Đại biểu Quốc Hội nói gì về việc xây dựng sân bay Long Thành?

Sáng 29/10, Chính phủ chính thức trình Quốc hội xin ý kiến về chủ trương đầu tư xây dựng Cảng hàng không quốc tế Long Thành. Xung quanh dự án này, vẫn còn nhiều ý kiến khác nhau.

Bên hành lang Quốc hội

Đại biểu Ngô Văn Minh (đoàn Quảng Nam): “Còn nhiều vấn đề Chính phủ phải làm rõ”

Đầu tư đường sắt cao tốc Bắc Nam năm 2010 với tổng mức đầu tư trên 60 tỷ USD, khi ấy Quốc hội khóa XII bấm nút không thông qua bởi vì quá lớn, mà tính khả thi không cao và chỉ có 37,5% ĐBQH đồng ý. Tôi tin là với việc đầu tư xây dựng cảng hàng không quốc tế Long Thành sẽ được ĐBQH đồng ý, nhưng vẫn cần phải xem xét thêm một số vấn đề.

Vấn đề nợ công hiện nay cũng đang rất đáng lo ngại, do đó phải xem xét tính toán vốn đầu tư vào dự án. Tổng mức đầu tư của dự án này so với đường sắt cao tốc Bắc Nam trước đây là không lớn, nhưng dự án này chia thành nhiều giai đoạn mà Chính phủ mới báo cáo giai đoạn 1 là 8 tỷ USD, nhưng tôi băn khoăn là giai đoạn 2 sẽ thế nào, giai đoạn 3 hình thù ra sao? Trong báo cáo cũng chưa thấy cam kết của Chính phủ rằng sẽ giữ đúng hạn mức đầu tư. Bởi trong báo cáo đã tính cả chi phí phát sinh, dự phòng nhưng phải nói rõ là không tăng tổng mức đầu tư.

Đồng ý đây là báo cáo tiền khả thi, nhưng tôi nghĩ quy định về biểu mẫu tiền khả thi báo cáo những nội dung nào là việc của các nhà kỹ thuật, còn chúng tôi xem xét chủ trương thì cần chi tiết hơn. Nói đây là dự án tiền khả thi thì chỉ báo cáo ngần này thôi thì ĐBQH sẽ băn khoăn, không yên tâm.

Chúng tôi cũng chưa biết năm 2016 phân bổ cho dự án này bao nhiêu tiền. Việc phát hành trái phiếu chính phủ để lấy vốn đầu tư thế nào cũng phải cân nhắc.

Thứ nữa là việc dự báo lượng hành khách liệu có chính xác không, rồi việc cạnh tranh với các sân bay khác trong khu vực sẽ thế nào khi mà các nước cũng có những lợi thế riêng của họ; chất lượng dịch vụ sân bay ra sao…

Một việc hết sức quan trọng là đời sống người dân vùng dự án. Chúng ta dự kiến thu hồi 5.000 ha đất, hơn 14.000 người trong vùng dự án. Tính toán thù hồi, đến bù, thì tôi nghĩ là ổn rồi, nhưng còn nơi ăn, chốn ở, sinh kế của những người này thế nào?

ĐBQH bây giờ muốn quyết định thông qua chủ trương đầu tư thì cần biết tương đối cụ thể, chứ không thể nói là đây là báo cáo tiền khả thi thì chỉ ngần đó vấn đề thôi.

Ông Nguyễn Đức Kiên – Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính – Ngân sách của Quốc hội: “Chưa ảnh hưởng đến nợ công năm 2016”

Cần thiết xây dựng một sân bay mới để vận chuyển hành khách nội địa và quốc tế của Việt Nam sau những năm 2020. Chúng ta chưa nói đó có là sân bay trung chuyển của quốc tế, của khu vực hay không nhưng việc xây dựng một sân bay mới phối hợp với sân bay Tân Sơn Nhất thực hiện được chức năng là một trong hai trung tâm vận tải  hàng không lớn của quốc gia. Nước ta chia làm hai vùng thì việc có 2 trung tâm như thế là cần thiết.

Những ý kiến của các chuyên gia trao đổi về sân bay Long Thành đều dựa trên báo cáo tiền khả thi và chúng ta chưa có nghiên cứu nào. Báo cáo này trả lời được câu hỏi về khả năng cạnh tranh của Long Thành trong bối cảnh quốc tế như FTA, ASEAN… thì những yêu cầu vận tải phục vụ khách trong nước, quốc tế, vận tải hàng hóa ở mức nào để quyết định đầu tư.

