

Theo chia sẻ của ông Tạ Công Thực, Chủ tịch Hội Nhà vườn hoa lan Đông La (huyện Hoài Đức, Hà Nội), để tránh bị lừa đảo, người mua lan nên đến tận nhà vườn hoặc mua lan giá trị cao tại những cơ sở có uy tín. Không nên chạy theo "cơn sốt" lan đột biến, bán cả nhà đất đi để đầu tư vào lan với mục đích làm giàu nhanh chóng.

"Khi mua hoa lan đột biến cần phải có ràng buộc rõ ràng về các điều khoản. Tránh việc không tìm hiểu kỹ mà đã bỏ ra số tiền lớn để mua lan đột biến sẽ dễ trở thành nạn nhân của những vụ lừa đảo hoặc chiêu trò thổi giá", ông Thực nói.

Là người chơi lan lâu năm, cũng là người trồng hoa lan quy mô lớn tại vựa lan Đông La lớn nhất nhì miền Bắc, ông Tạ Công Thực cho rằng, những người đam mê lan không tiếc tiền để mua được những cây lan quý hiếm thực sự. Giá cây lan quý, trong đó có lan var thì khác hẳn với lan thông thường. Để có được lan đẹp, sau khi nhân ki, cắt khúc, nhà vườn phải kỳ công chăm sóc và bảo vệ "kho báu" của mình. 

"Trong nhà có cây quý thì chúng tôi phải bảo vệ rất nhiều vòng, phải cắt cử người trông coi 24/24h", ông Thực cho hay.

Đề cập chuyện lan đột biến giả, ông Thực chia sẻ: "Vì lan var quý hiếm nên rất hay bị làm giả để trục lợi. Tuy nhiên, với những người có kinh nghiệm và nhiều mối quan hệ trong giới chơi lan thì khi mua cây chúng tôi chiết xuất rất cẩn thận để tránh mua phải hàng giả. Có hiện tượng trên thị trường người ta tìm cây giống cây lan quý và bán ra với giá hấp dẫn để lừa người mua chưa rõ về lan nên nhầm lẫn mua phải vì ham rẻ".

Vì cây lan quý như vậy, nên nhiều nhà vườn đang sở hữu những cây lan đáng giá rất muốn bảo vệ an toàn cho "gà đẻ trứng vàng" của mình. "Nếu có bảo hiểm cho cây lan thì anh em mua luôn. Thực sự là giá trị cây lan var rất lớn và để đảm bảo an toàn trong kinh doanh thì nhiều người cảm thấy rất cần thiết. Nếu bảo hiểm dám chơi thì anh em cũng dám chơi", ông Tạ Công Thực nói.

Ở góc độ nghiên cứu, GS-TS Trần Duy Quý, nguyên Viện trưởng Viện Di truyền nông nghiệp, Chủ tịch Hội Hoa lan Hà Nội, cho biết, hiện nay trên thế giới có khoảng 35.000 loài lan, trong đó Việt Nam có khoảng hơn 1.000 loài. Lan đột biến vốn rất quý hiếm.

Tuy nhiên, theo GS-TS Trần Duy Quý, việc các giao dịch hoa lan đột biến được đẩy lên tới hàng chục tỷ đồng là không bình thường. "Với những người ít am hiểu về lan, không thạo kỹ thuật thì không nên mua bán lan đột biến theo cảm tính vì việc này luôn tiềm ẩn rất nhiều nguy cơ rủi ro và việc chăm sóc, nhân giống các loại lan đột biến thường rất khó", GS-TS Trần Duy Quý cảnh báo./.