Có nhiều dự án quy hoạch phát triển chúng ta không lường hết được, không dự báo tác động về mặt kinh tế. Ví dụ, chúng ta quay trở lại khu vực Hà Nội những năm 1980 thấy rằng, Liên Xô đã tiến hành quy hoạch cho chúng ta cả một mạng lưới giao thông vận tải nhưng đến giờ phần lớn quy hoạch đó chúng ta chưa thực hiện hết được. Chính vì thế, bây giờ làm quy hoạch phải đi trước nhiều năm. 

Quốc hội phải đồng ý về chủ trương thì Chính phủ mới triển khai các bước tiếp theo. Chính phủ phải có trách nhiệm giải trình những vấn đề vướng mắc mà các chuyên gia đã nêu. Bây giờ chưa có điều kiện thì chưa làm được.

Việc đầu tư này có ảnh hưởng đến nợ công như thế nào? Trước hết, từ nay đến 2016 là chưa có tác động gì đến đầu tư công. Bây giờ mới trích ra một phần vốn theo quy định hiện hành để tiến hành làm nghiên cứu tiền khả thi, từ đây mới quyết định có làm được hay không rồi mới quyết định nguồn vốn ở đâu và dành nguồn vốn cho các thành phần kinh tế khác, mời gọi đầu tư hay là tự đầu tư từ nguồn ngân sách. Hiện chưa có gì cụ thể, chưa có phương án. Nếu kỳ này, Quốc hội chấp thuận về chủ trương đầu tư thì trong khoảng 5 năm nữa chúng ta mới bắt tay vào đầu tư được.

Đại biểu Trương Văn Vở (đoàn Đồng Nai): Nếu chậm đầu tư xây dựng dự án này sẽ có nhiều hệ lụy, nhất là về thu hút đầu tư.

Cảng hàng không thuận lợi thì có điều kiện thu hút đầu tư khác chứ không riêng về cảng hàng không quốc tế. Tôi cho rằng, cảng Long Thành có ý nghĩa rất quan trọng. Cần phải tính toán tính cần thiết và cấp thiết của dự án chứ không lo lắng, băn khoăn quá để rồi chậm triển khai sẽ lỡ nhịp và lỡ cơ hội đầu tư và thu hút đầu tư, kéo theo đó là những vấn đề khác ảnh hưởng đến thu hút nguồn lực đầu tư cho phát triển kinh tế của đất nước.

Công tác giải phóng mặt bằng ở Đồng Nai đã sẵn sàng. Qua tiếp xúc cử tri, họ còn đề nghị với Quốc hội và Chính phủ là sớm triển khai. Họ đã sẵn sàng vì quy hoạch đã triển khai rất từ lâu rồi. Những người trong diện giải phóng đồng tình với tỷ lệ rất cao. Thậm chí nhiều lần cử tri nhắc đại biểu Quốc hội báo cáo Quốc hội, Chính phủ sớm triển khai dự án chứ không nên mãi để quy hoạch thành quy hoạch treo. Vì quy hoạch này đã tính toán đưa vào quy hoạch được phê duyệt từ rất lâu và công bố cho dân lâu rồi.

Không nên đặt quan điểm cục bộ của một địa phương mà phải nhìn trên quan điểm vùng phát triển kinh tế động lực mà Chính phủ đã xác định gồm Đồng Nai, TP HCM và các tỉnh lân cận nằm trong vùng kinh tế trọng điểm phía Nam. Đầu tư trung và dài hạn để bồi dưỡng nguồn thu. Có như thế mới thực hiện giải pháp đột phá đầu tư kết cấu hạ tầng giao thông đồng bộ về đường sắt, đường bộ và hàng không. Hệ thống hạ tầng đường bộ hiện nay đã đi vào trung tâm, đến vị trí được chọn làm dự án đã kết nối, cao tốc TP HCM, Long Thành, Dầu Giây sẽ thông tuyến vào cuối năm nay và sẽ thông tuyến Bến Lức, Long Thành… Toàn bộ tuyến kết nối cho dự án này đã gần như hoàn thành. Nếu chậm tiến độ mình sẽ lỡ nhịp và sẽ không bảo đảm tiến độ. Tất nhiên là có lợi ích của Đồng Nai nhưng phải nhìn trong tổng thể quy hoạch vùng mới có được cái nhìn tổng thể.

Giải pháp về tổ chức nguồn lực để thực hiện Chính phủ đã trình Quốc hội là phù hợp. Bởi lẽ vừa qua xung quanh vấn đề nợ công, Quốc hội đã giao Chính phủ cơ cấu lại nợ công để khắc phục tinh trạng vay để đảo nợ. Cơ cấu nợ công  hiện nay là nguồn vay ngắn hạn từ 1 đến 3 năm chiếm tỷ lệ rất lớn tới hơn 80%.

Kinh nghiệm Nhật Bản: nợ công 200% GPD nhưng vì yêu cầu đầu tư phát triển thì phải làm. Cái quan trọng là vay và khả năng trả nợ./.